Geri Dön

Âşık Özemir'in (Ali Yenmez) hayatı sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme

Âşik Özemi̇r / his life, art and poems

  1. Tez No: 395349
  2. Yazar: OĞUZHAN UTKU
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NAMIK ASLAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Âşık Özemir, âşık, halk şiiri, gelenek, âşıklık geleneği, Âşık Özemir, minstrel, folk poem, tradition, minstrel tradition
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Niğde Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 328

Özet

Türkler sık sık yurt değiştirerek çok geniş bir coğrafyaya yayılmış, birçok kültürün etkisi altında kalarak farklı uygarlıklar yaşamışlardır. Bundan dolayı edebiyat geleneğimiz Orta Asya'dan günümüze kadar değişip gelişmiştir. Sözlü edebiyat geleneğimizde kopuz eşliğinde sanatlarını icra eden ozanlar, aynı zamanda hekimlik, büyücülük, din adamlığı gibi görevler üstlenmişlerdir. Ozan-baksı veya destan geleneğiyle başlayan İslamiyet öncesi halk şiiri, Anadolu'da İslam kültürünün etkisiyle yeni bir biçim ve öz kazanmıştır. 11.yüzyıldan itibaren Orta Asya'dan özellikle Horasan'dan gelen dervişlerin etkisiyle Allah aşkını dile getiren dinî–tasavvufî mahiyetteki şiir geleneği, Yunus Emre ile Anadolu'da en parlak dönemini yaşamıştır. Dinî mahiyetteki bu edebiyat geleneği Anadolu'da 15.yüzyılın sonlarına doğru yerini âşıklık geleneğine bırakmıştır. Ozan - baksı geleneğinin devamı olarak kabul edilen âşık şiirinin ilk dönemleri hakkında fazla bir bilgimiz yoktur. Bundan dolayı 16.yüzyıl âşık şiirinin hazırlık dönemi gibidir. Karacaoğlan, Âşık Ömer ve Gevherî gibi birçok ünlü âşığın yetiştiği 17.yüzyıl ise âşık şiirinin en parlak dönemidir. Bu parlak dönemden sonra durgunluk yaşayan âşık şiiri, 19.yüzyılda yeniden zirve heyecanını yaşamıştır. 20.yüzyılda eski önemini kaybeden âşıklık geleneği, günümüzde çağın şartları doğrultusunda biraz değişerek varlığını devam ettirmektedir. Kültür varlığımızın önemli bir bölümünü oluşturan âşıklık geleneği geçmişe göre biraz zayıflamış olsa da günümüzde özellikle Doğu Anadolu, Güney Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde canlı bir şekilde yaşatılmaktadır. Çalışmamızda bu geleneğin günümüzdeki bir temsilcisi sayabileceğimiz âşığımızın 192 şiirini şekil, dil ve ifade özellikleri, kelime kadrosu, âşıklık geleneğiyle ilişkisi ve içerik açısından detaylı olarak inceleyerek Âşık Özemir'in gelenekteki yerini belirlemeye çalıştık.

Özet (Çeviri)

Turks had extended to a large geography by changing their homeland ever sooften and had been subject to diffirent civilizations as a result of being effected by manycultures. Due to this our literature tradition have changed and improved from MiddleAsia to present. The bards, who performed their arts accompanied by kopuz in our oralliterature tradition, also undertook the duties such as medicine, magic and ecclesiastic. Emerging with bard or epic tradition the pre Islam folk poem achieved a new form andessence with the effect of Islam culture in Anatolia. The poem tradition, which has areligious-mystical nature that gives utterance to love for God with the influence ofdervishes who come from Middle Asia especially from Horasan beginning from 11thcentury, had experienced its most brilliant period with Yunus Emre. Throuhg the end ofthe 15th century this religious nature literature tradition gave his place to the minstrelsyin Anatolia. We haven't got much information about the first periods of minstrel poem that is accepted as the continuation of bard tradition. So 16th century was as the preparatory period of minstrel poem. 17th century was the golden age for minstrel poem in which Karacaolan, Ashik Ömer and Gevheri trained. After this golden age minstrel poem had a recession period however in 19th century it reached its culmination again. Losing ground during 20th century the minstrel tradition is still surviving today in accordance with the circumstances of the age. Composing the considerable part of our cultural property minstrel tradition is weaker than it was in the past but it is still being kept alive especially in Eastern Anatolia, Southeast Anatolia and Central Anatolia regions. In this study we tried to set Âşık Özemir's place in tradition by analysing his 192 poems in detail in terms of form, language, expression features, diction, content and their relation with mintsrelsy tradition.

Benzer Tezler

  1. Âşık Edna Murat'ın hayatı-edebî şahsiyeti-eserleri

    The life of bard Edna Murat-his literary personality-his works

    METİN KADEROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. PAKİZE AYTAÇ

  2. Kronik böbrek hastalığı olan bireylerde ayak ülserasyonu için risk faktörlerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of risk factors for foot ulceration in individuals with chronic kidney disease

    VACİDE AŞIK ÖZDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    HemşirelikKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NESRİN NURAL

  3. Kronik kalp yetmezliği olan hastalarda yaşam kalitesinin değerlendirlmesi

    Quality of life among patients with heart failure

    VACİDE AŞIK ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    HemşirelikMarmara Üniversitesi

    İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RUKİYE PINAR

  4. Mehmet Niyazi Özdemir'in 'İki Dünya Arasında' romanının kültürleşme süreci bağlamında incelenmesi

    The analysis of Mehmet Niyazi Özdemir's novel 'Between Two Worlds' in the context of acculturation process

    SEDEF NEFİSE YÜCETÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BEKİR DİREKCİ

  5. 17-19. yüzyıl âşık tarzı Türk şiirinde sosyo-kültürel hayat

    Social-cultural life in âşik-style Turkish poetry in 17 th-19 th centuries

    CAFER ÖZDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BEKİR ŞİŞMAN