El örgüsü çorapların teknik desen renk ve kullanım özellikleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41156
- Danışmanlar: PROF. DR. YAHŞİ YAZICIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 608
Özet
İnsanlar genellikle asil işlerinden arta kalan zamanlarında çevrede buldukları hammaddeden yararlanarak zamanlarını değerlendirmiş ve ihtiyaçlarım gidermiş aynı zamanda ek gelir sağlamışlardır. Duygu ve düşüncelerim de yansıtmak amacıyla yapmış olduktan yoğun emek, yaratıcılık gücü isteyen, basit araç ve gereçlerle yapılabilen uğraşı olarakta çorap örücülüğünü yapmışlardır. Araştırma, geleneksel örgülerin özelliğini yansıtan el örgüsü çoraplardan günümüze kadar ulaşabilen ve günümüzde yapılan örneklerini tespit etmek, belgelemek, araç, gereç, teknik, desen, motif kompozisyon açısından özelliklerini belirlemek, bilimsel bir doküman hazırlamak, giderek kaybolan el örgüsü çoraplara yeniden işlerlik kazandıracak kullanım alanları kazandırmak amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırma yöresi olarak; Konya ili Merkez, Akşehir, Beyşehir, Ilgın, Hüyük, Meram, Yunak, Derbent, Sille ilçeleri ve bunlara bağlı bazı köyler ile Konya Etnografya Müzesi, Koyunoğlu Müzesi ve özel koüeksiyon alınmıştır. Yörelerden çeşitli sayılarda (Çizelge 1) toplam 200 adet geleneksel özellikte ürün üzerinde çalışılmıştır. Bu ürünlere ait bilgiler fotoğrafları ile bilgi formları halinde sunulmuştur. Ayrıca geliştirilen iki çeşit anket yörelerde el örgüsü çorap ören ve el örgüsü çorap kullanan, bireylere uygulanmıştır. Araştırma yörelerinde el örgüsü çorap yapımında kullanılan araç ve gereçlerde tespit edilmiştir. Yörelerde uygulanan anketlerin istatistiksel işlemleri yapılmış, çizelgeler haline getirilmiş ve yorumlan yapılmıştır. El örgüsü çorapların ayn ayn fotograflan çekilmiş; bütün yüzey olmak üzere her çorabın aynı boyuüannda desen özelliklerine göre çizimleri yapılmıştır. Aynca el örgüsü çoraplara kullanım alanı dışında işlerlik kazandırmak için günümüz ihtiyaçlan doğrultusunda yeni kullanım alanlannda, çeşitli örgü teknikleriyle çorap motiflerinin uyariamasıyla yeni ürünler tasarlanmış ve uygulanmıştır. Konya yöresindeki el örgüsü çoraplarda araç olarak beş şiş gereç olarak; yörede hazırlanmış olan yün ve sentetik iplik kullanılmaktadır. Örgü tekniği olarak renkli desenli örgü yoğun kullanılmıştır. Çorap örücülüğüne başlamada burundan başlama ve konç'tan başlama olmak üzere iki teknik uygulanmaktadır.El örgüsü çoraplar motif çeşitliliği ve renk açısından çok zengin bir yapıya sahip bulunmaktadır. İnceleme yapılan yörelerde çok farklı özellikte motiflere rastlanmakta, motifler arasında benzerliklerin oldukça az olduğu görülmektedir. El örgüsü çoraplarda geometrik, sembolik, bitkisel, figürlü ve nesneli olmak üzere beş çeşit bezemeye yer verilmiştir. Bu bezemeler arasında birinci derecede geometrik bezemeler kullanılmaktadır. Üçgen ve baklava en fazla kullanılan geometrik bezemeler arasındadır. Bir çorap üzerinde en az bir en fazla beş bezeme çeşidi uyumlu şekilde bulunmaktadır. Sembolik bezemeler çok çeşitlilik göstermektedir. İncelenen çoraplardaki sembolik bezemeler ile diğer yörelerdeki çorap ve dokumalardaki bezemelerde aynı motifler, farklı isim, yöre, ürün ve tekniklerde kullanılmaktadır. Bir çok bitkisel, figürlü vb. bezemeler incelendiğinde sembolik (soyut) isim aldıkları görülmektedir. Bu nedenle de sembolik bezeme olarak ta kullanılabilir. El örgüsü çoraplarda kullanılan motiflerle dokumalarda kullanılan motifler benzerlik göstermektedir. Çoraplarda kompozisyon olarak en çok boyuna kompozisyon kullanılmıştır. Çorap ören bireyler çoğunlukla yapılmış çorap örneklerine bakarak motif, desen ve ajurları yapmakta ve böylece geleneksel yapıyı kuşaktan, kuşağa aktarmaktadır. Yörelerde el örgüsü çorapları bireylerin çoğunluğu iklim şartlarından korunmak, hastalıktan korunmak ve geleneksel amaç için kullanmakta, özellikle yaşlı kadın ve erkekler tarafından giyilmektedir. Konya yöresindeki el örgüsü çoraplarda geleneksel motif, desen, teknik ve aracın değişmediği, gereç ve renklerinde değişmelerin olduğu tesbit edilmiştir. Kültürümüzün önemli bir parçası olan çorap örücülüğünün yöresel kullanım alanlarının dışında alanlarda değerlendirilmesi çorap örücülüğünün devamı, gelişmesi ve tanıtımı açısından yararlı olacaktır. Ayrıca çorap örücülüğünde kullanılan motif, renk, teknik vb. unsurlardan yararlanarak, güncel konularda yapılan özgün tasarımlar, günümüz el sanatlarına yeni bir boyut kazandıracaktır.
Özet (Çeviri)
People have generally tended to spend their spare time making something from the raw materials available in their environment in order to meet their own needs and earn some extra money. One such spare time activity has been knitting socks, which can be done with simple tools. All it requires is hard work and some creative power. Besides, it serves as a tool for people to express their feelings and thoughts. This study was designed and carried out for the following purposes: a to find and document samples of hand-knit socks carrying the characteristics of traditional knitting. Which have managed to reach our day and which are made today; b. to study their characteristics from the points of view of equipment, technique, design and motif composition; c. to prepare a scientific document, and d. to develop new ways to encourage the use of hand-knit socks, which are used less and less. This study was mainly carried out in the Province of Konya: the city of Konya; the townships of Akşehir, Beyşehir, Ilgın, Hüyük, Meram, Yunak, Derbent and Sille and some villages affiliated with these townships; two museums in the city of Konya: the Ethnographic Museum, and the Koyunoğlu Museum; and finally a private collection. The study examined a total of 200 pairs of hand-kind socks carrying the characteristics of traditional knitting obtained from the above mentioned areas (Table 1). The information about these socks was presented in data forms with photographs attached. In addition, two questionnaires were administered to individuals in above cited areas who knit and wear hand-knit socks. The equipment used for hand knitting socks in the areas in question was also studied. The data obtained through the questionnaires were first subjected to statistical analysis, and then converted into tables. A discussion followed each table. Each pair was photographed, then full-size drawings were made of them on the basis of their design characteristics. In addition, in an effort to find other uses forIV hand-knit socks, sock motifs and various knitting techniques were incorporated into the design and production of new products to answer today's needs. Five knitting needles and wool or synthetic Yarn are used for knitting socks in the areas included in the study. Wool yarn is prepared locally. Color motifs are intensively used. As faras what part of the sock is knit first is concerned, two techniques are used: knitting can start with the toe or with the leg. Hand-knit socks are rich in color and variety of motifs. In the areas included in the study, one can encounter a great variety of motifs, yet he can hardly notice any resemblances. Five different kind of ornamentation are used in hand-knit socks. Of these geometric ornamentation seems to be the most frequently used. Triangular and diamond shaped ornaments are very common. A sock may have five types of ornamentation in complete harmony. Symbolic (abstract) ornamentation exhibits great variety. Motifs similar to symbolic (abstract) ornamentation used in the socks studied may be encountered in socks and cloth made in other areas; however, they are known by different names and used to ornament different products. Many plant-shaped ornaments and figures are generally given some abstract names; thus, they may pass for symbolic (abstract) ornamentation. The motifs used in hand-knit socks exhibit resemblances to those in cloth. Compositions are most frequently found on sock tops. Sock knitters often copy the design, motifs and open work from previously made samples, thus handing down the traditional structure from one generation to another. Hand-knit socks are more frequently worn by elderly men and women for protection against cold related diseases in the regions included in the study. The findings of the study show that traditional designs, motifs and techniques have not changed in Konya's hand-knit socks. However, the color and the type of yarn might exhibit changes.It will be useful for the development promotion and future of sock-knitting which is an important part of our culture, if new uses could be developed for it other than the traditional ones. Furthermore, designing original products by taking advantage of the colors techniques and motifs used in sock-knitting will help today's handicrafts acquire a new dimension.
Benzer Tezler
- Bursa ili dağ yöresinde Sorgun, Kocakovacık, Gedikören, Çeki köyleri çorap örücülüğü ve bunların günümüz tasarımlarına uygulanması
Bursa city of mountain region Sorgun, Kocakovacık, Gedikören, towing villages socks knitting their application of contemporary designs
LATİFE SİNEM YAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERPİL ORTAÇ
- Kastamonu ili merkez el örgüsü patik motiflerinin giysi tasarımlarına uygulanması
Carring out to clothes desing the motifs of hand knit bootees in Kastamonu
GÜLŞEN ÖZKAHVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. A. REMZİYE SEZGİN
- Kuzey Makedonya örme çoraplarının renk, desen, kompozisyon özellikleri
Color, pattern, and composition characteristics of knitted socks and slippers from North Macedonia
SANEM ALTINER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiHalı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ EROĞLU
- Çankırı ili Kızılırmak ilçesine ait birkaç köyde bulunabilen el örgüsü çorap örnekleri ve yeni tasarımlar
Some knitting stocks samples and new designs collected from some villages of Kızılırmak district of Çankırı proince
VİLDAN KÖKLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVHİDE ÖZBAĞI
- Kayseri ili çorap ve patiklerindeki motiflerin tekstil tasarımına uygulanması
Application of motifs in Kayseri ili socks and booties to textile design
ASLIHAN ÇİFÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıGazi ÜniversitesiTekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BANU HATİCE GÜRCÜM