Türk atasözlerinde sözlü iletişim unsurlarının sunumu
Presentation of verbal communication components in turkish proverbs
- Tez No: 407757
- Danışmanlar: PROF. DR. DEMET GÜRÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, İletişim Bilimleri, Linguistics, Turkish Language and Literature, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Kişilerarası İletişim, Sözlü İletişim, Türk Atasözleri, Interpersonel Communication, Verbal Communication, Turkish proverbs
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 339
Özet
Türk toplumunun kendine has kültürünün, maneviyatının, hayat felsefesinin ve değer yargılarının paylaşılmasında ve gelecek nesillere aktarılmasında varlığını hissettiren Türk atasözleri; söz konusu kültüre mensup insanların hayatlarını temsil etme konusunda önemli bir rol üstlenmiştir. Sözlü iletişim ürünü olarak değerlendirilen atasözlerinin bu rolünün kişilerarası iletişim düzeyine yansımaları, tez çalışmasının çıkış noktasını oluşturmuştur. Çalışma kapsamında Türk atasözlerinde sözlü iletişim unsurlarının aktarım ve sunum şekillerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Sözlü iletişim unsurlarının atasözlerindeki niceliksel ve niteliksel sözvarlığını ortaya koymak bu varlığın kişilerarası iletişim yazını ile örtüşen ve örtüşmeyen yönlerinin belirlenmesine ışık tutmuştur. Araştırma yöntemi olarak nitel içerik çözümlemesi uygulanan çalışmanın evrenini Türk Dil Kurumu'nun kurumsal web sayfasında“e-sözlük”olarak kullanıma açtığı ve 2.396 atasözünü içeren“Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü”isimli veri tabanı oluşturmuştur. Araştırma bulgularına, evren içinden“amaçlı örneklem”ile kelime anlamı temelinde seçilen ve sözlü iletişim olgusu/unsurları/biçimleri ve engellerine yönelik gönderiler taşıyan atasözlerinin derlenmesi ve sözlü iletişimin teorik çerçevesi doğrultusunda oluşturulan“sözlü iletişimin özü”,“sözlü iletişimin unsurları”,“sözlü iletişim biçimleri”ve“sözlü iletişim engelleri”kategorilerine göre sınıflandırılması ile ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda; Türk atasözlerinde kelime itibariyle iletişime yer verilmemekle birlikte çağrışımlarına değinildiği, sözlü iletişim unsurları anlamında en çok kaynağın ve alıcının taşıması gereken“büyük sözü dinleme”,“doğru söz söyleme”,“tatlı dil kullanma”ve“etkin dinleme”özelliklerine vurgu yapıldığı, sözlü iletişim biçimi olarak“doğrudan ve dolaylı sözlü iletişim biçimi”,“ayrıntılı/öz sözlü iletişim biçimi”ve“kendine/diğer kişilere odaklı sözlü iletişim biçimi”ne ilişkin gönderimlere ağırlık verildiği, sözlü iletişim engellerinden“kutuplaşma”,“genelleme”ve“rastgele seçme”üzerine yoğunlaşıldığı tespit edilmiştir. Sözlü iletişim kültürümüzün yansımalarını taşıyan atasözleri üzerinden gerçekleştirilen araştırmanın bulgularının“kişilerarası iletişim”yazın dili ile büyük oranda örtüştüğünü söylemek mümkündür.
Özet (Çeviri)
The Turkish proverbs has played an important role in representing the lives of people belonging to the Turkish culture that has a unique culture of the Turkish community, the spirituality, the sharing of values and philosophy of life and feel the presence of itself to the future generations. These proverbs are evaluated as a product of verbal communication that has an effect of interpersonal communication was the starting point of the thesis. In this scope of work it is aimed to put forth the shape of presentation and transmission of the elements of verbal communication in Turkish proverbs. Putting forth the aspects of both quantitative and qualitative effects on elements of verbal communication in the proverbs, shed light to determine the overlapping and non-overlapping ways of this presence with the elements of interpersonal communication. As a methodology of research, the creation of the work that is applied the content of qualitative analysis, has formed a corporate web site belong to Turkish Language Association called“e- sözlük”and a database including 2396 proverbs named as“Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü”. It is reached to the findings of analysis with the help of classifying into the categories as“essence of verbal communication”,“elements of verbal communication”,“shapes of verbal communication”and“difficulties of verbal communication”in presence of theoretical frame of verbal communication and compiling the proverbs that has meaning intended with the phenomenon/ elements/ acquisition of proverbs and chosen in the basic meaning of the word“Purposive sampling”into the creation. As a result of the research, connotation noted in the Turkish proverbs rather than the meaning mentioned itself, mostly pointed out in the meanings of“listen carefully to the adults”,“saying the truth”,“talking kindly”,“effective listening”in verbal communication;“directly and indirectly shape of verbal communication”,“detailed and abstract shape of verbal communication”and“focused on oneself/others shape of verbal communication”used; difficulties of verbal communication most focused on defined as“polarization”and“generalization”identified. It is possible to state that the findings of research made on the proverbs that has the reflection of our culture on verbal communication, mostly overlaps with the literature language of“interpersonal communication”.
Benzer Tezler
- Türk, Moğol ve Kore atasözlerinde kadın
Women in proverbs of Turkish, Mongolian and Korean
AYŞE SELVA TÜRKÖNE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. BÜLENT GÜL
- Dil-kültür etkileşimi açısından Türkçe ve Japonca deyim ve atasözleri –yemek kültüründen temel sözcükler odaklı-
Provisions in Turkish and Japanese in terms of language and culture interaction –fundamental words from dining culture oriented-
SİNEM HAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL ATAY
- Atasözlerinde günlük hayat
Daily life in proverbs
NUH MUSTAFA BEĞENMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZKAN
- Girişimcilik olgusunun Türk atasözlerinde içerik analizi yöntemiyle incelenmesi
Investigation of entrepreneurship concept at Turkish proverbs by content analysis method
KÜBRA HARBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeGaziantep Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÖZLEM YAŞAR UĞURLU
- Rusça ve Türkçe atasözlerinde 'insan'
'Human' in Russian and Turkish proverbs
MURAT ÖĞÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Batı Dilleri ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİRENGİZ PAŞAYEVA YUNUS