Geri Dön

Şizofreni hastaları ve birinci derece yakınlarında sosyal bilişsel işlevlerin değerlendirilmesi

Evoluation of social cognitive functions in schizophrenia patients and their first-degree relatives

PDF İndir

  1. Tez No: 377986
  2. Yazar: RUKİYE AY
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER BÖKE
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Şizofreni, hasta yakını, zihin kuramı, duygu tanıma, endofenotip, Schizophrenia, The relative of the patient, theory of mind, emotion recognition, endophenotypes
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 96

Özet

Amaç: Sosyal biliş, kişinin kendisiyle diğerleri arasındaki ilişkinin tasarımlarını yapılandırabilme, bu tasarımları sosyal davranışları esnek bir şekilde yönlendirebilmek için kullanabilme becerisidir. Son yıllarda hem şizofreni hastaları hem de akrabalarında sosyal biliş bozuklukları saptanmış ve bunun şizofreniye yatkınlıkla ilişkili olabileceği ileri sürülmüştür. Sosyal bilişi en iyi açıklayan ve en çok çalışılan modeller zihin kuramı (ZK) ve duygu tanımadır. Bu çalışmada şizofreni hastaları ve birinci derece akrabalarında ZK ve duygu tanıma bozukluklarının saptanması, sosyodemografik ve klinik özelliklerle ilişkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve yöntemler: Çalışmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Polikliniğine başvuran, tedavi ve takipleri sürdürülen, DSM IV-TR kriterlerine göre şizofreni tanısı konulan hastalardan çalışma kriterlerini karşılayan ardışık yöntemle alınan 30 remisyonda hasta, şizofreni hastalarının birinci derece akrabaları (30) ve yaş ve eğitim süresi açısından şizofreni hastaları ile eşleştirilmiş 30 sağlıklı gönüllü dâhil edildi. Çalışmaya katılan hasta grubuna sosyodemografik ve klinik verileri içeren bilgi formu, Pozitif ve Negatif Semptom Ölçeği (PANSS), Dokuz Eylül Zihin Teorisi Ölçeği (DEZTÖ), Gözlerden Zihin Okuma Testi, Yüzde Dışa Vuran Duyguları Tanıma Testi (YDDT), Yüzde Dışa Vuran Duyguları Ayırt Etme testi (YDDA) uygulandı. Bulgular: Şizofreni hastalarında ve birinci derece akrabalarında ZK ve duygu tanımanın bozuk olduğu saptandı. ZK ve duygu tanıma performansları kötüden iyiye doğru şizofreni grubu, aile grubu ve kontrol grubu sırasını izledi. DEZTÖ alt ölçekleri değerlendirildiğinde İroni dışındaki bütün alt bileşenlerde şizofreni hastaları kötü performans gösterdi. Aile grubunda Empati alt bileşeni sağlıklı kontrollerle benzer performans gösterirken, İkinci Derece Yanlış İnanç (İDYİ), metafor, faux pas alt bileşenleri ise hasta grubuyla benzer performans gösterdi. Birinci Derece Yanlış İnanç (BDYİ) alt ölçeğinde ise DEZTÖ toplamda olduğu gibi her üç grup arasında fark vardı. En kötü performansı hasta grubu, daha sonra aile grubu, en iyi performansı ise kontrol grubu gösterdi. Çalışmamızda şizofreni hasta yakınlarındaki ZK bozuklukları ile DEZTÖ alt ölçeklerinden İDYİ performansı yaş ile ilişkiliydi. Yaş arttıkça performanslar kötüleşti. Hasta grubunda ise hem DEZTÖ alt bileşenleri hem toplam DEZTÖ puanları yaşla ilişkisizdi ancak gözler testinde yaş arttıkça test performansı bozuluyordu. Kontrol grubu ve şizofreni grubunda toplam eğitim süresi ile hem DEZTÖ toplam hem gözler testi ile ölçülen ZK arasında pozitif ilişki saptanırken aile grubunda ilişki saptanmadı. DEZTÖ ölçeğinde klinik özelliklerle ilişki saptanmazken, Gözler testi puanları başlangıç yaşı, toplam hastalık süresi ve toplam tedavi alınan süreyle ilişkili bulundu. Bu üç değişkenin birbiriyle ilişkili olabileceği göz önüne alınarak yapılan parsiyel korelasyonda, başlangıç yaşı ile gözler testi puanı arasında iyi derecede negatif bir ilişki saptandı. Aile grubunda YDDA puanları yaş ile negatif ilişkiliydi. Bu bulgu dışında duygu tanıma ile sosyodemografik ve klinik özellikler arasında ilişki saptanmadı. Sonuç: Bizim çalışmamızda remisyondaki şizofreni hastaları, hastalık belirtisi olmayan birinci derece akrabaları ve sağlıklı kontrol grubunun ZK ve duygu tanıma performansları birbirinden farklı olarak tespit edildi ve performanslar kötüden iyiye doğru şizofreni grubu, aile grubu ve kontrol grubu şeklinde sıralandı. Hem atak döneminden bağımsız olarak remisyon döneminde hem de hastalık belirtisi olmayan birinci derece akrabalarda ZK ve duygu tanıma bozukluklarının saptanması şizofreni için endofenotip adayı olabileceği görüşünü desteklemektedir.

Özet (Çeviri)

Objective: Social cognition is a person's ability to configure the designs of relationships between him/herself and others and use these designs to guide social behaviors in a flexible manner. In recent years, it was found social cognition disorders in both patients with schizophrenia and their relatives and it was suggested that it may be associated with susceptibility to schizophrenia. The models that are the most studied and describe social cognition in the best way are the theory of mind (ToM) and emotion recognition. In this study, it was aimed to detect ToM and emotion recognition disorders in patients with schizophrenia and their first-degree relatives and to evaluate the relationship between these disorders and demographic and clinical features. Materials and Methods: 30 patients in remission who were taken by a sequential method meeting study criterias from patients who applied to OnDokuz Mayıs University School of Medicine, Polyclinic of Department of Psychiatry, their treatments and follow-ups were carried out, were diagnosed with schizophrenia according to the DSM-IV-TR criteria; first-degree relatives of patients with schizophrenia (n=30) and 30 healthy volunteers who were paired with schizophrenia patients in terms of age and duration of education were included in the study. Information form which include demographic and clinical data, the Positive and Negative Symptom Scale (PANSS), Dokuz Eylul Theory of Mind Scale (DEToMS), Reading the Mind in the Eyes Test, Facial Emotion Identification Test (FEIT) and Facial Emotion Discrimination Test (FEDT) were performed to the patients participating in the study. Results: It was found that ToM and emotion recognition were defective in patients with schizophrenia and their first-degree relatives. Performances of ToM and emotion recognition were ranked as schizophrenia group, family group and control group from the best to the worst. When DEToMS subscales were evaluated, schizophrenia patients showed poor performance in all sub-components except irony. In the family group, the empathy subcomponent showed similar performance with healthy controls, whereas the subcomponents of Second Degree False Religion, metaphor and faux pas showed similar performance with the patient group. There were differences among the three groups in the First Degree False Religion, subscale as well as total DEToMS. The patient group and subsequently the family group showed the poorest performance, whereas the control group showed the best performance. In our study, schizophrenia associated with ToM deficits; Second Degree False Religion performance which is one of the DEToMS subscale associated with age. Performance deteriorated with increasing age. In the patient group, both DEToMS subcomponents and total DEToMS scores did not correlate with age, however in the eye test, the test performance deteriorated with increasing age. In the control and schizophrenia group, it was detected a positive correlation between the total duration of training and both total DEToMS and ToM which is measured with the eye test; whereas there was no correlation in the family group. It was demonstrated no relationship with clinical features in DEToMS scale,whereas the Eyes Test scores were associated with age at onset, duration of illness and the total treatment time. In the partial correlation that was made regarding these three variables could be interrelated with each other, it was detected a good degree of negative correlation between age of onset and the Eyes Test score. YDDA scores were associated negatively with age in the family group. Except this finding, it was determined no correlation between emotion recognition and sociodemographic and clinical characteristics. Conclusions: In our study, the theory of mind (ToM) and emotion recognition performances of patients with schizophrenia in remission, asymptomatic first degree relatives and healthy controls were detected as different from each other and the performances were listed as schizophrenia group, family group and control group from the best to the worst. The detection of ToM and emotion recognition disorders both in remission period regardless from the attack period and asymptomatic first-degree relatives may support the opinion that it may be a candidate of endophenotypes for schizophrenia.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    326526

    Remisyonda şizofreni ve bipolar bozukluk hastalarında zihin kuramı bozukluklarının içgörü ve diğer bilişsel işlevlerle ilişkisi

    Association of tom deficits with i?nsight and other cognitive functions among remitted schizophrenia and bipolar disorder patients

    AYŞEGÜL SAKARYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    PsikiyatriAnkara Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİSE DEVRİMCİ ÖZGÜVEN

  2. Tez No

    880750

    Şizofreni hastaları ve 1. derece şizofreni yakınlarında sosyal bilişin ve çocukluk çağı travmalarının karşılaştırılması

    Comparison of social cognition and childhood traumas in schizophrenia patients and 1st degree relatives of schizophrenia patients

    PELİN KOCAZEYBEK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EJDER AKGÜN YILDIRIM

  3. Tez No

    464130

    Obsesif-kompulsif bozukluk hastaları ile şizofreni hastalarının, içgörü düzeylerine göre zihin kuramı açısından sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması

    Comparison of obsessive compulsive disorder and schizophrenia patients with healthy controls for theory of mind abilities according to their insight

    BAŞAR AYRIBAŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikiyatriMarmara Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA KEMAL SAYAR

  4. Tez No

    389912

    Şizofreni ve benzeri psikotik bozukluğu olan hastalara bakım veren birinci derece yakınlarının damgalama konusundaki tutumlarına çocukluk çağı travmasının etkileri

    Effects of childhood trauma of first degree relatives and also nurturer of patients with schizophrenia and similar psychotic disorder on stigmatisation

    AKİF TAŞDEMİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    PsikiyatriSağlık Bakanlığı

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    UZMAN EVRİM ERTEN

    DOÇ. DR. NESRİN KARAMUSTAFALIOĞLU

  5. Tez No

    267086

    Şizofrenide sosyal desteğin ve aile tutumunun hastanın tedaviye uyumu üzerindeki etkisinin araştırılması

    The research of the effect of social support and family attitude on the compliance to treatment in schizophrenia patients

    SİNEM MUSLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    PsikiyatriAnkara Üniversitesi

    Disiplinlerarası Sosyal Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ENGİN TURAN

Geri Dön