Doğu Türkistan tarihi: 1864 - 1884
Eastern Turkistan history: 1864-1884
- Tez No: 391409
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ALİ AHMETBEYOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Siyasi, ekonomik ve askerî yönden Asya'nın en stratejik bölgesi olan Doğu Türkistan, tarih boyunca bir çok güçlü devletin istilalarına maruz kalmıştır. Özellikle Rusya ve Çin arasında paylaşılmaz bir ülke konumuna düşmüştür. Bu bapta 1759 yılında Çin'de hüküm süren Çing (Qing) Sülalesi'nin (Mançuların) ilk işgaline maruz kalan Doğu Türkistan, 1864 yılında tekrar hürriyetine kavuşmuş, takip eden yıllarda da Kaşgar merkez olmak üzere Yakup Beg önderliğinde devlet haline gelmiştir. Kaşgar Devleti, Yakup Beg'in idaresinde 1877 yılına kadar müstakil bir devlet olarak varlığını sürdürebilmiştir. Bu arada kendi konumları, siyasi ve iktisadi çıkarları bakımından Asya'da güçlü bir Müslüman-Türk devletinin kurulmasından ve özellikle de bu yeni devletin Osmanlı ile olan münasebetlerinden endişe duyan Rusya ve Çing Sülalesi'nin menfaat ve politikaları kesişmeye başlamıştır. Akabinde güneyden gelen İngiltere'nin de işin içine dâhil olmasıyla Kaşgar Devleti yıkılma sürecine girmiştir. 1877 yılında Yakup Beg'in ölmesiyle Doğu Türkistan'ın parçalanmasından istifade eden Çing Sülalesi, 1877 yılından itibaren Doğu Türkistan'ı ikinci kez istila etmeye başlamış ve Doğu Türkistan'ın bağımsızlık mücadelelerine rağmen 1884 yılında bölgeye Xin-jiang ismini vermiştir. Bu durum günümüze kadar devam eden çok farklı etkilere sebep olmuştur. Bunlardan yola çıkarak tezimizde, Doğu Türkistan tarihinin aydınlatılmasında mühim bir yer tutan 1864-1884 yılları arası hadiseleri birinci el kaynaklardan yola çıkılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Eastern Turkistan which is the most strategic region of Asia from the political, economic and military view has been invaded by many powerful countries throughout history. In particular, the country has fallen into an unsharable position between Russia and China. The Eastern Turkistan, which was subjected to the invasion of the Qing Dynasty prevailing in China in 1759, gained back its freedom in 1864 and has become a state of which center is Kashgar in Yakup Beg leadership in the following years. Kashgar State, until 1877 at the Yakup Beg administration could survive as an independent state. Meanwhile, the positions, political and economic interests of Russia and the Qing Dynasty has started to intersect due to the establishment of a strong Muslim Turkish state in Asia which causes both Russian and the Qing Dynasty to have concerns in terms of their positions, political and economic interests and especially Kashgar State's relationship with the Ottomans. Subsequently with the inclusion of England from the South into this scheme has started the collapse of Kashgar State. The Qing Dynasty, who benefited from the disintegration of the Eastern Turkestan due to the death of Yakup Beg in 1877, has begun to invade the Eastern Turkestan second time and named the Eastern Turkestan as Xin-jiang despite its struggle for independence in 1884. This situation which has led to very divergent effects has continued until today. Based on this overview, my thesis presents the events between the years 1864-1884, which have an important place in the history of the Eastern Turkestan while starting from the first-hand sources.
Benzer Tezler
- XIX. yüzyılda doğu Türkistan Uygurlarında sosyal ve kültürel hayat
XIX кылымда чыгыш туркстандагы уйгурлардын коомдук жана маданый жашоосу
BAHATTİN GENCAL
Doktora
Türkçe
2012
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KODAMAN
- Kırgızların Türkistan Hanlıkları ile ilişkileri: XV-XIX. yy. arası
The relations between Kyrgyz and Khanates of Turkestan: XV-XIX. centuries
TIMURLAN OMOROV
- XIX. yüzyılda İli sultanlığı
Sultanate of Ili in the xix.th century
ABUDUREXITI REHEMUTULA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VARİS ÇAKAN
- Şarki Türkistan Tarihi: Metin tenkidi, Türkiye Türkçesi ve inceleme
Text criticism, review and contemporary Turkish of 'Şarki Türkistan Tarihi'
ABDULLAH OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tarihİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER KUL
- Kitab-ı Tarih-i Ceride-i Cedide'nin transkripsiyonu ve bilgilerinin değerlendirilmesi
Transcription and analysis of Kitab-ı Tarih-i Ceride-i Cedide
BAHATTİN GENCAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHİTTİN TUŞ