Özelleştirmenin sebepleri, amaçları ve sonuçları: Türkiye analizi
Reason privatization, objectives and results: Turkey analysis
- Tez No: 410300
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN AVNİ EGELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Özelleştirme, Dünyada Özelleştirme, Türkiye'de Özelleştirme, Özelleştirme Yöntemleri, Özelleştirmenin Sonuçları, Privatization, Privatization in the World, Privatization in Turkey, Privatization Tecniques, Privatzation Effects
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Kapitalizm son yüz yıl içerisinde iki büyük buhran yaratmıştır. Bunlardan birincisi 1929 Buhranı, ikincisi ise 1973 yılında baş gösteren ve ekonomi literatürüne stagflasyon kavramını sokan Petrol Krizidir. İlk kriz piyasayı kendi haline bırakan Klasikler'in yanıldığını, ikinci kriz ise talep yönlü ekonomi politikaları öneren ve ekonomiye devlet müdahalesini şart koşan Keynes'in yetersiz kaldığını göstermiştir. Özellikle, 1973 yılında ortaya çıkan kriz dikkatleri kamu teşebbüsleri üzerine çekmiş ve kamu iktisadi teşebbüslerin verimsizlikleri, krizin temel nedeni olarak kabul edilmesi sonucunu doğurmuştur. İşte bu genel yargı kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesi konusunu gündeme taşımış ve pratikte ilk kez Şili'de uygulanan ancak İngiltere'nin öncülüğünü yaptığı kamu sektörünün tasfiyesi birçok ülkede başlamıştır. Dünya'da bu durumlar yaşanırken Türkiye'de özelleştirme çalışmaları uygulama açısından 1980 sonrası diğer bir ifadeyle Turgut Özal ve onun liberal düşünceleri ile başlamıştır. Darbe sonrası Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı'ndan başbakanlığa terfi eden Özal, Margaret Thatcher ve Ronald Reagan gibi özelleştirme düşüncesine sıcak bakmış ve bu yönde girişimlerde bulunmuştur. Anavatanlı tek parti sonrası kurulan koalisyon hükümetleri de açılan yoldan devam etmiş ve özelleştirme faaliyetlerini sürdürmüştür. Son 12 yılın iktidarı olan Adalet Kalkınma Parti ise özelleştirme faaliyetlerini bir adım daha ileri taşıyarak iktidar olduğu ilk birkaç yılda kendinden önceki tüm iktidarlardan fazla özelleştirmeyi gerçekleştirmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde devletin ekonomideki konumu iktisadi akımlar çerçevesinde incelenmiş, Merkantilizm'den başlayarak günümüz modern akımlarına kadar devletin ekonomideki konumu tartışılmıştır. Bununla birlikte özelleştirme kavramı detaylandırılmış ve özelleştirmenin öncelikli muhatabı olan Kamu İktisadi Teşebbüsleri teorik açıdan anlatılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde dünyada gerçekleştirilen özelleştirme uygulamaları seçilen ülkeler doğrultusunda incelenmiş ve analiz edilmiştir. Üçüncü bölümde ise Türkiye'de yaşanan özelleştirme süreci kuruluş döneminden günümüze dek incelenmiş, Özal ile başlayan fiili özelleştirme süreci, öncesi ve sonrasıyla kronolojik sıraya sadık kalınarak incelenmiş özellikle mevcut iktidar döneminde yapılan önemli özelleştirmeler detaylandırılmıştır. Çalışma, özelleştirmenin yarattığı olumsuzlukların değerlendirilmesi ve alternatif yolların önerilmesiyle sonuçlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Capitalism has led to two great depressions in the last century. The first one is the great depression of 1929, and the other one is the oil crisis, which started in 1973, introducing the concept of stagflation into the literature of economy. The first crisis revealed that the classics not interfering the market were wrong, while the second one indicated that Keynes, who proposed economy politics with demands and stipulated intervention of government in economy, was incompetent. In particular, public enterprises came out thanks to the crisis of 1973, and eventually the inefficiency of public economic enterprises were considered as the main reason for the crisis. Therefore, this general conclusion put the issue of the privatization of public economic enterprises on the agenda, and liquidation of public sector began in many countries. In practice, it was first applied in Chile, but the Pioneer country was England. While these changes were made in the world, the practice studies related to privatization in Turkey started after 1980; in other words, they began with Turgut Özal and his liberal ideas. Following the military coup, Özal was promoted and assigned as Prime Minister, and like Margaret Thatcher and Ronald Reagan, he also supported the idea of privatization and made attempts relative to this issue. After one-party state (Anavatan), the coalition governments sustained the activities of privatization as well. On the other hand, Adalet Kalkınma Party, which has been the party in power for the last 12 years, has also taken the activities of privatization one step further and during the first years of leadership, the party made much more privatization activities than the former parties in power. In the first part of the study, the economic situation of the country was discussed within the frame of economic movements as well as Mercantilism and the other modern movements of today.In addition, the concept of privatization was elaborated, and Public Economic Enterprises was defined theoretically. In the second part of the study, the privatization activities made in the world were studied and analyzed according to the countries selected. In the third part, on the other hand, the process of privatization in Turkey was examined from its foundation period until today besides the process of actual privatization beginning with Özal was analyzed chronologically by elaborating particularly the important privatizations during the period of party in power in those years. The study was concluded with the evaluation of the negative sides of privatization and with the suggestions related to alternative ways.
Benzer Tezler
- Sendika dergilerinde özelleştirme gündemi: Petrol-İş ve Tek Gıda-İş örnekleri
Privatization agenda in union magazines: Examples of Petrol-İş and tek Gıda-İş
GAYE KUAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEREN SÖZERİ ÖZDAL
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Türkiye'de kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesi ve Turban Turizm A.Ş. örneği
Privatization of national economic iniatives in Turkey and Turban Tourism joint stock company
İLHAN DEVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
TurizmBalıkesir ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖNDER MET
- Özelleştirme ve Türk Telekom özelleştirmesi
Privatization and Turkish Telekom privatisation
HAKAN CEBE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKUT ALTINDAĞ
- Valuation in privatization
Özelleştirmede değerleme
TOLGA KÜÇÜKYUMUK
Yüksek Lisans
İngilizce
1994
İşletmeOrta Doğu Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKUT GÖKTAN