Sosyal psikoloji teorileri bağlamında inancın bireyler ve gruplar açısından incelenmesi
An investigation on faith in terms of individuals and groups in the context of social psychology theories
- Tez No: 413775
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN ÇAPCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Psikoloji, Sosyoloji, Religion, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Sosyal Psikoloji, Dini İnanç, Tutum, Grup, Etkileşim, social pyschology, religious faith, attitude, group, interaction
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 391
Özet
Tarihsel dönemlerin başlangıcından itibaren din olgusu tarafından etkilenmemiş toplumsal bir yapı bulunmamaktadır. Bununla birlikte, birey doğumuyla bir grubun içerisinde var olur. Grup, bireyi sosyalleşme süreci ve kültürlenme vasıtası ile şekillendirir. Ancak; birey, grup içinde bu sosyalleşme ve biçimlendirme sürecinde pasif bir nokta da değildir. Onun bakış açısının hem grubu etkilediği gibi hem de grubun inanç, düşünce ve davranışları bireyin hal ve hareketleri üzerinde etkili olur. Din ve inanç bu sosyal psikolojik ortam da grubun tüm yapısı üzerinde dolaylı ya da doğrudan işlevlere sahiptir. Bireyin gruba ait olma ve kendi yaşamını anlamlandırma ihtiyacı, her yönünü kuşattığı için, birey dini inançlara yönelir ve kendi benlik yapısını da grubun dini inançlarına ve tutumlarına göre şekillendirir. Sosyal ortamda yaşamak zorunda olan insanlar; inanışları, yaşayışları nedeniyle bir dine inanmamaları veya dinden etkilenmemeleri oldukça zordur. Özellikle, bireyin grupla olan ilişkileri düşünüldüğünde, onun herhangi bir dine inanmasa dahi grup ile olan bağından dolayı, grupta kendini dini sosyal bir benlik geliştirmeye zorlar. Sosyal benliği, din ile olumlu ilişkiler geliştirirken, içsel benliği ise onun dine bakış açısında sahne arkası tutumlarını yansıtır. Tezimizde de temel amaç, bireyin ve grubun karşılıklı iletişimsel ve etkileşimsel yönü ve bunların din olgusu ile karşılaştırılması üzerine eğilmektirdir. Ülkemiz literatüründe ayrı bir disiplin olarak çalışılmamış ve Din Psikolojisi ya da Din Sosyolojisi arasında varlığını sürdüren Sosyal Psikolojik Din Psikolojisi'nin bu konu ile olan ilişkisi tezin temel inceleme noktası olacaktır. Bütün bunlar yapılırken, yurt içi ve yurt dışından Sosyal Psikoloji ve Din ilişkisini incelemiş ya da temel çalışma konularında sosyal psikolojik yöntemi kullanmış olan 15 bilim insanı ile yarı yapılandırılmış mülakat formu ile görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler, tezimizi bilimsel açıdan güçlendirmiş olup tezimizin güvenirliğini ve geçerliliğini artırmıştır. Bilim insanlarının; Sosyal Psikolojik Din Psikolojisi alanındaki farkındalık düzeyleri, alanın bağımsız bir disiplin olması hakkındaki düşünceleri, Din Psikolojisi ile Sosyal Psikoloji araştırmalarının çatışma durumları, Sosyal Psikoloji'nin yöntembilimleri ile din alanının çalışılması, dini grubun bireye üzerindeki etkileri, dini bilişsel teorilerden olan anlam arayışının dine inanma üzerinde etki düzeyi ve dinin doğrudan bir kişilik tipi oluşturup oluşturmadığı konusu üzerinde görüşleri alınmıştır. Tezimiz, hem teorik açıdan dinin, grubun ve bireyin karşılıklı ilişkilerinde; tutum, inanç ve davranışların dini inanç üzerindeki etkileri incelenmiş hem de bilim insanlarının bu konular üzerindeki düşünceleri ile nitel bir çalışma oluşturulmaya çalışılmıştır. Tezimizin temel konusu, ülkemizde Din Psikolojisi'nden henüz bağımsızlığını almamış olarak bulunan Sosyal Psikolojik Din Psikolojisi'nin varlığı, yöntemleri, çalışma konuları ve bu disiplinin yöntemini kullanarak sembolik bakış açısı ile dinin, birey ve grup ilişkileri üzerindeki etkisi üzerinedir. Bu çalışmada ayrıca, Türk Psikoloji ve İlahiyat literatürüne katkı sağlamak ve bu sayede bilinmeyene bir ışık tutmak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Since the very beginning of the time, there has not been a single social institution that is not affected by the religion. Likewise, upon the birth a person joins a group. Group shapes the individual by socailizing process and enculturation. Still, individual is not a passvive point within the group. Individual's point of view affects the group and groups ideas, likewise, beliefs and behaviours affects individuals behaviours. Religion and faith have direct or indirect effetcs on this social- psychological setting over the whole dynamics of the group. Since the individual is covered by explanation of life and desire to be in a group, individual is affected by the phenomenon of the religion, thus shapes the sense of self according to groups religious beliefs and attitudes. Its very hard for people living in a socail group to not to believe in a religion or not to be affected by it. When the dynamics between the individual and the group is considered, even though he/she doesn't believe in a religion, the bond between the group and individual pushes he/she to create a religious social identity-ego. While the social self creates a better bond with the religion, inner self displays what is in deep down. Our thesis' objective is hightlighting this problem exactly: transactional and communicational ways between the group and individual and comparing them with the concept of religion. The Social Psychology of Religion, which is not studied as a different area and living between the Psychology of Religion and Sociology of Religion, will be the main research point of the thesis. While doing all these studies, 15 academic person has been included to semi-structured interviews, who contributed to this area or used social psychologial way in their main study areas. These interviews impower our thesis and increase the creditableness and currentness. These points are studied with those academic persons: their level of awareness of The Social Psychology of Religion; thoughts abouts field as an independent discipline; conflict between the researches of religion psychology and socail psychology; methodology of social psychology on field of religion; effects of the religious group on the individual; effect level of meaning seeking on believing the religion, if religion creates a personality types. With our thesis both the affects of the religion upon the mutual behaviours of group and the individuals on the theoratical levels and its been tried to create a qualitative work about the thoughts of the academic people on the subject. Our thesis is on the existance, methods, study subjects and importance on the research the behaviours of groups and individuals of The Social Psychology of Religion, which is still seen under The Psychology of Religion. This study aims to contribute to the literature of Turkish Psychology and Teology and enlighthen the unknown.
Benzer Tezler
- The predictors of conspiracy theory belief in Türkiye during the COVID-19 pandemic
Türkiye'de COVID-19 pandemisi sırasında komplo teorilerine olan inancın belirleyicileri
SÜMEYYE SENA AKKOÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
SosyolojiBoğaziçi ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYLAN ENGİN MANSTRETTA
- Fıtratla ilişkisi bağlamında inancın kökeni meselesi
The issue of the origin of blief in the context of its relationship with fitrat
İSMAİL ACU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinGaziantep ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÜNVERDİ
- Televizyon üzerinden dindar/mütedeyyin kadınları anlamak: Dindar kadınların televizyonu alımlama ve kullanım biçimleri
Understanding religious/pious women through television: Religious women's reception and usage of television
ERGEN DEVRİM KARAGÖZ
Doktora
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
- Le bonheur le travail et les choix dans l'ethique
Etikte mutluluk iş ve seçimler
YILDIZ GÜL HACIEVLİYAGİL CÜCELOĞLU
- How do different threat types caused by Covid-19 affect trust in science through issue ownership beliefs?
Covid-19'un neden olduğu farklı tehdit türleri, soruna vakıflık inançlarıyla bilime güveni nasıl etkiliyor?
SÜMEYRA BENGİSU AKKURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiKadir Has ÜniversitesiSosyal ve Beşeri Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONURCAN YILMAZ
