Urban change dynamics: İzmir case, 1927-2010
Kentsel değişim dinamikleri: İzmir örneği, 1927-2010
- Tez No: 387145
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL ARKON
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
- Enstitü: Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Bu çalışmada nüfus değişimi temel alınarak kentsel değişim - büyüme ve küçülme - süreçleri incelenmiştir. İnceleme birimi ilçelerdir. Türkiye geneli için 957 ilçeyi içeren keşifsel araştırma ardından, İzmir örneği 30 ilçesiyle birlikte incelenmiştir. Veri olarak toplam, kent ve kır nüfusları kullanılmıştır. Zaman serisi 1927-2010 dönemini kapsamaktadır. 2008-2012 dönemi de güncel dönem olarak ele alınmıştır. Ortaya çıkan bulgulara göre, Türkiye'de toplam büyüme altında ilçeler ölçeğinde farklı süreçler sergilenmektedir. Nüfus daha çok kentsel merkezlere yığılmakta, bu kentsel büyüme sürecinde kırsal çözülme yaşanmaktadır. Kırsalda çözülme süreci, Türkiye geneli görüntüsüne göre ilçeler özelinde çok daha ağır biçimde deneyimlenmektedir. Bu dinamik özellikle İç Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgelerinde çarpıcıdır. Tarihsel olarak ise 1990 sonrasında çözülme hızlanmaktadır. Bu durumun ülke düzeyindeki ekonomi, tarım ve kırsal politikalarla ilgili olduğu değerlendirilmektedir. Olası tahminlerin aksine, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri benzer küçülme dinamiklerini sergilememektedir. Burada hala ülke ortalamalarının üzerinde seyreden doğum oranları ile nispeten yavaşlayan göçün etkili olduğu değerlendirilmektedir. İzmir örneğinde dört temel kentsel değişim dinamiği tespit edilmiştir. Kent nüfusunu barındıran anakent ilçeler hızlı büyüme göstermişlerdir. Merkez çevresindeki Aliağa, Torbalı, Kemalpaşa gibi sanayi barındıran ilçeler, inceleme dönemi boyunca yüksek büyüme sergilemişlerdir. Şehre nispeten uzak, kırsal nitelikte ve ekonomisi tarım ağırlığına sahip ilçeler için küçülme kronik hal almıştır. Hem geçmiş dönem hem de güncel dönem analizlerde beliren bu dinamik, değerli havzalara ve tarımsal potansiyele sahip İzmir için olumsuzluk arz etmektedir. Diğer yandan, tatil beldesi niteliğine sahip kıyı ilçeleri, özellikle 1980 sonrasında çok hızlı büyüme performansları göstermiştir. Tanımlanan dinamiklerin sebepleri ve sonuçlarının yerleşme özelinde yapılacak araştırmalarla aydınlatılması önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to describe urban change dynamics, especially growth and decline processes of settlements, by analysing population change. The geographical unit of analysis is districts and the data used is population statistics. Before studying İzmir, an extensive research is performed for Turkey with its 957 districts. Time series analysis involve the periods 1927-2010 and 2008-2012 as a more recent period. The findings reveal that, apart from total growth picture of Turkey, the processes experienced by districts diversify. The population agglomerates to urban centres, and this process coupled by rural population loss. Heavy rural decline of districts is especially evident in Interior Anatolia and Eastern Black Sea regions. After 1990s, in relation with some national policies, the process seems accelerated. In contrast with general expectations, Eastern and South-Eastern regions do not exhibit resembling dynamics of decline, owing to fertility rates relatively higher and lowering out-migration rates. In İzmir, four main dynamics of urban change are identified. First is rapid and consistent growth of central metropolitan districts. At the same time, industrial districts proximal to city exhibited high rates of growth. Decline is a persistent issue for distant districts with economies based on agriculture. This has critical importance for İzmir, as a city having considerable agricultural resources. On the other hand, coastal districts having the characteristics of more or less holiday destinations revealed sharp growth especially after 1980s. The reasons and consequences of described dynamics are many. These need investigation by further studies with a stronger focus on local facts.
Benzer Tezler
- İzmir kentinin mekânsal ve toplumsal değişim sürecinde mübadillerin iskân alanları ve günümüzdeki dönüşüm dinamikleri: Eşrefpaşa/İzmir örneği
The settlements of the emigrants and the transformation dynamics of these areas today in the spatial and social change process of İzmir: Case of Eşrefpaşa/İzmir
ELİF YILDIZER ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYAT ZENGİN ÇELİK
- Küçük ve orta ölçekli üretimin mekansal yer değiştirme stratejileri: İzmir örneği üzerine ampirik bir araştırma
Spatial relocation strategies of small and medium sized production: An empirical study in İzmir case
LEVENT ÜNVERDİ
Doktora
Türkçe
2004
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EMEL GÖKSU
- Geleneksel Türk sanat müziğinin eğlence atmosferindeki dönüşümü İzmir Fasıl mekanları örnek olayı
The transformation of the traditional Turkish art music in the entertainment scenes: The case of Fasıl spaces in İzmir
MÜCAHİT YALÇIN ÖZTÜFEKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN EROL
- The Impact of industrial estates in decentralization process of industry İzmir-Manisa case study
Başlık çevirisi yok
SEMA CİNGÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
1990
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDA ERAYDIN
- Relocation from an inner-city neighborhood to peripheral mass housing: From Kadifekale to Uzundere, İzmir
Kent merkezindeki bir mahalleden çeperdeki bir toplu konut alanına yerleştirme: Kadifekale'den Uzundere'ye, İzmir
ENSARI EROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Kamu YönetimiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HEDİYE SİBEL KALAYCIOĞLU