Konfederasyonlara göre işçilerin sendikal tutumları ve sendikaya bağlılıkları üzerine bir alan çalışması
An empirical study on the workers' attitudes and commitment toward their labour unions and confederations
- Tez No: 393416
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Sendikaya bağlılık kavramı, çalışanların üyesi oldukları sendikaya yönelik tutum ve davranışlarını belirleyen duygu ve düşünceleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'de farklı işçi konfederasyonlarına bağlı sendikalara üye işçilerin sendikaya bağlılık düzeyleri ile sendikalara yönelik tutumlarının incelenmesidir. İkincil amacı ise sendikalı işçilerin sendikaya bağlılık düzeyleri ile demografik (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, çalışma yılı, sendikaya üyelik süresi), konfederasyonlar, işkolları, çalıştıkları sektörler (kamu-özel) ve örgüte bağlılık (duygusal, devam ve normatif) arasındaki ilişkileri ve farklılıkları ortaya koymaktır. Araştırma DİSK, Türk-İş ve Hak-İş'e bağlı metal işkolundan Birleşik Metal-İş, Türk Metal ve Çelik-İş, tekstil işkolundan Tekstil, Teksif ve Öz İplik-İş; genel hizmetler işkolu, Genel-İş, Belediye-İş ve Hizmet-İş sendikalarına üye ve çalışmaya gönüllü olarak katılan 1325 işçiyle yürütülmüştür.. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sendikaya Bağlılık Ölçeği (Gordon vd, 1980), Örgüte Bağlılık Ölçeği (Meyer ve Allen, 1990), katılımcıların siyasal eğilimleri ve sendikaya yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Uçkan ve Selamoğlu (2008) tarafından geliştirilen soru formu ve araştırmacı tarafından oluşturulan katılımcı bilgi toplama formundan yararlanılmıştır. Araştırma verilerinin incelenmesi sonucunda üzerinde durulması gereken ilk bulgu, işçilerin, sendikaya bağlılık ölçeğinden aldıkları puanların, hem konfederasyolara hem de işkoluna göre yapılan analizlerde ölçek ortalaması civarında seyrettiğinin gözlenmesidir. Bu bulgu, yüksek bir örgüte bağlılıktan sözetmenin mümkün olmadığını göstermektedir. Nitekim başka sorulara verilen yanıtlar da bu bulguyu destekler niteliktedir. Örneğin, işçilere sorulan“Sendikanız çalışanların hak ve çıkarlarını yeterince koruyup geliştirebiliyor mu?”sorusuna işçiler, % 50,4 oranında olumsuz yanıt vermişlerdir. İşçiler, üyesi oldukları sendikalara yüksek bir bağlılık duymamalarının yanı sıra Türkiye'deki herhangi bir sendikanın, çalışanların hak ve çıkarlarını da korumadıklarını düşünmektedirler (% 61,5). Bu durum, işçiler ve sendikalar arasındaki birlik ve dayanışma duygusunun zayıf olduğunu gösterirken, aynı zamanda işçilerin sendikalarına ve genel olarak sendikal örgütlemeye yönelik bir yabancılaşma yaşadıklarına işaret eder. Bunun temel sebebinin ise Türkiye'de yaşanan sendikal kriz olduğu düşünülmektedir. Ayrıca işçilerin sendikaya bağlılık düzeylerinin konfederasyonlara göre anlamlı farklılıkların ortaya çıkmasına karşın, ortalama puanlar arasındaki fark oldukça düşük kalmıştır. Sendikaya bağlılık tek boyut altında toplandığında en yüksek ortalama puana sahip işçiler Türk-İş'e üyeyken, en düşük bağlılığa sahip üyeler DİSK'e bağlı işçilerdir. Fakat, Türk-İş'e bağlı sendikalara üye işçilerin ortalama puanı X̅=37,64 iken, DİSK'e bağlı sendikalara üye işçilerin ortalama puanı X̅= 35,92 ve Hak-İş'e bağlı sendikalara üye işçilerin ortalama puanı ise X̅=37,34'dür. Niceliksel olarak farkların zayıflığı ve tüm puanların ölçek ortalamasına yakın olması, konfederasyonlar arasında sendikaya bağlılıktaki değişiklikleri açıklamayı zorlaştırmaktır. Bu bulgu aynı zamanda 1980 sonrası dönemde konfederasyonlar arasındaki ideolojik farklılıklara bağlı gelişen sendikal politikaların etkisinin azaldığını göstermesi açısından önemlidir Araştırmanın diğer bir temel bulgusu ise, işçilerin sendikaya bağlılıklarının ideolojik bir temelden çok araçsal bir niteliğe sahip olduğunun anlaşılmasıdır. Nitekim araştırmaya katılan işçilerin önemli bir çoğunluğu sendikaya üye olma nedenleri olarak“işyerlerinde sorunum olduğunda beni desteklemesi”,“sendikanın hukuksal hizmetlerinden yararlanmak”ve“sendikal hizmetlerden faydalanmak”yanıtlarını vermişlerdir. Bu durum işçilerin, Türkiye'deki ekonomik, politik ve sosyo-kültürel iklimin etkisi ile kolektif kimlik arayışlarında sınıf temelli örgütlenmeler yerine kültürel kimlik temelli örgütlenmelere yönelmesinin yanı sıra sendikaların politikalarında ve faaliyetlerinde sınıf temelli yaklaşımlardan uzaklaşmasından kaynaklanmaktadır (Urhan, 2005; Müftüoğlu, 2006). Bunun sonucu olarak, işçiler kendilerini sosyal sınıfları yerine bireysel, ailevi ya da kimliklerine ait özelliklerine göre tanımlamaya başlamıştır. Araştırmada işçilerin kendilerini nasıl tanımladıklarını öncelik sırasına göre belirtmeleri istendiğinde, kendilerini sosyal sınıflarından çok“dini görüşlerine”,“ailelerine”ve“yeteneklerine”göre tanımladıkları görülmüştür. Bu sonuçlar, ankete katılan işçilerin ideolojik eğilimlerinde sınıf perspektifinin zayıf olduğunu göstermektedir. Ayrıca işçilerin siyasal eğilimlerinde de sağ ve muhafazakâr partiler önemli bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The concept of union commitment refers to the emotive and cognitive attitudes and behaviors of workers toward their labor unions. The main objective of this study is to examine the levels of union commitments and the union related attitudes of the labor union worker-members in different labor union confederations in Turkey. The second objective of the study is to explore the relationship and differences of the levels of union commitments of the unionized workers to their demografic characteristics (as age, sex, education, lenght of job, length of union membership), affiliated labor union confederations, labor unions, sector (public-private) and their levels of organizational commitments (affective, attendance and normative). The empirical research was undertaken on the research sample consisting of 1325 volunteered unionized workers-members of the unions in the three different branches of work; the United Metal Work Union, the Turkish Metal Union and the Steel Work Union from the metal branch of work; the Textile Union, the Condensing Union, the Essence Silk Work Union from the textile branch of work; the General Work Union, the Municipality Services Union and the Services Union from the general services branch of work affiliated to the political-ideologically differently oriented three major labor unions confederations of Turkey, the Confederation of Progressive Unions (DİSK), the Labor Union Confederation of Turkey (Türk-İş) and the Confederation of Righteous Labor Unions (Hak-İş). As the methods of data collection in the empirical research part of this study, the Union Commitment Scale (Gordon et al., 1980), the Organizational Commitment Scale (Meyer and Allen, 1990) and for the data collection concerning the subjects' political ideological orientations and attitudes toward the labor unions, the questionnaire developed by Uçkan and Selamoğlu (2008) and the information form developed by this reasercher were used. On the researcher's review of the research findings, a first important finding is the fact that the workers' scores on the Union Commitment Scale analized as to their affiliated confederations and branch of work unions indicate a value near to the mean score of the scale. This finding indicates that the commitment to a high-level organizations is not posssible. Indeed, the workers' answers to the question of“Does your union sufficiently protect and develop the workers' rights and benefits?”are negative about 50.4 percent. In addition to not having a high level commitment to their own labor unions, 61,5 percent of the workers think that any labor union in Turkey does not protect and develop workers' rights and benefits. This situation and fact indicate a weak sense of unity and solidarity between the workers and the unions, and workers' living a kind of alienating attitudes toward their unions and the union organizing in general. This researcher and other researchers in this field think that the main reason behind this situation is the current union crisis in Turkey and the world. An other important research finding worthy of underlining indicates that though there are statistically significant differences in the levels' of the workers union commitment as to their affiliated unions confederations, the this differences between the workers mean scores in different confederations are very low. While all sub-scale scores of the union commitment scale were collected under a single index, it was found that the workers members of the labor unions affiliated with the Labor Unions Confederation of Turkey (Türk-İş) had the highest union commitment mean scores and that of the Confederation of Progressive Unions (DİSK) had the lowest union commitment mean scores. However, while the Türk-İş affiliated unions' member workers' mean commitment score X̅=37,64, the DİSK afiliated unions member-workers' mean union commitment score was X̅=35,92 and the Hak-İş affiliated unions member workers' mean union commitment score was X̅=37,74. Such quantitatively weak differences and the fact that all workers' scores were near to the mean score of the scale cause difficulties in explaining the union commitment differences between the unions confederations. This research finding is also important in indicating the weaking effects of labor union politics due to the disappearance of ideological differences between ther labor unions confederations in post 1980 perceid. A third main finding of the empirical research is the discovery of the fact that the workers union commitments have an instrumental basis rather than an ideological one. An important majority of the workers who participated as subjects in this research indicated the statements of“supporting me when I have problems in the workplace”,“benefiting from the union's legal services”,“benefiting from the union services”as the reasons for their being of the member of a union. This situation is resulted from the fact that under the global capitalism based economic, political and socio-cultured conditions in Turkey, the workers have developed a tendency toward cultural identity based organizing instead of social class based organizing in this research for the collective identity organizing on the one hand and the fact that under the same conditions the labor union have began to reced from the working class based politics and actions on the other hand (Urhan, 2005; Müftüoğlu, 2006). As a result of such conditions, the workers have began to define themselves by their individual, familial or socio-cultural identities, instead of their working class features. In this research, when the workers were asked to indicate how they define themselves according to their priority of self-identity features, it was found that instead of by their social class characteristics, they define themselves by their 'religious beliefs', by their“family”, and by their“abilities”and lesser percentages of the research sample by the other identities. These finding indicate that the working class perspective is very weak in the workers ideological orientations. In accordance to the dominance of non-class ideological orientations of the worker, it was also found that the right wing and conservative political parties have a dominating influence on the political attitudes and behaviors of the workers in Turkey.
Benzer Tezler
- Türkiye'de sendikacılık hareketi (Hak-İş örneği)
The Labor unionism movement in Turkey (For example: Hak-İş)
ALİ ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriKırıkkale ÜniversitesiDOÇ. DR. ÖMER ÇAHA
- Öğretmenlerin çalışma hayatı kalitesi: Sakarya ilinde devlet okullarına yönelik bir alan araştırması
Quality of public school teachers' working life: Case of Sakarya
HANZADE TUFAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM ERDOĞAN
- An analysis of the positions of Turkish trade union confederations towards social dialogue
Türk sendikal konfederasyonların sosyal diyaloğa yönelik duruşlarının analizi
ZEYNEP EKİN AKLAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Bölümü
YRD. DOÇ. DR. İPEK EREN VURAL
- Türkiye'de işçi sendikaları konfederasyonlarının işsizlik ve işsizlikle mücadeleye kurumsal yaklaşımı
Institutional approach of confederations of trade unions in Turkey to unemployment and combating unemployment
GÜRCAN EVREN PAZVANT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇAĞLAR ÖZDEMİR