Geri Dön

Sporcuların sporda insan haklarına ilişkin tutumlarının incelenmesi

A study on athletes' attitudes towards human rights in sports

PDF İndir

  1. Tez No: 370695
  2. Yazar: REŞAT SADIK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. NEVZAT MİRZEOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Spor, Sports
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Spor Yöneticiliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 157

Özet

İnsanlık tarihiyle birlikte başlayan spor olgusu, üstlenmiş olduğu huzur, barış, kardeşlik, dostluk ve benzeri değerleri de bünyesinde barındırmaktadır. Spor bireylerin zihinsel, fiziksel ve ruhsal bakımdan gelişmesini sağladığı gibi, ekonomik ve sosyal gelişimin de lokomotifleri arasında yer almaktadır. Spor, hukuk düzeni içinde doğrudan temel hak olarak yerine almıyor olsa da, UNESCO (Birleşmiş Milletler Bilim ve Kültür Örgütü), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) gibi önemli kuruluşlar tarafından spor faaliyetlerine katılmanın temel hak olduğu belirtilmektedir. Sporda amaç; sağlıklı, mutlu, çalışkan, moral değeri yüksek, dinamik ve çağdaş bir toplum yaratmak, topluma karşı görev ve sorumluluklarını bilen, beden ve ruh sağlığı yerinde, yapıcı, yaratıcı, üretken, ahlaklı, erdemli ve fazilet örneği nesiller yetiştirmek, toplumun tüm fertlerini dinamik, zinde, yüksek moralli ve mutlu tutmaktır (Yetim, 2000: 148). Böylesi önemli özelliklere sahip olan kişi, Erdemli (2008: 20)'nin ifadesiyle doğal olarak spor yapan insandır. Spor yapan insana dolayısıyla sporcuya bahsedilen özellikleri kazandırabilmek için uygun ortamların ve gerekli yasal düzenlemelerin sağlanması gerekmektedir. Bu fırsatların sağlanması ise, sporun temel bir hak olarak kabulü ile başlar ve sporda insan haklarına yeni bir bakış açısı kazandırır. Sporda insan hakları ise, sporcu eğitimi, sporcuların sosyal güvenliği, yarışma ortamlarının güvenliği, sporcu sağlığı, spor politikaları, toplumun spor ve sporcu algısı gibi konuları kapsar. Bu bağlamda sporcuların gerek hak ve özgürlükler konusundaki tutumlarının, gerekse sporculara sağlanan ve sağlanması gereken haklara ilişkin bakış açısının saptanmasının önemli olduğu düşünülmüştür. Böylece bu çalışmada, sporcuların sporda insan haklarına ilişkin tutumlarının saptanması amacıyla, araştırmacı tarafından sporda insan hakları tutum ölçeği geliştirilmiş ve sporcu tutumları çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Sporda İnsan Hakları Tutum Ölçeği; 12'si kişilik hakları, 9'u sosyal haklar ve 8'i dayanışma hakları olmak üzere toplam 29 maddelik 3 boyutlu bir ölçektir. Ölçek faktörlerinin güvenirlik katsayıları kişilik hakları boyutunda .88, sosyal haklar boyutunda .79, dayanışma hakları boyutunda .83 olarak hesaplanmıştır. Ölçek güvenirliği ise .82 (Cronbach Alpha) bulunmuştur. Tarama modeli niteliğinde yapılan araştırmanın çalışma grubu, sporcu üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. Çalışma grubunda 100 kadın sporcu ve 148 erkek sporcu olmak üzere, toplam 248 sporcu öğrenci bulunmaktadır. Bu sporculardan 154'ü takım, 94'ü ise bireysel sporlar yapmaktadır. Ayrıca bu sporcuların 97'si beden eğitimi öğretmenliği, 82'si antrenörlük eğitimi, 69 ise diğer bölümlerde eğitim görmektedirler. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde; bağımsız değişkenler ile alt boyutlar arasındaki farka t testi, boyutlar açısından bölümler arasındaki farka ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile bakılmıştır. Sporda insan hakları tutum ölçeğinin boyutlara göre tanımlayıcı istatistik sonuçlarına bakıldığında sporcuların kişilik hakları ve dayanışma hakları alt boyutlarında ortalamalarının yüksek, sosyal haklar alt boyutunda ise düşük olduğu görülmüştür. Cinsiyet değişkeni açısından bakıldığında kişilik hakları alt boyutunda erkek sporcular lehine anlamlı fark bulunmuştur. Takım ve bireysel sporlarda kişilik hakları alt boyutunda bireysel spor yapan sporcular lehine anlamlı fark bulunmuştur. Sporcuların okudukları bölümlere yönelik tek yönlü varyans analizinde ise boyutlar açısından anlamlı fark bulunmamıştır.

Özet (Çeviri)

Sports as a fact starting with the history of man contains within itself quiet, peace, fraternity, friendship and similar values which it takes on. In addition to helping individuals improve cognitively, physically and spiritually, sports is also among the driving forces of economic and social development. Though one cannot directly observe practice of sports as a basic right in law, it is stated by such important institutions as the UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) and the IOC (International Olympic Committee) that it is a fundamental right to take part in sports activities. Sports aims; to build a healthy, happy, hardworking, dynamic and a contemporary society with high morals; to bring up future generations who are capable of assuming responsibility towards the society, who are physically and mentally well, who are constructive, creative, productive, moral, virtuous and the embodiments of merit; as well as to keep all the members of the society dynamic, fit, in high spirits and happy (Yetim, 2000: 148). The person with such important characteristics is, as Erdemli (2008: 20) puts it, naturally the one who does sports. An appropriate environment has to be prepared and necessary laws have to be made for those who get involved in sports, namely athletes, to gain the above mentioned qualities. Giving them these chances starts with recognition of sports as a fundamental right and helps gain a new perspective on human rights in sports. Human rights in sports comprises topics such as athlete training, social security of athletes, security and safety of competition environments, health conditions of athletes, sports politics, society's perception of sports and sportsmen/sportswomen. In this context, I think it important to determine both athletes' attitudes towards fundamental rights and freedoms as well as their view on the rights extended and those that should be extended to them. Thus, an“Attitude Scale of Human Rights in Sports”has been developed by the researcher in this study to determine athletes' attitudes towards human rights in sports and these attitudes have been analyzed according to several variables. The ASHRS is a scale with 3 dimensions and 29 items – 12 items for personal rights, 9 for social rights and 8 for solidarity rights. The reliability coefficients of the scaling factors were found to be .88, .79 and .83 for the dimensions of personal rights, social rights and solidarity rights, respectively. The reliability of the scale was measured to be .82 (Cronbach Alpha). The participants of the study, which was conducted in the form of a screening model, were athlete university students. A total of 248 athletes, 100 females and 148 males participated in the study. 154 of them were involved in a team sports and 94 in an individual sports. In addition, 97 of the athletes were students at the department of physical education teaching, 82 at the department of coaching training and 69 at other departments. In the analysis of the data obtained, the t-test was used to examine the difference between the independent variables and the sub-dimensions, and the one-way analysis of variance (ANOVA) was applied to investigate the difference among the departments in terms of the dimensions. As the definitive statistical results of the ASHRS were considered according to the dimensions, the means of the athletes were observed to be high in the personal rights and solidarity rights sub-dimensions but low in the social rights sub-dimension. When the gender variable was taken into account, a significant difference was found in favor of male athletes in the personal rights sub-dimension. In regard to team and individual sports, a significant difference was also seen in favor of the athletes involved in an individual sports in the personal rights sub-dimension. No significant difference was observed as regards the dimensions in the one-way analysis of variance of the students' departments.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    247767

    Sporda cinsel taciz ve istismarın belirlenmesine yönelik bir pilot çalışma

    A pilot study of determining for sexual harassment and abuse in sports

    ÖZER SALİH YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Adli Tıpİstanbul Üniversitesi

    Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞEVKİ SÖZEN

  2. Tez No

    31154

    Sporda saldırganlık olgusu ve bu olgunun sportif performans üzerine etkisi

    Başlık çevirisi yok

    MEHMET GÖKHAN ÇOBANOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    SporDokuz Eylül Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLTER AKAT

  3. Tez No

    283469

    Basketbol için bulanık mantık temelli bir yetenek belirleme uzman sistemi geliştirilmesi

    Developing a fuzzy-logic based expert system for identification of basketball talents

    F. HAKAN ÜLKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET ARSLAN

  4. Tez No

    750967

    Antrenörlerin spor eğitimi yoluyla kazanılan değerlere ve sporda değer değişimine yönelik görüşleri

    Trainers' views on the values gained through sports training and the value change in sports

    ŞENAY GENÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    SporNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHTAP YILDIZ

  5. Tez No

    716139

    Genetik koçluk ve moleküler düzeyde maksimal atletik performansın temellerinin incelenmesi

    Genetic coaching and studying the foundations for ultimate athletic performance

    Yousra ELHAWARY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    SporOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Antrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TÜLİN ATAN

Geri Dön