Ebeveyn kaybı yaşayan kişilerde psikolojik esneklik tepkisinin psiko - sosyal belirleyicileri: Kaybın koşulları, kişinin kendine, dünyaya, geleceğe yönelik algısı, algılanan sosyal destek ve başa çıkma stratejileri
Psycho - social determinants of resilience with people experienced parental loss: Condition of the loss, view of self, world and future, perceived social support and coping mechanisms
- Tez No: 399567
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDAT IŞIKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Yakın olduğumuz bir insanın kaybı ölümün insan hayatındaki reddedilemez doğası sebebiyle sıkça karşılaşılan bir olgudur ve bu kayba kişilerin verdikleri tepkiler değişkenlik göstermektedir. Bonanno (2004) ölüme bağlı kayba verilen tepkilerin psikolojik esneklik, iyileşme, gecikmeli ve kronik olmak üzere 4 temel yol izlediğini ifade ederek, kayba verilen tepkilerin değişkenliğine vurgu yapmaktadır. Bonanno kayba gösterilen psikopatolojik tepkilerden ziyade, kayıp sonrası yüksek uyum ve en az psikopatolojiye işaret eden psikolojik esneklik tepkisi üzerinde durmuştur. Kayıp yaşayan kişilerin hangi bireysel özelliklerinin kayıp sonrası psikolojik esneklik tepkiler vermesini sağladığını anlamak için bir Psikolojik Esneklik Modeli öne sürmüştür (Mancini ve Bonanno, 2009). Mevcut çalışma kapsamında ebeveyn kaybı yaşamış kişilerin kayıp sonrası psikolojik esneklik tepkileri vermelerinde belirleyici olan bireysel farklılıklar, bu bireysel farklılıklar ve psikolojik esneklik tepkisi arasında etkisi olan değişkenlerin incelenmesi, Psikolojik Esneklik Modeli'nin uyarlanan halinin Türkiye toplumunda test edilmesi amaçlanmıştır. Psikolojik esneklik tepkisi mevcut çalışmada karmaşık yas düzeyi üzerinden tanımlanmıştır. Mevcut çalışmanın diğer bir amacı ise ebeveyn kaybı yaşamış kişilerde karmaşık yasın psiko-sosyal yordayıcılarını belirlemektir. Bu doğrultuda kişilerin bazı sosyo-demografik özellikleri, kaybedilen kişinin özellikleri, kaybın koşulları ve kaybın kişinin hayatına etkisinin karmaşık yas üzerindeki etkisinin incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmaya en az 6 ay öncesinde ebeveyn kaybı yaşamış 379 kişi katılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, Psikolojik Esneklik Modeli'nden uyarlanan modelin veriye iyi uyum sağladığı görülmüştür. Ebeveyn kaybı yaşamış kişilerin benlik, dünya ve gelecek algısının (bilişsel üçlü) karmaşık yas tepkilerine hem doğrudan hem de algılanan sosyal destek ve duygu odaklı başa çıkma stratejileri üzerinden etki ettiği bulunmuştur. Kayıp yaşamış kişinin yaşı ve ölümden sonraki süre arttıkça karmaşık yas tepkilerinin azaldığı; kaybedilen kişinin mezarına yapılan ziyaret sayısı ve yaşam etkilenme düzeyi endeksinden alınan puanlar arttıkça, karmaşık yas tepkilerinin arttığı bulunmuştur. Karmaşık yas gösteren ve göstermeyen gruplar kaybın öznel zamanlaması açısından farklılık göstermiştir. Ölümü ani-sıralı olmayan olarak tanımlayan kişilerin daha fazla karmaşık yas belirti düzeyi gösterdiği ortaya konmuştur. Son olarak, karmaşık yas gösteren ve göstermeyen gruplar kişinin kaybın hayatını ne kadar etkilediğine dair algısı açısından farklılık göstermişlerdir. Analiz sonuçları kişilerin hayatlarının kayıptan etkilenme düzeyi arttıkça karmaşık yas açısından risk taşıdıklarını göstermiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış ve yas danışmanlığı sırasında özen gösterilmesi gereken, başa çıkma stratejileri ve yas olgusunun karmaşıklığını dikkate alma gibi klinik doğurgulara değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
As human beings, we encounter loss of loved ones in our lives due to undeniable nature of the death and how people react to loss varies significantly. Bonanno (2004) stresses variability in people's reactions to loss stating that reaction to loss follows mainly 4 trajectories which are resilience, recovery, chronic stress and delayed reactions. Rather than psychopathological reactions, Bonanno focuses on resilient trajectory indicating high adaptation and less psychological symptoms after loss. To understand which individual differences give rise to resilience in the face of death, Mancini and Bonanno (2009) proposed a model of resilience. Current study aimed to examine individual differences predicting resilience in the face of parental loss, and other factors' role between individual differences and resilience. Hypothesized model of resilience tested in population in Turkey. In the current study, resilience is operationally defined as complicated grief. Current study also aimed to examine psycho-social predictors of complicated grief. In this direction, psycho-demographic characteristics of the person faced parental loss, characteristics of the deceased, condition of the loss, and loss's impact on the lives of persons experienced parental loss were examined. 379 people who faced parental loss 6 months beforehand the implemented survey participated our study. According to findings of this study, adapted version of hypothesized model of resilience fitted to data obtained from participants. It was found that view of self, world and future of the people who experienced parental loss predicted complicated grief both directly and indirectly through role of perceived social support and coping mechanisms. Findings of the study showed that as the age of the bereaved person and the time since the loss increased, complicated grief symptoms decreased; as number of the visits to deceased grave and loss's impact to people's lives increased, complicated grief symptoms increased also. Subjective timing of the loss was found to differ in people experiencing complicated grief comparing to people who did not. Participants who found the death of the parent sudden showed higher complicated grief. Lastly, participants perception of loss's impact on their lives was found to differ in people experiencing complicated grief comparing to people who did not. Results showed that perceiving loss's impact on life greater was the risk factor for complicated grief. Findings of the study were discussed in the light of the current literature and clinical implications as consideration of important points in grief counseling, coping mechanisms and complexity of complicated grief are mentioned.
Benzer Tezler
- Parçalanmış ailede ve tam ailede büyümüş kişilerin yetişkin ayrılık anksiyetesi belirtileri açısından karşılaştırılması
The comparision of individuals who was grown up in single-parent households and who was grown up in married two-parents families regarding adult seperation anxiety disorder symptoms
HANDE ZEYNEP BAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAN TANIDIR
- Travma yaşantısına sahip üniversite öğrencisi kadınların demografik özellikleri, kolektif başa çıkma tarzları ve profesyonel psikolojik yardım arama çabaları
Demographic characteristics of female college students who have experienced trauma, their collective coping styles and efforts for professional psychological help-seeking
CANSU TOSUN
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET YAZICI
- Yetişkinlerde bağlanma stilleri ile sürekli kaygı düzeyi ve sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Research the relationsip between adult attachment styles with trait anxiety and sociotrophic-autonomic personality traits
DENİZ SENEM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKİYE HAYRAN
- Genç yetişkinlerin köken aile fonksiyonları ile COVID-19 algıları arasındaki ilişkide infodeminin aracı rolü
The mediating role of infodemic in the relationship between family of origin functions and COVID-19 perceptions among young adults
SÜMEYRA ÖZKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN BÖLÜKBAŞI MACİT
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASUMAN KAYA
- Eşler arası çatışma ve boşanmanın farklı yaş ve cinsiyetteki çocukların davranış ve uyum problemleri ile algıladıkları sosyal destek üzerindeki rolü
The Role of marital conflict and divorce on behavior and adjustment problems and perceived social support of children at different sex and age
DİLEK ŞİRVANLI ÖZEN