Osmanlı İmparatorluğu'nda Miskinler: Üsküdar Miskinler Tekkesi'nin sosyal ve iktisadi etkileri
Lepers of the Ottoman Empire: Social and economic facts of the Üsküdar House of Lepers
- Tez No: 391462
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHTAP ÖZDEĞER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Tarihte Cüzâm, Cüzâmlı, Öteki, Osmanlı'da Cüzâmlı Algısı, Miskin, Miskinhane, Leprosy in the History, Lepers, Others, Miskin, Miskinhane, Leprosy in the Ottoman Empire
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
İnsana dair bilinen en eski hastalıklardan biri olan cüzâm göç, savaş ve ticaret gibi nüfus sirkülasyonlarıyla çok geniş bir coğrafyadaki insan topluluklarını etkilemiştir. Yüz ve vücutta yol açtığı deformasyonların korkutuculuğu ve tedavi yollarının bilinmeyişi sebebiyle cüzâm uzun bir tarihsel süreç boyunca tıbbın konusu olarak değil dinsel imgelemin negatif anlamlarla yüklü parçası olarak değerlendirilmiştir. Antik çağdan itibaren günahkâr olarak damgalanan cüzâmlılar sağlıklı insan topluluklarının dışında yaşamaya mahkûm edilerek ekonomik ve sosyal anlamda çaresiz bırakılmışlardır. Tarihin ilk“ötekileri”olarak adlandırabileceğimiz cüzâmlılar hastalığın doruk noktasına ulaştığı Ortaçağ Avrupası'nda lanetli olarak damgalanarak toplumsal öfke ve lincin öznesi olmuşlardır. Bu çalışma tarihin en korkulan hastalıklarından biri olarak toplumsal hafızada derin izler bırakan cüzâmın tarihsel süreç boyunca izlediği yolu takip ederek cüzâmlının Osmanlı dönemindeki sosyo ekonomik portresini çıkarma amacı taşımaktadır. Toplumsal dinamiklerin, sosyal hiyerarşinin ve iktisadî yapılanmanın oluşmasındaki en etkili faktörlerden biri olan dinlerin hastalıklara ve dezavantajlı gruplara ilişkin tavrı bu kesimlere yönelik toplumsal algının oluşmasındaki en önemli aktörlerden biridir. Bu yüzden Osmanlıdaki cüzâmlı algısını daha net ortaya koyabilmek ve sağlıklı bir karşılaştırma yapabilmek için dinlerin cüzâmlıya bakışı bu çalışmanın kapsamı içine alınmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nda cüzâmlılar dini referanslara atfen miskin olarak anılmışlar ve genel halk sağlığını tehdit ettikleri gerekçesiyle Miskinhane denilen yerlerde tecrit edilmişlerdir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki belgelerin ışığında incelediğimiz bu miskinhanelerin kuruluş süreçleri, yönetim biçimleri ve iktisadi kaynaklarını yaratma biçimleri söz konusu portrenin çıkartılmasındaki asıl izleği oluşturmuşlardır.
Özet (Çeviri)
Leprosy, known to be one of the oldest diseases of mankind, has spread around the world through migrations, wars and commerce affecting societies living in a vast geography. The appalling skin deformations caused by leprosy, and a lack of remedy has kept leprosy a topic of religion, filled with negative connotations rather than a topic of medicine throughout the history. Lepers, having been considered sinful since antiquity, have been expelled from society and were left helpless and desperate in the social and economic realms. Lepers can be thought of as the first“others”in the history of societies. In the Middle Ages of Europe, when the spread of the disease had reached its peak, they had been ostracized and condemned as sinful, and had become the central subject of societal hatred. The aim of this thesis is to study the socio-economic portrait of lepers in the Ottoman Empire. Organized religion is a major factor determining the dynamics of social life and social hierarchies. The way religion approaches diseased population is particularly important in shaping the society's outlook on this vulnerable group. In order to better understand Ottoman Empire's outlook on leprosy with respect to other cultures, this thesis will include discussions on Christianity and Judaism's perspective on leprosy in addition to Islam. In the Ottoman Empire, lepers were called“miskin”(indolent), and were excluded from the society and placed in special housing units called“Miskinhane”as they were considered to be a threat for public health. Republic of Turkey's archives on Ottoman Empire were used as the main resource in this thesis to study the establishment, management and funding of Miskinhanes.
Benzer Tezler
- Hilâl-i Ahmer Cemiyeti'nin Ertuğrul Sancağı'ndaki faaliyetleri (1912-1930)
The activities of Turkish red crescent in Ertuğrul Sanjak (1912-1930)
RIFAT ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REFİK ARIKAN
- Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet, iktidar ve meşruiyet
State, power and legitimacy in the Ottoman Empire
ATİLLA ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
SosyolojiKırıkkale ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM MAZMAN
- Osmanlı İmparatorluğu'nda yoksul ve kimsesiz kız çocukları: kontrol, ıslah ve terbiye 1850-1920
Poor and destitute girls in the Ottoman Empire: Control, improvement and education 1850-1920
NURDAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA ARAZ
- Bread and provisioning in the Ottoman Empire 1750-1860
Osmanlı İmparatorluğu'nda ekmek ve iaşe sorunu 1750-1860
OYA İKLİL EREFE
- Osmanlı İmparatorluğu'nda yerel meclisler (1839-1913)
Local assemblies in Ottoman Empire (1839-1913)
SEFER ŞENER
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiTürk İktisat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK GÜRAN
