Biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik ahlaki muhakemeleri
The moral reasoning of the biology pre-service teachers to environmental problems
- Tez No: 381539
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ GÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Küresel insanların yetiştirilebilmesi için 21. yüzyıl bilimsel okuryazarlık kavramının üzerinde durduğu önemli ögelerden biri, özellikle bazı karakter ve değerlerin gelişimini sağlamaktır. Bu çalışmada, sosyobilimsel bir programla“ekolojik dünya görüşü”,“sosyobilimsel sorumluluk”,“sosyal ve ahlaki merhamet”karakter ve değerlerine uygun eğitim verilen biyoloji öğretmen adaylarının su sorunu, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik çevre konularına yönelik ahlaki muhakeme örüntülerinin araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca bu ahlaki muhakeme örüntülerini etkileyen faktörler tespit edilmiştir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı 4. sınıfında öğrenim gören 16 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada istenen karakter ve değerlerin gelişimini sağlamak için sosyobilimsel bir programdan yararlanılmıştır. Su sorunu, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik konularına ait senaryolarla öğretmen adaylarının görüşleri alınmış ve alınan görüşlerden yararlanarak karakter ve değerler analiz tabloları oluşturulmuştur. Bu tablolardaki ifadelere göre biyoloji öğretmen adaylarının ahlaki muhakeme örüntüleri tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının ahlaki muhakeme örüntülerini etkileyen faktörleri belirlemek için yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Biyoloji öğretmen adaylarının su sorunu, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik konulu senaryolara verdikleri görüşler değerlendirildiğinde, genel anlamda en yüksek insan merkezli ahlaki muhakeme örüntüsüne ait ifadelerin kullanıldığı anlaşılmıştır. Bununla birlikte, doğa merkezli ve çevresel olmayan ahlaki muhakeme örüntüsü ifadelerinin hemen hemen birbirine yakın olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, ilk konu olan su sorununda öğretmen adayları ağırlıklı olarak insan merkezli ahlaki muhakeme örüntüsüne ait ifadeler kullanırken, son konu olan biyolojik çeşitlilik konusunda insan ve doğa merkezli ahlaki muhakeme örüntüsü ifadeleri birbirine eşit hale gelmiştir. Öğretmen adaylarının çevre konularına karşı küresel bakış açısından ziyade toplumsal bakış açısı ile yaklaşma eğilimde oldukları görülmüştür. Biyoloji öğretmen adaylarının ahlaki muhakeme örüntülerini etkileyen 11 faktör; insan yaşamına etkisi; deneyimler; görev, sorumluluk ve ilkeler; çevre bilgisi ve bilinci; duygularla yaklaşım; evrensel değerler; medya/popüler kültür; milli değerler; dünyadaki siyasi, sosyal ve ekonomik dengeler; dini inançlar; kararsızlık ve çelişki olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
One of the important issues for the training of global citizens equipped with scientific literacy concepts of the 21th century is the development of some characters and values. This study aims to investigate moral reasoning of the biology pre-service teachers who have been educated with character and values such as“ecological worldview”,“socio-scientific accountability”and“social and moral compassion”for environmental issues such as water problem, climate change and biological diversity. Factors affecting moral reasoning of pre-service teachers have also been investigated. This study was conducted using case study of qualitative research approach. Sixteen biology fourth year biology education department pre-service teachers participated in the study during the 2012-2013 academic year. To ensure development of targeted character and values socioscientific program was used. Opinions the pre-service teachers related to the scenarios for the water problem, climate change and the biological diversity were examined; character and values tables were constructed by the responses obtained. The moral reasoning patterns of the pre-service teachers were determined according to these statements. Factors effecting moral reasoning patterns of the pre-service teachers were examined by using semi-structured interviews. When responses of the participants regarding scenarios for the issues such as water problem, climate change and biological diversity are evaluated, it was found that use of anthropocentric statements were common. Statements related to ecocentric and non-environmental moral reasoning were almost identical. In relation to the water problem, the pre-service teachers used anthropocentric moral reasoning patterns, while they used anthropocentric and ecocentric moral reasoning patterns to the same extent for biological diversity. The 11 factors which effect the moral reasoning patterns of pre-service biology teachers were found to be effect on human life; experiences; duties, responsibilities and principles; environmental knowledge and awareness; emotional approaches; universal values; media/popular culture; national values; socio-political and economical balances of the world; religious beliefs; indecision and contradiction.
Benzer Tezler
- Biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik etik yaklaşımlarının ve çevre bilinci ile ilgili düşüncelerinin belirlenmesi
Determination of ethical approaches of biology teacher candidates towards environmental problems and their thoughts about environmental awareness
İZEL ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YILMAZ
- Biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalık ve davranış düzeyleri üzerinde su ayak izi kavramının etkisi
Effect of water footprint concept on biology teacher candidates' awareness and behaviour levels towards environment problems
SERGÜZEL KUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜL
- Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik algılarında biyolojik çeşitlilik kavramının etkisi
The effect of concept of biological diversity on pre-service teacher perceptions about environmental problems
NEVİN KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜL
- Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarında ötrofikasyon kavramının etkisi
The effect of eutrophication concept on awareness of teacher candidates about environmental problems
TUĞBA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜL
- Dönüşümsel öğrenme modeline dayalı çevre eğitiminin biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik algılarına etkisi
The effect of transformative learning model based environmental education on pre-service biology teachers' perceptions of the environmental problems
OSMAN ÇİMEN
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YILMAZ