Mizaç ve karakter özelliklerinin şizofreni hastalarında sosyal işlevsellik, yaşam kalitesi ve klinik üzerine etkisi
Effect of temperament and character features on social functioning, quality of life and clinical situations in patients with schizophrenia
- Tez No: 389911
- Danışmanlar: UZMAN MEHTAP DELİCE ARSLAN, DOÇ. DR. ERHAN KURT
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Schizophrenia, Temperament, Quality of Life
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bakanlığı
- Enstitü: İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Has. Eğt. ve Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Dahili Tıp Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
AMAÇ: Günümüzde şizofreni hastalarının tedavisinde en önemli nokta hastaların yaşam kalitelerini arttırabilmektir.Bu yüzden de son dönemde şizofreni hastalarının yaşam kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması gündemdedir. Bu konuda yapılan araştırmalar daha çok klinik özellikler ve uygulanan tedaviye yöneliktir, yine de yeterli sonuçlar elde edilememiştir. Son dönemde şizofreni hastalarının kişilik özelliklerinin yaşam kalitesi ile ilişkisini değerlendiren çalışmalar yapılmaktadır, ancak sayıları çok azdır.Bu çalışma şizofreni hastalarının kişilik özelliklerini Cloninger'in psikobiyolojik kişilik modelinden temel alınarak gelişitilen mizaç ve karakter özelliklerini değerlendiren TCI envanterini kullanarak ölçmek; belirlenen farklı ya da baskın mizaç ve karakter özelliklerinin yaşam kalitesi, yaşam kalitesini etkilediği düşünülen klinik belirtiler ve özbenlik saygısı üzerine ilişkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. YÖNTEM: Çalışmaya Bakırköy Profesör Doktor Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi'nde ayaktan takipli DSM- V tanı kriterlerine göre şizofreni tanısı alan 100 hasta gönüllü ile daha önce hayatlarının hiçbir döneminde ruhsal rahatsızlık nedeniyle tedavi başvurusu olmamış 100 sağlıklı gönüllünün oluşturduğu 200 kişi dahil edildi. Her iki katılımcı grubuna da Sosyodemografik Veri Formu, Mizaç ve Karakter Envanteri (MKE), Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği- Kısa Formu Türkçe Versiyonu, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği uygulandı. Hasta katılımcılara farklı olarak klinik değerlendirme yapabilmek için Pozitif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği, Negatif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği, Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği uygulandı. BULGULAR:Çalışmamızda şizofreni hastalarının yaşam kaliteleri bedensel, ruhsal, sosyal ve çevresel alanların tümünde sağlıklı bireylerden daha düşük saptanmıştır.Yine şizofreni hastalarının özbenlik saygıları, insanlara güven duyma, tartışmaya katılabilme becerileri kontrol grubundan düşük, psişik izolasyon, kişiler arası tehdit hissetme, hayalperestlik yüksek saptanmıştır. Şizofreni hastalarının zarardan kaçınma (ZK) ve işbirliği yapabilme (İY) puanları sağlıklı bireylerden daha yüksek yenilik arayışı (YA) ve sebat etme (SE) puanları daha düşük saptanmıştır. ZK ve kendini yönetme (KY) puanlarının hem sağlıklı hem de hasta grubu için yaşam kalite alanlarını etkilediği belirlenmiş, yapılan çok değişkenli lineer regresyon analizinde sağlıklı grupta KY ile ilişki daha anlamlı iken; hasta grubunda ZK ile ilişki daha anlamlı bulunmuştur. Şizofreni hastalarında ZK puanlarındaki artış benlik saygısında azalma, depresif belirtiler, psikosomatik belirtiler ve psişik izolasyonda artma ile pozitif anlamlı ilişkili saptanmıştır. Şizofreni hastalarında KY puanları ile benlik saygısı pozitif anlamlı ilişki saptanmış, bu durum kontrol grubunda da benzer saptanmıştır. ZK puanları ile şizofreni hastalarının kişisel sosyal performanslarının negatif , negatif klinik puanlarının pozitif anlamlı ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Şizofreni hastalarındaki KY puanları ile hastalardaki negatif belirtilerin negatif ilişkili olduğu tespit edilmiştir. SONUÇ: Bu çalışmada literatürle uyumlu olarak şizofreni hastalarının özellikle ZK ve KY puanlarının yaşam kalitesi, benlik saygısı ve klinik belirtiler ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Ancak bu durum kontrol grubunda da benzer bulunmakla birlikte hasta grubunda ZK puanlarının yaşam kalitesi ile ilişkisi ve benlik saygısına ilişkisi daha anlamlı saptanmıştır. ZK'ya yönelik verilecek psikososyal destek çalışmalarının, hastaların yaşam kalitesini arttırma da önemli olabileceğini düşünmekteyiz. Bunun birlikte çalışmamızın kesitsel olması ve MKE puanlarını etkileyebileceğini düşündüğümüz depresyon, damgalama gibi parametrelere bakılmamış olması çalışmamızın kısıtlılıklarındandır. Bu parametrelerin de değerlendirildiği izlem çalışmalarıyla desteklenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Şizofreni, Mizaç, Yaşam Kalitesi
Özet (Çeviri)
OBJECTIVE: Today, the most important point in the treatment of patients with schizophrenia is to improve patients quality of life. So on the agenda to investigate the factors associated with quality of life of patients with schizophrenia in recent years. Studies which have done in this area so far are mostly on treatment and clinical implications. However they have not been able to obtain sufficient results. Recently, studies evaluating the relationship between quality of life with the personality traits of patients with schizophrenia are conducted but the number of such studies is very small. This study aims to measure personality traits of patients with schizophrenia using the inventory TCI which developed to assess temperament and character based on Cloninger's psychobiological model; and to asses the impact of different or dominant temperament and character features on quality of life, on the relationship between clinical symptoms considered to affect quality of life and the self-esteem. METHODS: In this study, 100 patient volunteers who are outpatients in the Bakırkoy Professor Dr. Mazhar Osman Mental Health and Neurological Disorders Training and Research Hospital with diagnosis of schizophrenia according to DSM-V and 100 healthy volunteers who had never taken treatment applications for a mental illness in their lives voluntarily included as 200 participants. In both participant groups socio-demographic data form, the Temperament and Character Inventory (TCI), the World Health Organization Quality of Life Scale-Short Form Turkish Version (WHOQOL-Bref) and Rosenberg Self-Esteem Scale was administered. For a different clinical evaluation Assessment of Positive Symptoms Scale (SAPS), Assessment of Negative Symptoms Scale (SANS), Personal and Social Performance Scale (PSP) were administered to patient participants. RESULTS: In our study quality of life patients with schizophrenia were lower in all physical, mental, social and environmental areas than healthy individuals. Also, self-esteem, relying on other people and skills to participate in the discussion were lower whereas psychic isolation, feeling of interpersonally theratened and visionary were higher in the patients with schizophrenia than the control group. Scores of harm avoidance (HA) and cooperativeness (C) were found higher in patient group but scores of NS and P were lower. Both in the patient and healthy groups scores of HA and self directedness (S) were determined to affect the fields of quality of life and after conducting a multivariate lineer regression, we found that S was more significant in the healthy group while HA was more significant in patient group. Higher HA scores in patient group was positively significant with the decrease in self-esteem and increase in depressive symptoms, psychosomatic symptoms and psychic isolation. Like in the control group, S scores were positively associated with the self esteem in patient group. HA scores and personal social performance of patients with schizophrenia have been found to be significantly and negatively whereas SANS scores were positively associated. S scores were negatively associated with the negative symptoms in the patient group. CONCLUSION: In this study, in accordance with the literature, it was found that especially HA and S scores of patients with schizophrenia associated with self-esteem, quality of life and clinical symptoms. Despite the similar results in the control group, HA scores were found to more significantly related with quality of life and self esteem in the patient group. We think that psychosocial support to HA might be important to increase the quality of life in paitents. Also we believe that being a cross-sectional study and not looking to parameters which could affect TCI scores such as depression and stigma were limitations of our study. For further evaluations, follow-up studies which with these parameters supported are needed.
Benzer Tezler
- Psikotik bozukluk tanısı almış hastaların bakım veren akrabalarında duygu dışavurumunun işlem belleğiyle ilişkisi
The relationship between working memory and expressed emotion in the related caregivers of psychotic patients
PINAR ERASLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriSağlık BakanlığıPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYLEM ŞAHİN CANKURTARAN
- Kişiliğin psikopati, mizaç ve karakter boyutlarının şizofreni hastalarında yineleyici suç üzerine etkisi
The effect of psychopathy, temperament and character dimensions of personality on criminal recidivism in patients with schizophrenia
YASİN HASAN BALCIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ÖNCÜ
- Psikotik hastalar ve ana-babalarının mizaç ve karakter özelliklerinin kontrol grubu ve ana-babaları ile karşılaştırılması
Comparison of temperament and character properties of psychotic patients and their parents with control group and their parents
MUSTAFA ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLİN ULUŞAHİN
- Şizofreni tanısı alan hastalarda mizaç ve karakter özelliklerinin içgörü ile ilişkisi, sağlıklı gönüllülerle karşılaştırılması
Effect of temperament and character features on insight in patients with schizophrenia, comparison with healthy volunteers
SUNA SOĞUCAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriAkdeniz ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA MEHMET ERYILMAZ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda yavaş bilişsel tempo bağlanma ve mizaç ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship among sluggish cognitive tempo, attachment and temperament in children with attention deficit hyperactivity disorder
HASAN CAN ÖZBAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriAdnan Menderes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AKSU