An analysis of the Turkish translation of obscene words in Jeanette Winterson's Written on the Body and Sexing the Cherry in the light of relevance theory and norm theory
Jeanette Winterson'un Written On the Body ve Sexing the Cherry kitaplarındaki müstehcen kelimelerin Türkçe çevirilerinin bağıntı kuramı ve norm kuramı ışığında analizi
- Tez No: 411152
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: biçem, Bağıntı Kuramı, dünya görüşü, Jeanette Winterson, biçemsel ipuçları, normlar, style, Relevance Theory, worldview, Jeanette Winterson, stylistic clues, norms
- Yıl: 2015
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Kelime seçimleri yazarın biçeminde son derece önemli bir rol oynamaktadır, zira yazar bu seçimleri mevcut diğer birçok dilbilimsel seçenek arasından özellikle seçmektedir. Bu bağlamda, kelime seçimleri, çeviri sürecinde dikkate alınması gereken önemli hususlardır. Çeviri söz konusu olduğunda, bu noktaya özellikle dikkat edilmesi gerekir, çünkü edebi metinlerin çevrilmesinin nedeni kaynak metnin okuyucularından daha farklı bir okuma süreci deneyimleyecek bir okur kitlesine hitap etmektedir. Bağıntı Kuramı'nın, iki kişinin karşılıklı bağlamsal bilgi paylaşımıyla daha kolay iletişim kurabileceği varsayımından hareketle, bu çalışma Jeanette Winterson'un Written on the Body (Bedende Yazılı, 2013) ve Sexing the Cherry (Vişnenin Cinsiyeti, 2000) kitaplarının sırasıyla Süheyla Çağlayan Mathews ve Pınar Kür tarafından yapılmış çevirilerinin analizine odaklanmaktadır. Winterson'un eserlerinde, toplumsal cinsiyet ve din gibi konularda toplumun empoze ettiği sınırlamalar sorunsallaştırılmaktadır. Bu yüzden, eğer çeviri sürecinde amaç erek metin okuyucuları arasında kaynak metin okuyucularınınkine benzer bir etki oluşturmaksa, Winterson'un bu konular bağlamında eserlerine dâhil ettiği dünya görüşünün çeviriye aktarılması gerekmektedir. Çalışma, Pınar Kür'ün Vişnenin Cinsiyeti adlı çeviri eserinde çevirmenin biçemsel etkileri erek metinde yeniden oluşturabilmesi sayesinde kaynak metne yüksek seviyede bir benzerliğin sağlandığını, Süheyla Çağlayan Mathews'in Bedende Yazılı adlı çevirisinde ise Winterson'un eserlerindeki müstehcen dil kullanımını yansıtmadığı düşünülen çok sayıda güzel adlandırma kullanımının söz konusu olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bu çalışmada Kür'ün Winterson'ın eserlerinde kullanılan müstehcen dil kullanımını yeniden oluşturma çabasının, kendisinin de bir çok kez belirttiği gibi, onun marjinal karakterinden ve toplum üzerinde dayatılamaya çalışılan sosyal normları ihlal etme arzusundan kaynaklandığını, buna karşın Çağlayan Mathews'ın çevirisinde geçen güzel adlandırmaların Türk toplumuna dayatılmaya çalışılan tabu kelimelerin kullanımına ilişkin sosyal normları yansıttığını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, çalışmada Gideon Toury'nin norm kuramına başvurulmuş, Bedende Yazılı adlı çeviri eserde Winterson'ın müstehcen dilinin güzel adlandırma ile karşılanmış olmasının Türk toplumunda müstehcen kelimelerin tabu olarak kabul edilmesine ilişkin sosyal normları yansıttığını ortaya çıkarmaktadır.
Özet (Çeviri)
Word choice plays a substantial role in the style of the author because it is specifically chosen by the author among many other linguistic options. In this sense, word choices, are important elements to be considered during the translation process. Literary texts go through the translation process for the target audience's reading experience which may not be similar to the reading-experience of the source-text readers. Based on the assumption of Relevance Theory that people can communicate as long as they share mutual contextual knowledge, this study dwells on the analysis of the Turkish translations of Jeanette Winterson's Written on the Body (Bedende Yazılı, 2013) and Sexing the Cherry (Vişnenin Cinsiyeti, 2000) done by Süheyla Çağlayan Mathews and Pınar Kür, respectively. Winterson's works problematize many limitations imposed by the society on people concerning such issues as gender and religion. Therefore, Winterson's worldview embedded in her works needs to be conveyed to the target audience if the aim is to recreate the text producing an effect on the target-text readers which is similar to that of the source-text readers. The study reveals that Vişnenin Cinsiyeti (2000) by Pınar Kür achieves a high level of resemblance to the source text thanks to the translator's recreation of the author's word choices in the target text. However, Bedende Yazılı (2013) translated by Süheyla Çağlayan Mathews covers many euphemistic expressions which do not reflect the obscene language used in Winterson's works. The study underlines that Kür's recreation of Winterson's obscene language, as stated by her, stems from her marginal character and her desire to violate the social norms imposed on society whereas euphemistic expressions in Çağlayan Mathews' translation of Winterson's obscene word choice reflects the social norms imposed on Turkish society concerning the use of taboo words. The study also refers to Gideon Toury's norm theory to dwell on why the obscene words might have been euphemized in Bedende Yazılı.
Benzer Tezler
- Hikâye-i Zen Dost ya da Hikâye-i Mekr-i Zenân-ı 'Acûz: Tenkitli metin, inceleme, lügatçe
Hikâye-i Zen Dost or Hikâye-i Mekr-i Zenân-ı 'Acûz: Critical edition, texual analysis, glossary
FATMA AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SABUNCU
- An analysis of the Turkish translation of cultural elements in O'Brien's at Swim-Two-Birds
O'Brien'ın at Swim-Two-Birds adlı eserindeki kültürel ögelerin Türkçe çevirisinin incelenmesi
MUHAMMED BAYDERE
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER ALTAY
- An analysis of the Turkish translation of English TV commercials based on house's translation quality assessment model
İngilizce TV reklamlarının Türkçe çevirisinin house çeviri kalitesi değerlendirme modeline göre incelenmesi
EYLEM ÖZTEKİN İBLİKCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mütercim-TercümanlıkAtılım ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇEN HASTÜRKOĞLU
- An analysis of domestication and foreignization techniques in the Turkish translation of children's movies.
Çocuk filmlerinin Türkçe çevirilerinde bir yabancılaştırma ve yerlileştirme teknikleri analizi
ÖMER FATİH BAŞHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkAtılım ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İSMAİL ERTON
- Translating animated musical films: An analysis of the Turkish translation of 'Corpse Bride'
Müzikal animasyon film çevirisi: 'Ölü Gelin'in Türkçeye çevirisi üzerine bir inceleme
SEZİN ÖZER
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ