Genç yetişkinlerin köken aile fonksiyonları ile COVID-19 algıları arasındaki ilişkide infodeminin aracı rolü
The mediating role of infodemic in the relationship between family of origin functions and COVID-19 perceptions among young adults
- Tez No: 892736
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN BÖLÜKBAŞI MACİT, DR. ÖĞR. ÜYESİ ASUMAN KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Amaç: COVID-19 pandemisi, küresel ölçekte hem bireysel hem de toplumsal olarak derin izler bırakmış ve insanların fiziksel olarak birbirinden uzak durmasını ve sosyal izolasyonu zorunlu kılmıştır. Eğitim ve iş gibi faaliyetlerin evde yapılması, aile üyelerinin kişisel alanını sınırlandırarak aile içi ilişkileri etkilemiştir. Bu süreçte aile fonksiyonları, bireylerin COVID-19'a yönelik algılarını etkilemiştir. Ayrıca, infodemi olarak adlandırılan ve doğru ile yanlış bilgilerin iç içe geçtiği bilgi bolluğu, toplumda bilim insanlarına ve yetkililere olan güveni zedeleyerek korku ve paniğe neden olmuştur. Bu durum, pandeminin olumsuz etkilerini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, köken aile fonksiyonlarının COVID-19'a ilişkin duygu, düşünce, davranış ve alınan önlemler üzerindeki etkisini ve infodeminin bu ilişkideki aracılık rolünü incelemektir. Literatürde bu değişkenlere ilişkin bir araştırmaya rastlanmamış olup, elde edilen bulguların alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Yöntem: Bu araştırmanın çalışma grubunu Eskişehir ilinde üniversite eğitimine devam eden 18-30 yaş arası genç yetişkinler oluşturmaktadır. Katılımcıların köken aile fonksiyonlarını ölçmek amacıyla Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ), COVID-19'a ilişkin algı ve tutumlarını ölçek amacıyla Çok Boyutlu COVID-19 Ölçeği ve infodemiye ilişkin bilgilerini ölçmek amacıyla COVID-19 İnfodemi Ölçeği araçları kullanılmıştır. Çalışmada veriler Google Formlar aracılığıyla toplanmıştır. Üniversite öğrencilerinin ilgili ölçeklerden aldıkları puanlar arasındaki ilişkiler Pearson momentler çarpım korelasyon analizi ile incelenmiştir. Üniversite öğrencilerinin köken aile fonksiyonları ile COVID-19 algısı üzerindeki etkisinde infodeminin rolü aracılık analizi ile değerlendirilmiştir. İlk adımda bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisi, ikinci adımda bağımsız değişkenin aracı değişken üzerindeki ve aracı değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisi incelenmiştir. Son adımda, aracı değişkenin bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini nasıl değiştirdiği değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, köken aile fonksiyonları bağımsız değişken, COVID-19 algıları bağımlı değişken ve infodemi aracı değişken olarak belirlenmiştir. Aile fonksiyonlarının infodemi üzerindeki etkisi ve infodeminin COVID-19 algıları üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. İnfodeminin alt boyutları aracılığıyla aile fonksiyonlarının infodemi üzerindeki etkisine göre infodeminin kısmi ya da tam aracılık rolü değerlendirilmiştir. Bulgular: Ailenin davranış kontrolü fonksiyonu ile COVID-19'a ilişkin duygu ve davranışlar arasındaki ilişkiye güven, yanlış bilgi ve doğrulamanın kısmi aracı rolü olduğu görülmektedir. Köken aile fonksiyonlarından roller ile COVID-19'a ilişkin düşünceler arasındaki ilişkide doğrulamanın kısmi aracı rolü olduğu görülmektedir. Köken aile fonksiyonları ile COVID-19'a ilişkin alınan önlemler arasındaki ilişkide infodeminin çoklu aracı rolüne bakıldığında davranış kontrolünün COVID-19'a ilişkin alınan önlemleri anlamlı olarak yordadığı görülmektedir. Davranış kontrolü ile COVID-19'a ilişkin alınan önlemler arasındaki ilişkiye infodemi dahil olduğunda ise söz konusu iki değişken arasındaki ilişki anlamsızlaşmaktadır. Buna göre davranış kontrolü ile COVID-19'a ilişkin alınan önlemler arasındaki ilişkide güven, yanlış bilgi ve doğrulamanın tam aracı rolü vardır. Katılımcıların, köken aile fonksiyonları, infodemi ve COVID-19'a bakışları arasındaki ilişkinin demografik değişkenlere göre anlamlı olup olmadığı incelenmiştir. Cinsiyetin etkisine bakıldığında duygusal tepki verebilme fonksiyonunda kadınlar, erkeklere göre daha işlevsel olup COVID-19 ile ilgili daha fazla olumsuz duygu ve düşünceye sahiptirler. Ebeveyn eğitim durumu açısından bakıldığında, annenin eğitim düzeyi hiçbir alt boyutta anlamlı bir farklılık yaratmamıştır. Ancak problem çözme alt boyutunda baba eğitim düzeyi ilköğretim olanların, lise, üniversite ve üzeri mezun olanlara göre anlamlı olarak daha yüksektir. Baba eğitim düzeyi, problem çözme fonksiyonundaki sağlıksızlıkla ilişkili bulunmuştur. COVID-19 karantinası dönemlerinde aile yapısı açısından incelendiğinde roller fonksiyonu aile yapısına göre anlamlı olarak farklılaştığı ve geniş ailede yaşayanların çekirdek ailesi ile yaşayanlara kıyasla daha sağlıksız bir işleyişe sahip olduğu görülmektedir. Bununla birlikte roller fonksiyonu COVID-19 nedeniyle yakın çevresinde kayıp yaşayanlarda, yaşamayanlara göre daha fazla bozulma yaşandığı görülmektedir. Ayrıca yakın çevresinde kayıp yaşayan kişiler, yaşamayanlara göre COVID-19 ile ilgili daha fazla korku, öfke, kaygı, hasta olup olmadığına dair kendini sürekli kontrol etme gibi davranışları anlamlı olarak daha fazla sergilemektedirler. Sonuç ve Öneriler: Genç yetişkinlerde köken aile fonksiyonları, COVID-19 salgınına ilişkin algı, tutum ve davranışları etkilemektedir. Bu ilişkide ise yanlış bilgiye maruz kalma, sosyal medyada karşılaşılan bilgilere güven ve bilginin doğrulanmasını araçlık etkisi olduğu görülmektedir. Araştırmanın alan yazına, araştırmacılara ve uygulayıcılara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: The COVID-19 pandemic has left deep marks both individually and socially on a global scale, necessitating physical distancing and social isolation. The requirement to carry out activities such as education and work from home has limited the personal space of family members, affecting intra-family relationships. During this period, family functions have influenced individuals' perceptions of COVID-19. Additionally, the infodemic, characterized by an overabundance of information, including both true and false, has undermined trust in scientists and authorities, causing fear and panic. This exacerbates the negative impacts of the pandemic. This study aims to examine the effect of origin family functions on emotions, thoughts, behaviors, and measures taken regarding COVID-19 and the mediating role of the infodemic in this relationship. The literature lacks research on these variables, and it is believed that the findings of this study will contribute to the field. Method: The study group consists of young adults aged 18-30 years, continuing their university education in Eskişehir. The Family Assessment Device (FAD) was used to measure participants' origin family functions, the Multidimensional COVID-19 Scale was used to measure perceptions and attitudes towards COVID-19, and the COVID-19 Infodemic Scale was used to measure information related to the infodemic. Data were collected through Google Forms. The relationships between the scores obtained from these scales were analyzed using Pearson's correlation analysis. The role of the infodemic in the effect of family functions on perceptions of COVID-19 was evaluated through mediation analysis. The first step examined the effect of the independent variable on the dependent variable, the second step examined the effect of the independent variable on the mediator and the effect of the mediator on the dependent variable. The final step evaluated how the mediator variable altered the effect of the independent variable on the dependent variable. In this study, family functions were considered as the independent variable, COVID-19 perceptions as the dependent variable, and the infodemic as the mediator. The effect of family functions on the infodemic and the effect of the infodemic on COVID-19 perceptions were analyzed. The partial or full mediating role of the infodemic was evaluated based on the effect of family functions on the infodemic through its sub-dimensions. Results: It was observed that trust, misinformation, and verification partially mediated the relationship between family behavior control functions and emotions and behaviors related to COVID-19. Verification partially mediated the relationship between family roles and thoughts about COVID-19. When examining the multiple mediating role of the infodemic in the relationship between family functions and measures taken regarding COVID-19, it was found that behavior control significantly predicted measures taken. However, when the infodemic was included in the relationship between behavior control and measures taken, the relationship became insignificant. Thus, trust, misinformation, and verification fully mediated the relationship between behavior control and measures taken regarding COVID-19. The relationship between family functions, the infodemic, and perceptions of COVID-19 was examined in terms of demographic variables. Women were found to be more functional in emotional responsiveness and had more negative thoughts and emotions about COVID-19 than men. In terms of parental education level, the mother's education level did not create a significant difference in any sub-dimension, but the father's education level was significantly higher in the problem-solving sub-dimension among those with primary education compared to those with high school, university, and higher education. The father's education level was found to be associated with dysfunction in problem-solving functions. In terms of family structure during COVID-19 quarantine periods, roles function differed significantly by family structure, with extended families being less functional than nuclear families. Furthermore, those who experienced losses in their close circles due to COVID-19 exhibited more dysfunction in roles function and had more fear, anger, anxiety, and behaviors like constantly checking their health compared to those who did not experience losses. Conclusion and Recommendations: Family functions in young adults affect their perceptions, attitudes, and behaviors regarding the COVID-19 pandemic. Exposure to misinformation, trust in information encountered on social media, and verification of information play mediating roles in this relationship. It is believed that the findings of this study will contribute to the literature, researchers, and practitioners.
Benzer Tezler
- Genç yetişkinlerde güvengenlik ve utangaçlık: Aile aidiyet duygusunun ve duygu-düzenlemede öz-yeterlik algısının belirleyici etkisi
Assertivennes and shyness among young adults: Effect of family belongingness emotion and emotion regulation self efficacy perception
FERİT GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. HİLAL ÇELİK
- Gri madde: Konut alanlarında yarı-kamusal/yarı-özel yarı-açık/açık mekânların genç yetişkinler tarafından algılanma biçimleri
Grey matter: perception of semi-open/open semipublic/semi-private spaces in the housing areas by young adults
SEDEF ÖZÇELİK GÜNEY
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Risk involvement in emerging adulthood: The role of personal authority, intergenerational intimacy and family triangulation
Beliren yetişkinlikte risk alma davranışları: Kişisel otorite, kuşaklarası yakınlık ve aile üçgenleşmesinin rolü
MUSTAFA ALPEREN KURŞUNCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SÜMER
- Ethnicity-related partner selection experiences among young adults from Christian Armenian families: A qualitative study in Turkey
Hristiyan Ermeni ailelerinden gelen Ermeni gençlerinin etnik köken ile ilintili partner seçme deneyimleri: Türkiye'de yapılmış bir kalitatif çalışma
MELİS YÜCEER
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHİME SENEM ZEYTİNOĞLU SAYDAM
- Genç yetişkinlerde McGurk illüzyonundan etkilenme oranı ile işitsel uyarılmış geç potansiyel yanıtlarının kıyaslanması
Comparison of the McGurk illusion rate vs auditory evoked late potential responses in young adults
HİLAL AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM ŞAHİN CEYLAN