Türkçe ve İngilizce'de eylem öbeğinin dilbilim açısından karşılaştırılması
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41363
- Danışmanlar: DOÇ.DR. RECEP SONGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Linguistics, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
iv TÜRKÇE ABSTRAKT Evrensel Dilbilgisi'ni (ED) oluşturmayı amaçlayan Yönetme ve Bağlama (YB) kuramı, diller arasındaki ortak özellikler ile parametrik değişimlerin saptanmasında, oldukça başarılı sonuçların alınmasını sağlamaktadır. Chomsky'nin, Sötdizimsel Yapılar adlı yapıtının 1957'de yayınlanmasından bu yana, Üretici-Dönüşümsel Dilbilgisi kuramı, birçok değişikliğe uğramış, YB kuramı da bu değişiklikler sonucu ortaya çıkmıştır. Değişik dillerin, YB kuramı doğrultusunda incelenmesi, Evrensel Dilbilgisi'nin oluşumu ve gelişimine katkıda bulunmaktadır. Bu çalışmalar ı aynı zamanda, dil öğretiminde karşılaşılan sorunların saptanmasına yardımcı olmaktadır. Çalışma konusu olarak seçtiğimiz Eylem Öbeği'nin (EÖ), tümce oluşumunda önemli rolü bulunmaktadır. Bazı kuramlarda, özellikle Tesniere'in (1976) kuramında, yapısal ilişkilerin, tümcenin çekirdeği olarak kabul edilen eyleme dayandığı görüşü ileri sürülmektedir. 0-rolleri, seçilen eylem tarafından belirlenmektedir. Türkçe ve İngilizce'deki genel öbek yapısı ile Eylem Öbeği'nin irdelenmesi, bu dillerin ortak ve ayrılan yönleri konusunda önemli ipuçları vermektedir. Türkçe'deki eylem takılarının İngilizce'dekinden fazla olması, EÖ yapısının, Türkçe'de daha karmaşık olmasına yol açmaktadır. Eylemin tam yansımasını değiştirip değiştirmemesine göre, eylem takılan, sözlüksel ya da yapısal diye ikiye ayrılmaktadır: Sözlüksel takılar sözlüksel süreçte; yapısal takılar ise yapısal süreçte eyleme eklenmektedir. Nesne konumunda yer alan - göndergeli ve belirtisiz ad dışmda, Türkçe'deki EÖ'de durum ulamı, genellikle sesçil içerik kazandığı halde,İngilizce'deki adlarda iyelik durumu dışındaki durumlar sesçil içerik kazanmamaktadır. Oysa Türkçe'de olduğu gibi İngilizce'de de durum ulamı, tüm adıllarda, genellikle sesçil içerik kazanmaktadır. İngilizce'deki çekimde, EÖ'den başka, +zaman, kip belirticisi ya da -zaman; Türrkçe'de ise birincil zaman ya da kip belirticisi ve/veya ikincil zaman ya da koşul kipi belirticisi bulunrnaktadır. Türkçe eylemsi ekleri de bu konumda yer almaktadır. EÖ kurucularının sıralanışının iki dilde farklı oluşu, parametrik değişikliklerle açıklanabilmektedir. Ayrıca, Türkçe'deki Eylem Öbeği'nde, eylemin tam yansımasına bağlı olarak Durum Öbekleri yer almakta, bu öbeklerde baş olan soyut durum, adlara durum takısı vermektedir.
Özet (Çeviri)
vi ABSTRACT The Government and Binding (GB) theory, which aims to establish Universal Grammar (UG), has been succesful in fixing a set of principles common to all languages, and parameters accounting for language variation. This theory, which is in the process of development, is the outcome of the changes in Transformational-Generative Grammar, which first appeared in Syntactic Structures by Chomsky (1957). The study of the syntactic structure of different languages will serve to contribute to the establishment and development of Universal Grammar. And it will also throw new light on the exposition of the problems encountered in language teaching. The study of the Verb Phrase is considered to be beneficial as it has an important role in the construction of a sentence. In some theories, especially in the one proposed by Tesniere (1976), syntactic relations are claimed to rest on the central role of the verb in a sentence. The study of the general phrase structure and the Verb Phrase in Turkish and in English provides us with insights into the common properties and the parametric variation in these languages. As the number of verbal suffixes is greater in Turkish with respect to English, the structure of the Turkish Verb Phrase seems to be more complex. The Turkish verbal suffixes fall into two groups as to whether they change the maximal projection of the verb. The ones that change the maximal projection are added to the verb during the lexical process. The others are added to the verb during the structural process. Although almost all the cases are phonetically realized in Surface structure in Turkish, the cases of the nouns in English, except the genetive case, are not phonetically realized in speech. But the case in the English pronouns, as in Turkish, generally has a phonetic realization in SurfaceVİİ structure. In Turkish, the accusative case generally has a phonetic realization in pronouns and in the definite nouns with a +referential feature. In addition to VP, the Inflection in English contains either +tense or a modal, or -tense, whereas Inflection in Turkish consists of primary tense or a modal and/or secondary tense or a conditional mood marker. In embedded sentences Inflection may accomodate -tense as a head of the phrase. VP in Turkish may also contain Case Phrases (CP). The nouns in these phrases receive case from the abstract case category that functions as the head of CP.
Benzer Tezler
- Cohesion in Turkish a survey of cohesive devices in prose literature
Başlık çevirisi yok
FUAT ALTUNKAYA
- On the nature of anaphoric expressions kendi̇ / kendi̇si̇ and the clause structure of Turkish
Türkçe cümle yapıları ve kendi / kendisi artgönderimsel ifadelerinin yapısı üzerine
BİLGE PALAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. SUMRU ÖZSOY
- Inflected doubled verbs in Turkish
Türkçe'de çekimli fiil ikilemeleri
BETÜL ERBAŞI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE HAMİDE ASLI GÖKSEL
PROF. DR. EMİNE ESER ERGUVANLI TAYLAN
- Vehicle change in right-node raising and verb phrase ellipsis in English and Turkish
Türkçe ve İngilizce'de eylem öbeği eksiltme ve sağ budak yükseltme yapılarında taşıyıcı değişimi
EMİNE EREN GEZEN
Doktora
İngilizce
2022
DilbilimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili Öğretimi Bilim Dalı
PROF. DR. MARTİNA GRACANİN YUKSEK
- Türkçe ve İngilizce'de eylemlerin altulamsal özelliklerinin karşılaştırılması
A Comparision of subcategorial features of Turkish and English verbs
ÖMER EŞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DilbilimDokuz Eylül Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP SONGÜN