Çukurova koşullarında II. ürün mısır bitkisi su-verim ilişkileri ve ceres-maize bitki büyüme modelinin yöreye uyumluluğunun saptanması
Water-yield relations of the 2nd crop maize an validation of ceres-maize crop growth model for the çukurova region
- Tez No: 38909
- Danışmanlar: PROF.DR. RIZA KANBER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
öz Bu çalışma, ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır bitkisinin, suya bağlı üretim fonksiyonlarının belirlenmesi, su-verim ilişkilerini ortaya koyan farklı modellerin incelenmesi ve bu bitkiye ilişkin geliştirilmiş CERES-Maize büyüme modelinin yöreye uyumluluğunun test edilmesi amacıyla ele alınmıştır. Araştırma, Tarsus Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü merkez araştırma arazilerinde (36°55' N, 34°55' E, yükselti 11.63 m), tınlı ve tmlı-kumlu bünyeli, Oymaklı Serisi topraklan (Typic Xerofluvent) üzerinde yürütülmüştür. Denemede Pioneer 3377 hibrit mısır çeşidi kullanılmıştır. Sulama konulan, hem farklı su düzeylerini hemde farklı sulama sayılarım içerecek biçimde, çizgi kaynaklı yağmurlama sulama tekniğinden yararlanılarak düzenlenmiştir. Bitkiler büyümenin farklı dönemlerinde sulanmışlardır. Konulara ve sulama düzeylerine bağlı olarak, 11 - 599 mm arasında değişen miktarlarda sulama suyu uygulanmıştır. Mevsimlik ortalama su tüketimi ise 723-631 mm arasında değişmiştir. Ortalama en yüksek verim, tam su alan GGGG konusunun Iı sulama düzeyinden (788.4 kg/da); en düşük verim ise susuz konudan (166 kg/da) elde edilmiştir. Sulama suyu kullanım randımanlan, tam su alan GGGG-Iı konusunda 1.38- 1.80 kg/m3 arasında değişmiştir. Toplam WUE değerleri, 0.87-3.19 kg/m3 arasında hesaplanmıştır. Verim tepki etmeni (ky), su kısıntısının tüm mevsime eşit yayıldığı koşullarda 0.85 olarak elde edilmiştir. Teksel gelişme dönemlerinde su kısıntısı uygulanan konularda ise ky değerleri 0.96-1.03 arasında değişmiştir. Kimi teksel dönemlerde tam ve diğer dönemlerde değişik oranlarda kısıntı uygulanan konularda ise anılan değerler 0.66-0.70 olarak saptanmıştır. Transpirasyon oranlarının (m), yıllara bağlı olarak 154.2-197.7 kg/ha/gün arasında değiştiği belirlenmiştir. Yaprak alan indeksi değerleri, sulama programlarına bağlı olarak, ekimden 50-70 gün sonra en yüksek değere ulaşmıştır (4.9-5.7). Su kısıntısının, yaprak alanının maksimum değere ulaşmasını geciktirdiği gözlenmiştir. Çalışmada, bitki su stres indeksi değerleri, 0.29-0.57 arasında değişmiştir. Tam su alan konuya ilişkin sonuçlar kullanılarak verimin düşmeye başladığı eşik değerleri 0.30 olarak saptanmıştır. Anılan değerin 0.50'nin üzerine çıkması durumunda önemli verim kayıplarının olduğu belirlenmiştir. Araştırmada, tam sulama koşullannda, tüketilen suyun büyük bir bölümünün toprağın ilk 90 cm'lik katmanından alındığı belirlenmiştir. CERES - Maize modelinin su kısıntısına karşı duyarlı olduğu ve gerçek değerlerden daha düşük kestirimler yaptığı anlaşılmıştır. Aynca, CERES-Maize bitki büyüme modeline bazı katsayılar eklenerek, 2. ürün mısır bitkisinde farklı öğelerin kestirimi için kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
VI ABSTRACT This research was carried out to determine the yield production function of the second crop maize and to study different water-yield relation models, and to validate the CERES-Maize growth model in the Çukurova region. The experimental site was located at the Tarsus Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü ( Research Institute of Rural Affair; 36°55' N, 34°55' E, sea level 1 1.63 m) on Oymakh loam and sandy-loam texture (Typic Xerofluvent). Pioneer 3377 hybrid corn variety was used in this study. Irrigation treatments were arranged by amount and number of irrigations by using a line-source sprinkler irrigation system. Crops were irrigated at different growth stages during the growing season. Irrigation amounts ranged from 11 mm to 599 mm depending on the treatments and irrigation levels. Average seasonal evapotranspiration values were between 631 mm and 723 mm. Average maximum and minimum yields were 788.4 kg/da for full irrigated treatment (GGGG) with Ii irrigation level, and 166 kg/da for dry treatment. Irrigation water use efficiency (IWUE) values varied from 1.38 kg/m3 to 1.80 kg/m3 for foil irrigation treatment (GGGG-Ii). Total WUE values were between 0.87 and 3.19 kg/m3. The yield response factor (ky) was estimated as 0.85 for the total growing season when water deficits were equally distributed throughout the growing season. For treatments in which water deficit was applied in a single growth stage, ky values varied between 0.96-1.03. These values were calculated to be 0.66-0.70 for treatments in which a single growth stage experienced had full water deficit and other growth stages with different deficit levels. Transpiration rate (m) varied between 154.2 and 197.7 kg/ha/day for the trial years. Maximum leaf area index were obtained at 50 to 70 days after planting depending on the irrigation program (4.9-5.7). Water deficit delayed the time to reach a maximum leaf area index. Crop water stress index varied between 0.29 and 0.57. On the other hand, threshold point of crop water stress index was determined to be 0.30. Significant yield reductions are occurred when this value exceeded 0.50. Most of the water used under full irrigation conditions were taken from the first 90 cm of the soil profile. This study showed that CERES-Maize growth model is more sensitive to water deficit and it under estimates water use. However, CERES-Maize growth model can successfully be used to estimate different properties of second crop com by adding different coefficients to the model.
Benzer Tezler
- Çukurova koşullarında değişik ara ürünlerin mısır tarımında yeşil gübre olarak kullanılma olanaklarının saptanması üzerinde araştırmalar
Research on determining of different winter crops to be used as green manure for maize under Çukurova conditions
İLKER İNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞLAMTİMUR
- Kanola sonrası yetiştirilen II. ürün mısır bitkisine mikoriza aşılamasının verim ve besin elementleri alımına etkisi
The effects of mycorrhizae inoculation on yield and nutrient uptake of canola following by maize
ÇAĞDAŞ AKPINAR
Doktora
Türkçe
2011
ZiraatÇukurova ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ORTAŞ