Deneysel edebiyat bağlamında Murat Gülsoy'un İstanbul'da Bir Merhamet Haftası adlı romanının incelenmesi
A study of Murat Gülsoy's novel İstanbul'da Bir Merhamet Haftası i̇n the context of experimental literature
- Tez No: 391371
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞAHMURAT ARIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Deneysel edebiyat, OULİPO, Murat Gülsoy, Max Ernst, İstanbul'da Bir Merhamet Haftası, Experimental Literature, OULIPO, Max Ernst, İstanbul'da Bir Merhamet Haftası
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ahi Evran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 434
Özet
Geleneksel yazının önemini yitirmesi ve artık yetersiz kalması sonucunda yenilikçi bir tarz olarak ortaya çıkan deneysel edebiyat, edebiyatı tekdüzelikten kurtarmayı, değişik üsluplar denemeyi ve yazarının sürekli kendisini yenilemesini amaçlar. Deneysel edebiyatın kökeni Fransa'da ortaya çıkan OULİPO (Ouvroir de Litterature Potentielle) grubuna dayanır.“Potansiyel Edebiyat İşçiliği”anlamına gelen ve çoğu matematikçi ile edebiyatçıdan oluşan bu grubun başlıca amacı edebiyatı matematik, satranç, mantık gibi başka disiplinlerden biçimler ödünç alarak genişletmeye çalışmaktır. Böylece edebiyatın özünü deşerek, onu parçalara bölüp yapısal birimlerine ayırarak kendi içinde nasıl bir noktaya varabileceğini görmek istemişlerdir. Matematik ile edebiyatı birleştirme yolunda deneye girişen OULİPO'cular bu amaçları doğrultusunda değişik yöntem ve teknikler geliştirmişlerdir. Deneyselliğin modernizme yaptığı göndermelerle başlayan süreci onu avangardizm, dadaizm, sürrealizm ve postmodernizm akımlarıyla ortak bir paydada birleştirmiştir. Türk edebiyatında avangard hareket şeklinde ortaya çıkan deneysel yazının ilk örneğini Oğuz Atay“Tutunamayanlar”adlı yapıtıyla vermiştir. Günümüz yazarlarından Murat Gülsoy“İstanbul'da Bir Merhamet Haftası”adlı romanıyla Türk edebiyatında deneyselliği deneyen yazarlardan biri olmuştur. Roman, Alman sürrealist ressam olan Max Ernst'ün“Bir Merhamet Haftası”adını taşıyan ve kolaj tekniğiyle yapılmış romanından ilhamla yazılmıştır. Ernst'ün resimlerden oluşan bu romanı, haftanın bir gününe denk gelecek şekilde yedi bölümden oluşmaktadır. Her günün altında bir element ve bu elemente bağlı olarak bir örnek bulunmaktadır. Ernst'ün güç, şiddet, felaket gibi temalara ağırlık vererek oluşturduğu bu kolajları Avrupa'da tehlikeli güçlerin yükselişine ve zamanın endişe verici siyasi durumuna bir gönderme niteliğindedir. Murat Gülsoy'un, Ernst'ün çalışmasından esinlenerek yazdığı bu romanı Ernst'ün eserindeki yedi farklı resmin, birbirini tanımayan yedi farklı kişinin, haftanın yedi günü boyunca yapacağı yorumlarını konu edinmektedir. Gülsoy, Ernst'ün resimlerle yaptığını yazıyla yapmak istemiştir. Yedi farklı kişinin yedi farklı yorumu ile kolaj roman yazma deneyinde bulunmuştur. Bunu yaparken her bir kişiyi kendi mizaçlarına, kültürlerine ve sosyal çevrelerine uygun bir şekilde vermiş, birbirinden farklı yedi kişiyi farklı üsluplar, mekanlar, anlatıcı ve bakış açıları çerçevesinde bir deneye tâbi tutmuştur. İstanbul'da Bir Merhamet Haftası, yaşanılan dünyanın farklılığına, karmaşıklığına, kalabalıkların içinde çoğalan yalnızlıklara atfen yazılmış olmakla birlikte gerek kurgusuyla gerekse tekniğiyle deneysel roman türünün bir örneğini oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
As traditional literature loses its importance and fails to satisfy readers, Experimental Literature appears as a new école aiming to break monotony, bring style variation and give writers a new tool for innovation. Experimental Literature originated with the French group OULIPO (Ouvroir de Litterature Potentielle)“workshop of potential literature”--which consisted of writers, artists and mathematicians. The main goal of OULIPO is to expand literary forms by incorporating formats from other disciplines such as math, chess and logic. In this way, they extract the essence of literature by breaking it down to its structural parts to see where it can lead. For example, by combining mathematics with literature OULIPO members have developed different methods and techniques. The phase that Experimental Literature has embarked on by sending reference to modernism has juxtaposed the movement with Avant-gardism, Dadaism, Surrealism, and Postmodernism in a common denominator. The very first example of Experimental Literature, which appeared in the avant-garde movement within the Turkish literary scene, was produced by Oğuz Atay in his novel“Tutunamayanlar.”As one of the modern day writers, Murat Gülsoy'“İstanbul'da Bir Merhamet Haftası”is an example of this experiment in Turkish Literature. The novel is inspired by another work,“Une Semaine de Bonté”a graphic novel in collage form by German surrealist artist Max Ernst. Ernst's collage“Une Semaine de Bonté”is divided into seven sections named after the days of the week. Each of the days is associated with an element and provides an example of the element. Primarily using themes of power, violence and catastrophe, Ernst has made references to a worrisome European political atmosphere and the rise of the dark powers in Europe at that time. Inspired by Ernst, Murat Gülsoy's novel consists of seven sections within which seven strangers make commentary about seven different pictures of Ernst's collage. Murat Gülsoy wanted to accomplish in writing what Ernst did in collage. Gülsoy wanted to experiment with techniques for writing and collage by posting seven strangers' commentary about seven different pictures in seven sections. He framed each of the seven characters within their distinctive disposition, cultural background and social settings. He kept each character's narrative, viewpoints and location distinct as well. Even though the novel is written in reference to life's complexity, the increasing loneliness of humanity within crowds and people being worlds apart from each other, it is a good example of experimental literature in structure as well as technique and style.
Benzer Tezler
- Murat Gülsoy'un 'Tanrı Beni Görüyor mu?' adlı eserinin postmodernizm ve deneysel edebiyat bağlamında incelenmesi
The examination of Murat Gülsoy's story book 'Tanri Beni Goruyor mu?' in the context of postmodernism and experimental literature
ENES BUĞRA TÖKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHMURAT ARIK
- A portrait of the artist in the Turkish context: A Bourdieusian analysis on the introduction of James Joyce as a modernist writer through De Yayınevi and Yeni dergi
Sanatçının Türkiye bağlamında bir portresi: James Joyce'un De Yayınevi ve Yeni dergi aracılığıyla modernist bir yazar olarak sunuluşu üzerine Bourdieucü bir analiz
FATMA BALTA
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATALAY GÜNDÜZ
- Yapım ve çekim ekleri arasındaki farkın öğretiminde görsel ögelerin etkisi
Effects of visual materials on the teaching of affixes
MURAT DİNÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HULUSİ GEÇGEL
- Üretici dilbilgisi çerçevesinde Türkçenin dilbilgisi konularına eleştirel bir yaklaşım
A critical survey to Turkish grammar in the framework of generative grammar
TAİ MA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SİNAN KAÇALİN
DOÇ. DR. MURAT ÖZGEN
- Translating experimental literature: A stylistic analysis of the Turkish translation of cut-ups in W. S. Burroughs' The Soft Machine
Deneysel edebiyat çevirisi: W.S. Burroughs'un Yumuşak Makine adlı eserinde Türkçe kes-diz çevirilerinin biçembilimsel analizi
BAHATTİN ASLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ