Geri Dön

Hava sahası kontrol sektörleri oluşturma problemine çözüm önerileri

Solution proposals to the problem of generating airspace control sectors

  1. Tez No: 389049
  2. Yazar: ŞABAN TEMİZKAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AYDIN SİPAHİOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sivil Havacılık, Ulaşım, İşletme, Civil Aviation, Transportation, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kara Harp Okulu Komutanlığı
  10. Enstitü: Savunma Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Harekat Araştırması Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Hava sahası sektörizasyonu sivil hava trafik yönetiminde yıllardır çalışılan özel bir problem türüdür. Amacı, hava sahası sektörlerinin sınırlarını değiştirerek, sektörler arasındaki iş yükü farkını en küçüklemektir. Genelde bilinen üç tane çözüm yöntemi Genetik Algoritma tabanlı Voronoi Diyagramları, Uçuş Rotaları Kümeleme ve Karma Tamsayılı Programlamadır. Askeri birimlerce icra edilen hava savunma ve komuta kontrol faaliyetleri ise hava sahasında yapılan işler itibariyle sivil hava trafik yönetiminden farklıdır. Genel olarak havadan gelebilecek tehditlere karşı ülkeyi savunmaya yönelik faaliyetleri içermektedir. Bu faaliyetler sisteminin unsuru olan kontrol ihbar merkezleri (KİM) tarafından hava sahası kontrol sektörlerinde yürütülmektedirler. Bu çalışmada iş yükünü dengeleyecek şekilde hava sahası kontrol sektörlerinin tasarlanması amaçlanmıştır. Tasarlanan sektörlerin komuta kontrol edilebilir olması ve karar vericilerin taleplerini karşılayabilmesi aranan özelliklerdir. Çalışmada problemin çözümüne yönelik olarak üç adet yöntem önerilmektedir. Her üç çözüm yönteminin de temelini, hava sahasının coğrafi koordinat sistemine göre dörtgenlere bölünmüş olması oluşturmaktadır. Türkiye için örnek olarak türetilmiş bir senaryodan hava sahasındaki her bir dörtgenin iş yükü elde edilmiş ve Türkiye hava sahası önerilen yöntemler ile aralarındaki iş yükü farkı en çok %3 olacak şekilde beş hava sahası kontrol sektörüne bölünmüştür. Çalışmada ilk olarak bir hava sahasındaki iş yüklerinin nasıl belirlenmesi gerektiğine dair bir yöntem geliştirilmiştir. Daha sonra hava sektörlerini belirlemek için araç rotalama modelinden yararlanılarak bir karma tamsayılı matematiksel model önerilmiş ve model GAMS 23.5.1 programında kodlanarak CPLEX çözücüsü ile çözülmüştür. Üçüncü olarak problemin çözümü için K-Ortalama tabanlı hava sahası sektörizasyon algoritması geliştirilmiştir. Bu algoritma ile iki adet uygulama yapılarak hava sahası sektörleri iki farklı şekilde tasarlanmıştır. Son olarak hava sahası bir depo gibi düşünülerek problem için S-Şekilli sezgisel algoritma ile çözüm geliştirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Airspace sector optimization problem is a special problem which has been studied in civilian air traffic management. The aim of this optimization is to minimize the workload difference between airspace sectors. The three solution methods which are generally known are, Voronoi Diagrams with Genetic Algorithm, Flight Trajectory Clustering and Mixed Integer Programming. The air defense and command-control activities which are done by military units are differ from civilian air traffic management by the type of job. They generally includes defending country from the danger that may come from air. These activities are encouraged by Control and Report Centers (CRC) in the airspace control sectors. By this work, it is aimed to design airspace control sectors which are balanced according to the workload. Designed sectors should be manageable and afford the demands of decision makers. In this work three solution methods have been proposed to the problem. All methods are depend on dicretization of the airspace into quadrangles through Geographical reference system. Workload values of each quadrangle have been obtained from an example scenario for Turkey. Then the Turkish airspace has been partitioned by proposed methods into five airspace control sectors having workload difference about 10 percent. Firstly, a vehicle routing problem based mathematical model has been proposed. The model has been encoded in GAMS 25.3.1 software and has been solved by CPLEX solver. Secondly K-Means based airspace sectorization algorithm has been proposed for the solution of the problem. Airspace control sectors have been designed in two different types by two experiments with the algorithm. Lastly the airspace designed as a storage and the problem has been solved by S-Shaped heuristic algorithm.

Benzer Tezler

  1. Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia

    Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi

    ABDURAHMAN HUSSEN YIMER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU

  2. Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri

    Başlık çevirisi yok

    İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    DOÇ.DR. YUSUF TUNA

  3. Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era

    11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü

    CANAN BAYRAM ÇUBUK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL

  4. Ulusal tütün kontrol programı örneği üzerinden İstanbul'da sağlıkta sektörler arası işbirliğinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the intersectoral collaboration in health in İstanbul through the national tobacco control

    CİHAT ADIN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Halk Sağlığıİstanbul Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELMA KARABEY

  5. Hava trafik kontrolör iş yüküne bağlı hava sahasının modellenmesi

    Remodeling the airspace according to workload of air traffic controller workload

    MURAT YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Mekatronik MühendisliğiFırat Üniversitesi

    Mekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KAYA