Çukurova koşullarında sorgum (sorghum bicolor L)ve soya (Glycine max L.) nın ikinci ürün olarak birlikte yetiştirilme olanaklarının saptanması üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 38704
- Danışmanlar: PROF.DR. TURAN SAĞLAMTİMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
-53- 5. ÖZET. Çukurovada sorgum ve soyama II. ürün olarak, değişik ekim sistemlerinde birlikte yetiştirilmesinin tane ve hasıl verimi üzerine etkilerini saptamak amacıyla ele alınan bu çalışma, 1991-92 yıllarında Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Alanında yürütülmüştür. ?Deneme tesadüf blokları derneme deseninde, üç tekrarlamalı olarak kurutmuş, hasıl ve tane verimi elde etmek amacıyla iki ayrı deneme halinde yürütülmüştür. incelenen ekim sistemleri aşağıda verilmiştir. 1- Saf sorgum (70 cm'lik sıralarda) 2- Saf soya (70 cm'lik sıralarda) 3- Altarnatif sıralarda lSorgum+lSoya (70 cm'lik sıralarda) 4- Altarnatif sıralarda lSorgum+lSoya (35cm'lik sıralarda) 5- Altarnatif sıralarda 2Sorgum+lSoya (70 cm'lik sıralarda) 6- Altarnatif sıralarda 2Sorgum+2Soya (35 cm'lik sıralarda) 7- Aynı sırada lSorgum+lSoya (70 cm'lik sıralarda) 8- Aynı sırada 1 Sorgum +2Soya (70 cm'lik sıralarda) Sorgum ve soyada incelenen özelliklerden elde edilmen sonuçlar aşağıda verilmiştir. TANE SORGUM Tane Verimi: er iki yılda da tane verimi birlikte ekimden önemli ölçüde etkilendiği, en yüksek değerlerin saf parsellerden elde edilmiştir. Birlikte üretim sistemlerinde ise alternatif sıralarda 2Sorgum+lSoya (70 cm) sistemi hariç diğerleri arasında bir farklılık bulunmamıştır. 1000 Tane Ağırlığı: Tane veriminde olduğu gibi anılan karakter ekim sistemlerinden etkilenmiştir. En yüksek değerler saf sorgum parsellerinden elde edilirken en düşük değerler ise aynı sıralarda lSorgum+2Soya (70 cm) sisteminden elde edilmiştir. Başak Boyu: Her iki yılda da uygulamalar arasındaki farklılığın önemli bulunmadığı saptanmıştır. Başak boyu değerleri birlikte üretimden etkilenmemesine rağmen en yüksek aynı sırada lSorgum+2Soya sisteminden elde edilmiştir. Bitki Boyu: Bitki boyu bakımından 1992 yılında uygulamalar arasında bir fark olmadığı, 1991 yılı ve iki yıl birleştirilmiş verilerde ise en yükse bitki boyu değerleri alternatif sıralarda 2Sorgum+ lSoya (70 cm) sistemlerinden elde edilmiştir. Başakta Tane Verimi: Başaktaki tane verimi ile tane verimi arasındaki önemli ve-54- olumlu ilişki sonucu, söz konusu karakter bakımından en yüksek değerlere, tane verimi değerlerinde olduğu gibi kontrol sisteminde ulaşılmıştır. Başaka Ağırlığı: Birlikte üretimde sorgum başak ağırlığı bitki sıklığından önemli ölçüde etkilenmiştir. En yüksek değerler sorgum ve soya bitki sıklıkları en az olan Altarnatif sıralarda 1 Sorgum- 1 Soya (70 cm) ve kontrol sistemlerinden elde edilmiştir. TANE SOYA Bakla Sayısı: Bakla sayısı bakımından 1991 yılında uygulamalar arasında fark olmadığı, 1992 yılı ve iki yıl birleşik verilerde ise en yüksek değerler aynı sırada lSorgum-t-2Soya ve saf soya parsellerinden elde edildiği saptanmıştır. Soya Tane Verimi: Tane verimi bakımından kontrol sistemi ile birlikte üretim sistemleri arasında önemli farklılıklar bulunduğu, en yüksek tane veriminin saf soyadan elde edildiği saptanmıştır. 1000 Tane Ağırlığı: Bu karakter bakımından uygulamalar arasında bir fark olmamasına karsın en yüksek değer saf sisteminden elde edilmiştir. îlk Bakla Yüksekliği: Her iki yılda da ekim sistemleri arasında fark bulunmadığı, fakat en yüksek değerlerin saf soya parsellerinden elde edildiği ve anılan karakterin bitki sıklığından etkilendiği anlaşılmıştır. Dal Sayısı: Dal sayısının birlikte üretimden önemli ölçüde etkilendiği, en yüksek değerler kontrol sisteminde ulaşıldığı ve ekim sistemlerin dal sayışım olumsuz etkilediği bulunmuştur. Bitki Boyu: Soya bitki boyunun, ekim sistemlerinde, bitki sıklığından etkilenerek boyunu artırdığı, iki yıl birleşik veriler dikkate alındığında en yüksek değerin altarnatif sıralarda 2Sorgum+lSoya (70 cm) elde edilmiştir. HASIL SOYA Yeşil Ot Verimi: Birlikte üretim sistemlerinin hasıl soya verimini önemli ölçüde etkilediği, bu durumun ekim sitminden çok, soya bitki sıklığının azalmasından kaynaklanmıştır. Bu nedenle en yüksek verimlerin, soya bitki sıklığının yüksek olduğu saf soya ve atarnatif sıralarda 2Sorgum+2Soya (35 cm) sistemlerinden, en düşük değerlerin ise bitki sıklığının en az olduğu altarnatif sıralarda 2Sorgum+lSoya (70 cm) sisteminden elde edildiği saptanmıştır. Yeşil Yaprak Oranı: Anılan karakter bakımından en yüksek değerlere aynı sırada ekilen sistemlerde ulaşılırken, diğer sistemlerde daha düşük değerler elde edilmiştir. Yeşil Sap Oranı: Yeşil sap oram değerlerinin birlikte yetiştirme sistemlerinden önemli ölçüde etkilendiği, en yüksek değerlerin saf sistemden elde edilirken, en düşük değerlerin ise aynı sıralarda ekilen sistemlerden elde edildiği saptanmıştır.-55- Yeşil Bakla Oram: Söz konusu karakter araştırmanın her iki yılında da ekim sistemlerinden etkilenmemesine karşın iki yıllık verilerde istatistiki bir farklılığın bulunduğu saptanmıştır. Bunu yanında her iki yıl ve iki yıl birleşşik verilerde en yüksek değerler soya bitki sıklığının en az olduğu altarnatif sıralarda ISorgum+lSoya (70 cm) sisteminden elde edilmiştir. Kuru Yaprak Oranı: iki yıllık meriler incelendiğinde soya kuru yaprak oranı değerlerinin ekim sistemlerinden önemli derecede etkilndiği oalunmuştur. En yüksek değerlere aynı sırada 1 Sorgum +2Soya sisteminde ulaşılırken, soya bitki sıklığının kontrol parseli ile aym olduğu sistemlerde en düşük değerler saptanmıştır. Soya Kuru Sap Oranı: Soya kuru sap oram değerlerinin araştırmanın her iki yılında ve iki yıl birleşik velilerde ekim sistemlerinden önemli derecede etkilenmemiştir. Buna karşın, anılan karakterin yeşil sap oram ile arasındaki önemli ve olumlu ilişki nedeniyle, yeşil sap oranının yüksek olduğu alternhatif sıralarda ISorgum+lSoya sisteminde en yüksek kuru sap oranı değerlerine ulaşılmıştır. Kuru Bakla Oranı: Söz konusu karakterin ekim sistemlerinden önemli derecede etkilendiği, en yüksek değerlere araştırmanın her iki yılında ve iki yıllık verilerde soya bitki sıklığının en az olduğu alternatif sıracalarda 2Sorgum+lSoya sisteminde ulaşılmıştır. Bitki Boyu: İki yıllık veriler dikkate alındığında, bitki boyu bakımından en yüksek değerler, her iki bitki sıklığının en yoğun olduğu alternatif sıralarda 2Sorgum+2Soya (35 cm) sisteminden elde edilirken, soya bitkisinin rekabet edeceği başka bitkinin bulunmadığı kontrol sisteminde ise en düşük değerler elde edilmiştir. HASIL SORGUM Yeşil Salkım Oranı: Sorgum yeşil salkım oram değerlerinin ekim sistemlerinden önemli derecede etkilendiği, bitki sıklığının en yoğun olduğu alternatif sıralarda 2Sorgum+2Soya sistemi hariç diğer tüm birlikte yetiştirme sistemlerde anılan karakter bakımından elde edilen değerlerin yüksek olduğu saptanmıştır. Bunun yanında en düşük değerlere kontrol sisteminde ulaşılmıştır. Yeşil Sap Oranı: iki yıllık veriler dikkate alındığında, söz konusu karakter bakımından en yüksek değerler saf sistemden elde edilirken, en düşük değerler aynı sırada yetiştirilen 1 Sorgunu- 1 Soya sisteminden elde edilmiştir. Yeşil Yaprak Oranı: Anılan karakterin birlikte yetiştirme sistemlerinden etkilenmediği saptanmıştır. Kuru Yaprak Oram: Sorgum kuru yaprak oranı değerleri ekim sistemlerinden etkilenmediği, ancak en yüksek değerlerin soya bitki sıklığının en az olduğu 2Sorgum+lSoya(70 cm) sisteminden elde edildiği saptanmıştır. Kuru Sap Oranı: iki yıllık veriler dikkate alındığında, en yüksek değerlerin saf-56- sistemden elde edildiği saptanmıştır. Kuru Başak Oram: iki yıllık veriler incelendiğinde; tüm birlikte yetiştirme sistemlerinde sorgum kuru başak oram bakımından en yüksek değerlere ulaşılırken, en düşük değer kontrol sisteminden elde edilmiştir. Yeşil Ot Verimi: Araştırmanın her iki yılında ve iki yıllık verilerde, en yüksek yeşil ot veriminin kontrol sisteminden elde edildiği, birlikte ekim sistemlerinin yeşil ot veriminde önemli derecede azalmalara neden olduğu, bu azalışın sistemlere göre farklılıklar gösterdiği bulunmuştur. Bitki Boyu: Her iki yıl ve iki yıllık veriler incelendiğinde, sorgum bitki boyunun ekim sistemlerinden etkilenmediği saptanmıştır. Alan Eşdeğerlik Oranı (AEO): Tane amacıyla yetiştirmede, her iki bitki verimlerinde azalmalar olduğu, ancak toplam verimdeki artışlar nedeniyle özellikle alternatif sıralarda lSorgum+lSoya (35 cm) sisteminde alan eşdeğerlik oranının en yüksek düzeye ulaştığı saptanmıştır. Ancak, bitkileri aynı sıralarda yetiştirmenin bir yarar sağlamadığı ortaya konmuştur. Hasıl amacıyla yetiştirmede ise, bütün birlikte yetiştirme sistemlerinde mevcut bitki besin maddesi ve toprak suyundan daha iyi yararlanma sonucu, alan kullanım etkinliğinin arttığı saptanmıştır. Özellikle en çok bitkinin kullanıldığı alternatif sıralarda 2Sorgum+2Soya (35 cm) sisteminde, alan kullanım etkinliğinin %24'iük bir artış sağladığı bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
-57- SUMMARY This study was carried out at the Field Crops Department of Çukurova University, Agricultural Faculty, to determine the effects of intercropping systems on forage and grain yields of sorgum and soybean in Çukurova Region as second crop in 1991-92.Field trials were conducted in a randomized co.mpiate block design with three replications and were ret licated twice for obtaining both grain an forage yields in each year. Intercropping systems used as treatments are as follows 1- Pure sorgum in 70 cm rows 2- Pure soybean in 70 cm rows 3- lSorgum+lSoya in alternate rows (each row 70 cm) 4- ISorgum+lSoya in alternate rows (each row 35 cm) 5- 2Sorgum+lSoya in alternate rows (each row 70 cm) 6- 2Sorgum+2Soya in alternate rows (each row 35cm) 7- lSorgum+ ISoya in same rows (each row 70 cm) 8- lSorgum+2Soya in same rows (each row 70 cm) The results obtained from sorgum and soybean is given below. Grain Sorgum Grain Yield: Grain yield were significantly affected by intercropping in two years. The highist yield was obtained from sole crop. There was no significant differences among intercropping systems except 1 S orgum+2 Soybean in alternate rows (70 cm). 1000-Seed Weight: The character mentioned, just like grain yield, were not affected by the systems. The highest yield was obtained from sole crop while the lowest one was from lSorgum+2Soybean in same rows (70 cm). Spica Length: It is found that there was no significant differences for spica heights among sowing systems in two years. Plant Height: This character was not affected in 1992 unlike 1991 and two years combinations in which the highest values were obtained from 2 Sorgum+1 Soybean in alternate rows (70 cm). Grain Yield per Spike: The highest yield was obtained from control becuse of the possitive correlation between the character mentioned and grain yield. Spike Weight: It was determined that the character was significantly affected by-58- plant density. The highist values were obtained from ISorgum+l Soybean in alternative rows (70 cm), which has the lowest plant density, and control system. Grain Soybean Pod Number: There was no significant differences in pod number per plant in the first year of this study, the highest values were obtained from lSorgum+2Soybean in alternative rows (70 cm) and control in the second year and Dvo year combinations. Grain Yield: This study showed that intercropping systems caused significantly decreases of grain yield of soybean. So the highest grain yield was from sole crops. 1000-Grain Weight: However, there was not any significant differences among intercropping systems, the highest value was from control system. First Pod Height: This character was not affected by the cropping systems, but it can be observed that first pod height was decreased by decreasing plant density. Number of Branches: This character was affected by intercropping system. The highest value was obtained when soybean was grown alone. Plant Height: Plant Height was incraesed by increasing plant density and the highest value was obtained from 2sorgum+l soybean in alternate rows (70 cm) in two years combination. Forage Soybeaa Forage Yield: Intercropping systems have significantly affected forage yield of soybean because of decreasing plant density. So the highest yield was obtained from pure and 2Sorgum+2Soybean in altenate rows (35 cm) which have the highest plant densities while the lovest value was from 2Sorgum+l Soybean in alternate rows (70 cm) which has the highest plant density. Leaf Ratio: The highest values in this character were from the plot in which the plant was sown in the same row. Stem Ratio: Intercropping systems greatly influenced the stem ratio. The highest walue in stem ratio was produced in sole system while the lowest was produced ia the system which plant was grown in the same row. Pod Ratio: This character was not affected by the treatments in two years. The highest value according to the two years combinations was obtained from ISorgum+lSoybean in alternate rows (70 cm). Dry Leaf Ratio: The highest values in this character was produced by Sorgum+1 Soybean in same row. Dry Stem Ratio: The treatment was not influenced the dry stem ratio in two years and two years together.-59- Dry Pod Ratio: The character mentioned was greatly effected by the treatments and the highest value was obtained from 2Sorgum+l soybean in alternate rows (70 cm) in two years and two years combination. Plant Height: According to two years combination, the highest plant height was obtained from 2sorgum+2Soybean in alternate rows (35 cm) which has the highest plant density. Forage Sorgum Spike Ratio: This character was greatly influenced by intercropping. The highest value was obtained from intercropping systems while the lowest was from sole crops. Stem Ratio: The highest stem ratio was obtained from sole crops while the lowest was from ISorgum+lSoybean in same row according to two years combinations. Leaf Ratio: There was no significant differences among the treatments. Dry Leaf Ratio: There was no significant differences among the treatments. Dry Stem Ratio: The highest value in this character was from sole crop. Dry Spike Ratio: According to data from two years combination, the highest value in dry spica ratio was produced by all intercropping systems more than sole system. Forage Yield: Forage yield of sorgum was decreased by intercropping because of decreasing in plant density. The highest yield was from pure systems. Plant Height: There was no significant differences among the treatments. Land Equivalent Ratio (LER) Both sorgum and soybean grain yield decreased by intercropping. However, since the total yield has increased, Land equivalent ratio was increased in ISorgum+lSoybean in alternate rows (35 cm). For forage yield, land equivalent ratio values were higher than sole systems in all intercropping systems.
Benzer Tezler
- Çukurova koşullarında bazı silaj ve dane sorgum (sorghum bicolor L.) çeşitlerinde farklı ekim sıklıklarının yaprak alan gelişimi, ışık kullanımı, dane ve hasıl verimine etkileri üzerine araştırmalar
Başlık çevirisi yok
SERAP KIZIL
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYİS TANSI
- Farklı dozlarda biyogaz organik gübresi uygulamalarının tatlı sorgum (Sorghum bicolor L.) bitkisinden biyoetanol üretimine etkileri
The effects of different doses of biogas organic fertilizer applications on the bioethanol production from sweet sorghum (Sorghum bicolor L.) plants
CEREN ASLANKAÇIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYİS TANSI
- Çukurova koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen tane, silaj Sorgum (Sorghum bicolor L. moench) çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile karakterler arasındaki ilişkilerin saptanması üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
HARUN BAYTEKİN
Doktora
Türkçe
1990
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞLAMTİMUR
- Çukurova koşullarında birinci ürün tatlı sorgum bitkisinin su tüketimi ve bitki katsayılarının belirlenmesi
Determination of sorghum evapotranspiration and plant coefficients by using lysimeter methods in Çukurova region
ŞULE ŞİMŞEKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÜNLÜ