Klasik Türk şiirinde rubâî
Rubai in classic Turkish poetry
- Tez No: 385410
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAMİ ECE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 468
Özet
Rubâî, Klasik Türk, Fars ve Arap şiirinde kendine özgü arûz vezinleri olan, bu vezinlerin haricinde başka bir vezinlerle yazılmayan, az sözle çok şey ifade etmeyi amaçlayan, düşünce yönü ağır basan dört dizelik bir nazım biçimidir. Fars edebiyatındaki kadar yoğun bir kullanım sahası bulmamasına rağmen Klasik Türk Edebiyatı'nda rubâî, klasik Türk şairleri tarafından da benimsenmiş ve bu nazım şekliyle pek çok özgün manzûme kaleme alınmıştır. Çalışmamız boyunca taradığımız 609 dîvân, 268 mesnevî ve pek çok mensûr eserden elde ettiğimiz verilere göre, 180'e yakın dîvân şairinin bu nazım şekline ait örneklere sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. 7000'e yakın rubâîye sahip olmamıza rağmen bu nazım şekli ile ilgili günümüze kadar müstakil ve ayrıntılı çalışmalar yok denecek kadar azdır. Kısa bir nazım biçimi olmasının yanında, barındırdığı tasavvufî, felsefî ve hikmet içerikli derin düşüncelerle dikkate değer bir nazım şekli olan rubâî, incelenmeyi hakeden geniş bir saha olarak karşımıza çıkmaktadır. Şimdiye kadar ihmal edilmiş bir araştırma alanı olan rubâînin klasik Türk şiirindeki seyrini, anlam dünyasını, bu nazım şekliyle yazılan türleri ve sahip olduğu daha pek çok özellikleri ortaya koymak, dîvân edebiyatı araştırmaları için önemlidir. İşte bu çalışmada, rubâînin kendine has şekil özellikleri başta olmak üzere, diğer nazım şekilleriyle olan münasebeti, anlam dünyası, Türk şiirindeki tarihi seyri, yüzyıllara göre toplam rubâî şairi ve rubâî sayısı, nasîhat, tasavvuf ve hikmet yönü gibi sonuçlar ortaya konmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In Turkish, Persian and Arabic poetry, the rubaie is a form of verse aiming to mean a lot by employing a few words. The so called poem rubaie is the only one of its kind verse. It is a four line poem and can not be written via another verse form except the one mentioned above. Compared to Persian Literature, the rubaie was largely adopted and treated by classical Turkish poets., A great many of original poems were written with the verse mentioned . According to data we have gathered from nearly 609 dîvâns, 268 masnavis, and lots of prosaics throughout our research, this type of poetry was treated in 180 dîvâns (collected poems) by dîvân poets. Although there are nearly 7000 rubaies in our literature, the specific and detailed studies related to this versification type is few and far between. In addition to its short form with profound sufistic, philosophical and erudite reflection, the rubaie is a kind of field that deserves to be examined thoroughly. Though largely ignored so far, it is of prime importance to work through rubaie to bring light the progress, to render the purpot and to present all kinds of features related to it in classical Turkish Literature. Along with this research, some facts such as the main features, relationship with other form of verses, the world of sense, the historical progress in Turkish poetry, and the total number of poets interesting in it through the centuries regarding to the rubaie will be presented.
Benzer Tezler
- Azmizâde Hâletî Divanı'nda poetik unsurlar
Poetic elements in the Divan of Azmizâde Hâletî
BEYZA NUR ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZAFER TOPAK
- Divan şiirinde münacat
Münacat in divan?s poems
ABDULHEKİM KOÇİN
Doktora
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Halepli Edip Divanı: İnceleme-tenkitli metin-cinaslar sözlüğü
The Divan by Edip of Halep: Examince-edition critic-homonyms dictionary
CAFER MUM
Doktora
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN HORATA
- Şevkî ve divanı [İnceleme-metin]
Şevkî and divan [Meview-text]
MELEK ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- Hâfız Divânı'nda sevgiliye ait güzellik unsurları
Beauty elements in the Divân of Hâfız
MERAL KINAYTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMİLE ÇETİN