Canış, Bayış Destanı (M. Musulmankulov, C. Canayev, K. Akiyev, S. Dıykanbaev varyantları) inceleme-metin
The epic of Caniş, Bayiş (The variants of M. Musulmankulov, C. Canayev, K. Akiyev, S. Diykanbaev) research-text
- Tez No: 407756
- Danışmanlar: PROF. DR. NERİN YAYIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Destan, Kırgız Destanları, CanıĢ BayıĢ Destanı, Epik Gelenek, Kırgız Kültürü, the Epic, Kyrgyz Epics, CanıĢ BayıĢ Epic, Epic Tradition, Kyrgyz Culture
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Bilim (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1680
Özet
Kırgız-Kalmuk ve Kıtay mücadelelerini anlatan destanlardan biri olan Canış, Bayış destanı; oluşumu XV-XVIII. yüzyıllara dayandırılan bir Kırgız destanıdır. Vakanın başta Kırgız ülkesi olmak üzere bütün Orta Asya coğrafyalarında geçtiği anlaşılan Canış, Bayış destanı Orhun Yazıtları, Dede Korkut ile diğer Kırgız destanlarından da izler taşımakta; çocuksuzluk, kırk yiğit, toy verme gibi pek çok epik motifi de içermektedir. Canış, Bayış destanı yapısal kuramlara da uyum sağlamaktadır. Olriks, Raglan ve Rank gibi araştırmacılarla geliştirilen epik kanunlarla büyük bir paralellik arz eden Canış, Bayış destanı; Türk genetik kodlarını da bünyesinde barındırmakta, Türk'ü Türk yapan unsurları fazlasıyla içermektedir. Kırgız folkloru bünyesinde oldukça mühim bir konumda bulunan milli oyunlardan on bir tanesi Canış, Bayış destanı içerisinde bulunmaktadır. Çeşitli toy ve av törenlerinde tezahür eden bu oyunlar, destan dahilinde de aynı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Kırgızların Kalmuk ve Kıtaylarla olan mücadelesini konu edinen Canış, Bayış destanı, savaş kültürü ve psikolojisini de ifade eden bir anlatıdır. Destan, dönemin savaş silahlarının nasıl kullanıldığı ile savaş metafiziği hakkında zengin bir bilgi yükü ile doludur. Canış, Bayış destanı anonim halk edebiyatı ürünleri açısından da zengin bir destandır. İçerdiği arasözler, alkış, kargış, atasözü ve deyimler ile destan; Kırgız folkloru, halk edebiyatı, kültürü ve dili ile ilgili eşsiz bir bilgi birikimine sahiptir.
Özet (Çeviri)
Canış Bayış which is thought that occured in XV-XVIII centuries, is one of the Kyrgyz epic which tells Kyrgyz between Kalmuk and Kıtay wars. It is understood that the episode of the epic happens in Kyrgyzistan also the other Middle Asian countries. Canı Bayış epic which contins a lot of motifs such as sterility, forty hero, banqueting also includes certain evidences from Orhun Monuments, Dede Korkut and the other Kyrgyz epics. Canış Bayış epic also matches with structural theories. The epic which corresponds the principles that has been built by researhers such Olriks, Raglan and Rank; also includes Turkish genetic codes and has a number of Turkish own features. Eleven of the national games which have an importance for Kyrgyz culture, are in the Canış Bayış epic. The games occuring certain revelations and hunting ceremonies, also occurs on the same conditions in the epic. Canış Bayış epic which the basic issue is the wars of Kyrgyz, Kalmuk and Kıtay, is an epic also tells the culture and phsicology of the war. There are a number of informations about metaphysic of the war and the how the weapons use. Canış Bayış epic also has an importance about anonymous folk literature as containing digressions, proverbs, praises, curses and phares on the other hand. The epic with the this features, give a lot of acknowledges about Kyrgyz folklore, culture, folk literature and language.
Benzer Tezler
- Canış Bayış Destanı Moldobasan Musulmankulov varyantı (Metin- Aktarma- İnceleme)
Moldobasan Musulmankulov variant of Caniş Bayiş Epic (Text-Adaptation-Analysis)
ZÜLEYHA ÜÇAY ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Canış-Bayış Destanı (metin-aktarım-inceleme)
Başlık çevirisi yok
BELGİN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE GÜRSOY-NASKALİ
- Kırgız destanlarında hitaplar ve unvanlar
Addresses and titles in Kyrgyz epics
HAFİZE KÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNE ARSLAN
- Kazak ve Kırgız sahası destanlarında kahraman eğitimi
The education of the hero in the epics from Kazakh and Kyrgyz regions
GÜVEN KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET ÇETİN
- Toxocara canis enfeksiyonlarında İn-Vitro ve İn-Vivo yaklaşımlarla eksozomal mikrorna'ların karakterizasyonu, ekspresyon profilleri ve fonksiyonel önemleri
Characterization, expression profiles, and functional importance of exosomal micrornas in Toxocara canis infections with In-Vitro and In-Vivo approaches
GUPSE KÜBRA KARADEMİR
Doktora
Türkçe
2023
Veteriner HekimliğiErciyes ÜniversitesiVeterinerlik Parazitolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPARSLAN YILDIRIM