19. yüzyılın sonu 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan ve Türk edebiyatı; Hüseyin Cavid, Türk edebiyatı ile etkileşimleri
At the of 19th centure and at the begi̇ni̇ng of 20th century Azerbai̇jan and Turki̇sh li̇terature, Hüseyi̇n Cavi̇d and i̇nteracti̇on between Turki̇sh li̇terature
- Tez No: 383442
- Danışmanlar: PROF. DR. NURULLAH ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 490
Özet
Edebiyat, hem sosyal bir araç olan dili kullandığı, hem de toplumların tarih boyunca yaşamış olduğu çeşitli olaylardan beslendiği için sosyal bir kurumdur. Toplumları yönlendiren birçok şair ve yazarda, sosyal içerikli eserler görmek mümkündür. Azerbaycan Türkleri tarihî süreç içerisinde oldukça uzun bir süre bağımsızlık mücadelesi vermiş ve pek çok sıkıntıyla karşı karşıya kalmışlardır. Doğal olarak, daha çok toplumcu bir çizgide ilerleyen Azerbaycan edebiyatı, yaşanan bu olaylardan büyük ölçüde etkilenmiş, bu coğrafyada yaşayan şair ve yazarlar, yaşanan olayları edebî eserlere yansıtarak, gelecek kuşakların millî şuur sahibi olmalarında önemli rol üstlenmişlerdir. 19. yüzyılın sonu 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan Edebiyatı üç büyük temayülün etkisi altındadır: Türkiye, İran ve Rusya'nın 20. yüzyılın ilk çeyreğinde siyasî alanda yaşanan birtakım olaylarla Azerbaycan Türkleri üzerinde sansürün kaldırılması Azerbaycan Türklerinin edebî ve siyasî uyanış tarihinde önemli bir devir açmaya muvaffak olmuş, Azerbaycan millî hareketine Türkiye'ye doğru yeni bir istikamet vermiştir. Bu dönemde Azerbaycan'dan Türkiye'ye eğitim ya da başka amaçla gelip Türkiye'deki siyasî, edebî ve kültürel hareketlerden etkilenen aydınların da Azerbaycan kültür ve fikir hareketlerinin Türkiye'nin paralelinde gelişmesine ve etkilenmesine büyük katkıları olmuştur. Bu anlamda sözü edilen sanatçılardan biri olan Hüseyin Cavid, özellikle millî tavır ve hassasiyetleri ile edebiyat alanında öne çıkmış önemli bir isimdir. Hüseyin Cavid'in eserlerini incelediğimiz zaman, Türk tarihine, kültürüne ve edebiyatına ait birçok unsurla karşılaşırız. Cavid, tarihe kaynaklık eden eserlerinde, Türklerin geleneklerine, göreneklerine, âdetlerine ve ahlâkî değerlerine yer vererek; aynı zamanda gelecek kuşakların eğitimi konusunda da katkıda bulunmuştur. Biz, bu araştırmada, Hüseyin Cavid'in eserlerinde ortak bir payda olarak karşımıza çıkan Türk tarihi, Türk edebiyatı ve Türk kültürüne ait bakış açısını karşılaştırma yaparak, bu konudaki benzer ve farklılıkları tespit ederek, yazarın Türk edebiyatı ile etkileşimlerini ortaya koymayı amaçladık.
Özet (Çeviri)
Literature is a social establishment because it uses the language which is a social tool and feeds on various events that communities have had experienced throughout the history. To see works with social contents in many poets and writers who orient communities is possible. Azerbaijani Turks have long struggled for independence and faced with a number of distresses in this historical period. Naturally, Azerbaijani literatures, which rather proceed on a socialist line, were signifıcantly influenced by these experiences and the poets and authors in this fields have played an important role in prospective generations to gain a national consciousness by reflecting events experienced in their literal works. In this sense among the artists mentioned, Hüseyin Cavid is the the prominent name, especially by his national attitude and sensitivity. When we examine the works by Hüseyin Cavid, we encounter a number of elements related to Turkish literature, history and culture. Cavid have contributed to the education of prospective generations by giving place for Turkish traditions, customs, behaviors and moral values in their resource works. In this research we attempted to put forth the viewpoints related to Turkish history, Turkish literature and Turkish culture which appear as a common denominator in the work of Hüseyin Cavid and tried to determine the similarities and differences in this regard by making comparisons.
Benzer Tezler
- Mirza Ali Ekber Sabir'in hayatı, edebi kişiliği ve şiirleri üzerine bir inceleme
A review of Mirza Ali Ekber Sabir's life, literary personality and works
YASİN KOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALSOU KAMALİEVA
- Türkistanlı Ceditçi Abdullah Avlânî - Hayatı ve Şiirleri
Abdullah Avlânî, Cedidist, from Turkestan - Life and Poems
ELMUROD KHOLMATOV
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞUAYIP KARAKAŞ
- Turkism a historical overview of Azerbaijan: Russian Azerbaijan national independence Azerbaijan at the beginning of centuries of national enlightenment
Azerbaycan Türkçülüğüne tarihsel bir bakış: Rus Azerbaycanı'ndan milli bağımsızlığa yüzyıl başında Azerbaycan ulusal aydınlanması
EMİNE AK
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BÜŞRA ERSANLI
- Hüseyin Cavid'in piyeslerinde sosyal meseleler
Social issues in the plays of Hüseyin Cavid
BÜŞRA ÜNAL MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHDİ GENCELİ
- 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan'da milli fikriyatın gelişimi
The development of national thought in Azerbaijan from the nineteenth century to the beginning of twentieth century
CAVID MÖVSÜMLÜ