Dünya'da ve Türkiye'de dış borçlanma ve dış borçlanmanın kontrolü
Control of external debt and foreign borrowing in the World and in Turkey
- Tez No: 370388
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYHAN AYTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Devlet dış borçlanması; eski çağlardaki devlet anlayışından günümüz modern devlet anlayışına kadar uzanan ve devlet yönetiminde son derece önemli bir husustur. Devlet dış borçlanmasını önemli kılan nokta; kalkınma ve gelişme için vazgeçilmez olması ve başarıyla uygulandığında tedavi edici özelliğine, başarısız uygulandığında ise yıkım özelliğine sahip olmasıdır. Genç Türkiye Cumhuriyeti, devlet dış borçlanmasında hem Osmanlı Devleti tecrübesini hem de modern dünyanın gelişmelerini yakından takip etmektedir. Devlet dış borçlanması, Türkiye'de, zaman zaman büyük boyutlarda yapılsa da genel olarak bir takip ve kontrol mekanizması arayışı sürekli olmuştur. Bununla beraber, ülkemizde, devlet dış borçlanmasının kontrol dışına çıktığı zamanların da olduğu bir vakıadır. Nitekim Hazine Müsteşarlığı'nın kurulmasını takiben yani 1985 yılından 2004 yılına kadar geçen sürede iç borçların hızla büyümüş olması ve 7 milyon TL'den 122.157 milyon Türk Lirasına yükselmiş olması borçlanma olgusunun boyutlarının anlaşılması bakımından çok önemlidir. Dış borçlarda da durum aynıdır. 1994-2001 döneminde dış borçlar çok hızla yükselmiş ve dış borçların Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'ya oranı % 57'ye kadar yükselmiştir. Borçlanmada en büyük sorun; mali yapının günün şartlarına uygun hale getirilememesi ve denetimsizliğidir. Buna bağlı olarak ortaya çıkan sonuç ise borçlarının çığ gibi büyümesini engelleyecek önlemlerin alınmaması veya alınamamasıdır. Mali yapının denetiminin sağlanması ile birlikte yapılması gereken,“Borçların Sınırlandırılması”dır. Borçların sınırlandırılması aynı zamanda borçların sürdürülebilirliğini sağlayan en önemli faktördür. Borçların sınırlandırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanamamasının temel nedenleri arasında, mali yapının bütüncül hale getirilememesi, mali denetimsizlik ile borç düzeyinin kontrolsüz artması ve borçlanma maliyetlerinin taşınamayacak düzeyde yüksek olması sayılabilir. Ülkemizde devlet borçlanmasını kontrol altına almak ve borçların sürdürülebilirliğini sağlamak konusunda bütçe denetiminden“Faiz dışı fazla”ya kadar birçok çalışma ve gayretler olmuştur. Konuyla ilgili en keskin ve en sert uygulamalar son 10 yıl içinde“Mali Kural”adı altında yapılmıştır. Bu uygulamalar borç idaresi bakımından bir milat olma özelliğine sahiptir. Mali kural; borçlanmanın sürdürülebilmesinde en fazla aktivasyona sahip bir unsurdur.
Özet (Çeviri)
Public External Debt, which dates from the ancient state understanding until the modern state understanding, is a very crucial issue in the state government. What makes public external debt so important is that it is indispensible for recovery and development. It can be remedial when applied successfully, yet destructive when failed to do so. Young Turkish Republic follows closely both the Ottoman State's experience and the modern world's progress. Even though the public external debt takes place in Turkey occasionally in great amounts, generally there has been a continuous follow-up and control mechanism. Nevertheless, it is a fact that, in times, public external debt has been out of control. As a matter of fact, it is also considerable that the phenomenon of the debt reached a huge size of 122,157 million TL from 7 million rapidly following the foundation of the undersecretariat for the treasury, in the period from 1985 until 2004. The situation for the external debts is the same. In the period between 1994 – 2001, external debts reared up and the ratio of external debts to GDP reached %57. The main question with the debts is the failure in accommodating the fiscal structure with the current conditions and lack of inspection. Related with this, the result was inability of taking precautions to prevent the debts from growing so fast. What must be done along with providing the control of the fiscal structure is“Restriction of the Debts”. Restricting the debts is also the most important factor in implementing the sustainability of the debts. Among the main reasons of the insufficiency of restriction and providing the sustainability of the debts, failure in making the fiscal structure holistic, uncontrolled rise of the debt level with fiscal lack of inspection and the level of debt costs being too high to bear could be named. In our country, many attempts have been made in order to control the public debts and provide the sustainability of these debts such as budget inspection and primary surplus. The most intense and rigid practices have been made in the last decade under the“Fiscal Rule”. These practices can be regarded as the milestones for the debt management. Fiscal Rule is the element with the highest activation in sustainability of debts.
Benzer Tezler
- Dünya'da ve Türkiye'de dış borç sorunu ve dış borcun sürdürülebilirliği
The external debt problem in world and Turkey and external debt sustainability
İSKENDER SUVAY
- Kırgızistan'da dış borçlanma ve dış borç yönetim sorunu
The problem of external debt and external debt management in Kyrgyz Republic
ŞAYIRGÜL SAPARBAY KIZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MaliyeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. ATİLLA UĞU