İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde kültürel değerler ve eğitimi: Bir durum çalışması
Cultural values and their education in elementary fourth grade Turkish course: A case study
- Tez No: 415875
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET GÜLTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: İlkokul, Türkçe Dersi, Kültürel Değerler, Kültürel Değerler Eğitimi, Durum Çalışması, Elementary school, Turkish course, cultural values, cultural values education, case study
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
21. yüzyılda bireylerdeki ve toplumlardaki değer sisteminin bozulması, değerler eğitimine önem verilmesinde etkili olmuştur. Bu bağlamda değerler eğitiminin önemini ortaya koyan birçok çalışma gerçekleşmiştir. Değerler eğitimi informal olarak ailede başlamakta ve formal olarak okullarda devam etmektedir. Değerler eğitimi, okullarda örtük program yoluyla gerçekleştiği gibi öğretim programları yoluyla da yapılmaktadır. Bu bağlamda özellikle dil becerilerinin geliştirilmesinde önemli bir role sahip olan Türkçe dersi değer eğitiminde öne çıkan önemli dersler arasında yer almaktadır. Türkçe dersi bireyin dil gelişimiyle birlikte iletişimini, sosyalleşmesini, kültürel etkileşimini de sağlamaktadır. Böylece birey, Türkçe öğretim programında yer alan metinlerle hem dil becerilerini geliştirmekte hem de içinde yaşadığı toplumun kültürünü, değerlerini ve özelliklerini öğrenmektedir. Bu yönüyle Türkçe dersi özellikle kültürel değerlerin kazandırılmasında önemli bir işlev üstlenmektedir. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde kültürel değer eğitiminin nasıl gerçekleştiğinin ortaya konmasıdır. Nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması deseni benimsenerek gerçekleştirilen araştırmanın katılımcılarını, 2013-2014 öğretim yılı bahar yarıyılında Malatya il merkezinde yer alan bir ilkokulun dördüncü sınıfında görev yapan sınıf öğretmeni ve bu sınıfta öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri sınıf içi gözlem öğretmen ve öğrencilerle yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmeler ve araştırmacı tarafından gözlem sürecinde tutulan alan notları ve ilkokul dördüncü sınıf Türkçe ders kitabını, çalışma kitabını, yardımcı dil bilgisi kitabını, gözlem sürecinde elde edilen fotoğrafları içeren dokümanlardan oluşmaktadır. Gözlem verileri video kaydıyla; yarı yapılandırılmış görüşme verileri ise ses kaydı yoluyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verileri içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Dokümanlar, araştırma verilerini destekleyici veriler olarak ele alınmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda araştırma bulgularına dayalı elde edilen sonuçlar şöyle sıralanmıştır: • İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan kültürel değerlere ilişkin olarak Dil, Tarih, Din, Gelenek-Görenek, Sanat, Bağımsızlık Simgeleri, Şehirler olmak üzere altı tema elde edilmiştir. Bu kapsamda ilkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan değerlerden biri olan: *“Dil Teması”altında Sözcükler, Atasözleri, Deyimler, Kalıp Sözler, Özdeyişler, Fıkralar alt temaları oluşmuştur. *“Tarih Teması”başlığı altında ise Tarihî Olaylar, Tarihî Kişiler, Tarihî Eserler, Millî Bayramlar, Spor alt temaları ortaya çıkmıştır. *“Din Teması”başlığı altında Allah İnancı, Peygamber İnancı, Dinî Bayramlar, Sünnet alt temaları oluşmuştur. *“Gelenek-Görenek Teması”başlığı altında Nevruz, Ekmek, Düğün, Asker Uğurlama, Millî Yas alt temaları ortaya çıkmıştır. *“Sanat Teması”başlığı altında Heykel, Türküler, Halk Oyunları ve Edebî Eserler/Yazarlar/Şairler alt temaları ortaya çıkmıştır. *“Şehirler Teması”başlığı altında Önemli Şehirler ve Şehirlerin Simgesi alt temaları belirlenmiştir. *“Bağımsızlık Simgeleri Teması”başlığı altında Bayrak, Vatan ve Millî Marş alt temaları ortaya çıkmıştır. • İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan kültürel değerlerin eğitiminin gerçekleştirilmesine yönelik etkinliklere ilişkin olarak Dinleme, Konuşma, Yazma, Okuma ve Görsel Okuma-Görsel Sunu Alanı olmak üzere beş tema ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan kültürel değerlerin eğitiminin gerçekleştirilmesine yönelik olarak: *“Dinleme Alanı”teması altında yönelik örnek hikâye-olay anlatma, öğretmenin kendi yaşamından örnek vermesi ve düz anlatımalt temaları ortaya çıkmıştır. *“Konuşma Alanı”teması altında görseller hakkında konuşma, soru-cevap, öğrencilerin yaşamlarından örnek vermesi alt temaları oluşmuştur. *“Okuma Alanı”teması altında metin okuma, kitap okuma, sözlük kullanma, imlâ kılavuzu kullanma alt temaları ortaya çıkmıştır. *“Yazma Alanı”teması bağlamında mektup yazma, şiir yazma, çalışma kitabı yazma etkinlikleri alt temaları ortaya çıkmıştır. *“Görsel Okuma-Görsel Sunu Alanı”teması altında doğaçlama, piyes, harita kullanma, pano hazırlama ve bayram hazırlığı alt temaları ortaya çıkmıştır. • İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan kültürel değer eğitimine yönelik olarak öğretmenin telkin ve değer belirginleştirme değer yaklaşımlarını kullandığı ortaya çıkmıştır. • İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan kültürel değer eğitiminin değerlendirilmesinde, genellikle gözlem yoluyla değerlendirme yapıldığı görülmüştür. Bu bağlamda öğretmen soru-cevap yöntemiyle öğrencilerin konu hakkındaki açıklamalarını dinlemiş; sınıf içi etkinliklerle öğrenciyi değerlendirme fırsatı bulmuştur. • İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan kültürel değer eğitimine yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri bağlamında kültürel değerler, kültürel değerlerin önemi ve Türkçe dersinde kültürel değerlerin önemi temaları ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda ilkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde yer alan kültürel değerlerin eğitimine ilişkin olarak öğretmen ve öğrenci görüşlerine yönelik olarak: * Öğretmen ve öğrenciler, kültürel değer kavramına ilişkin çoğunlukla kültürel değerlerin tarihsel yönünü vurgulamışlardır. * Öğretmen, kültürel değerin bireyin içinde yaşadığı topluma uyumunun gerçekleşmesi için gerekli olduğunu vurgulamış; kültürel değerlerin öğrencilerin toplumun geçmişini öğrettiğini ve toplumun özelliklerini yansıttığını belirtmiştir. * Öğretmen, kültürel değerlerin Türkçe dersindeki önemine ilişkin olarak kültür aktarımında dilin önemini vurgulamış ve bu anlamda Türkçe dersinin önemli olduğunu belirtmiştir. * Öğrenciler kültürel değerlerin Türkçe dersindeki önemine ilişkin olarak Türkçe dersinde edindikleri kültürel değerlere vurgu yapmışlardır. Bu anlamda tarihî olaylara, tarihî kişilere, millî ve dinî bayramlara, bayrağa, edebi eserlere yönelik kazanımlarını belirtmişlerdir. * Öğretmenin Türkçe dersinde kültürel değerlerin aktarımına yönelik olarak bilgi bağlamında sorun yaşamadığı; ancak öğrencilerin bu değerleri davranışa dönüştürmesinde sorun yaşadığı anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In 21. century, the corruption in the value system of individuals and societies has led to more importance attached to values education. In this regard, many studies have been conducted that emphasized the importance of values education. Values education informally starts in family, and formally continues at schools. Values education is conducted at schools through hidden curriculum as well as instructional curriculum. In this respect, the Turkish course that has an important role in developing language skills is among the courses that come to forth in values education. In addition to language development, the Turkish course also enables individuals' communication, socialization and cultural interaction. In this way, they both develop their language skills and learn the culture, values and characteristics of the society through the texts included in the Turkish curriculum. From this perspective, the Turkish course has an important function in teaching cultural values in particular. The aim of this study is to reveal how the values education is conducted in the elementary fourth grade Turkish course. The participants of the study that adopted case study design, a qualitative research approach, were the elementary teacher and students of a fourth grade class at an elementary school in the city of Malatya in the spring semester of 2013-2014 school year. The data of the study consisted of classroom observations, semi-structured interviews conducted with the teacher and students, and the documents including the field notes taken by the researcher during observation process, the elementary fourth grade Turkish coursebook, workbook and supplementary grammar book, and the photographs taken in the observation process. The observation data were collected through video recording while the semi-structured interview data were gathered via audio recording. The data obtained in the study were analysed using content analysis. The documents were used to support the research data. The results revealed based on the research findings in accordance with the data obtained in the study are listed as follows: • With respect to the cultural values included in the elementary fourth grade Turkish course, six themes including Language, History, Religion, Traditions, Arts, Symbols of Independence, and Cities were revealed. In this scope, various sub-themes were formed under these themes being one of the values included in the elementary fourth grade Turkish course: * The sub-themes under the theme“Language”were Words, Proverbs, Idioms, Formulaic Expressions, Sayings, Anecdotes. * The sub-themes under the theme“History”were Historical Events, Historical Figures, Historical Artefacts, National Festivals and Sports. * The sub-themes under the theme“Religion”were Belief in Allah, Belief in the Prophet, Religious Festivals, and Circumcision. * The sub-themes under the theme“Traditions”were Nowruz, Bread, Weddings, Soldier Send-off, and National Mourning. * The sub-themes under the theme“Arts”were Sculptures, Folk Songs, Folk Dances, and Literary Works/Writers/Poets. * The sub-themes under the theme“Cities”were Major Cities, and Symbols of the Cities. * The sub-themes under the theme“Symbols of Independence”were Flag, Homeland, and National Anthem. • With respect to the activities towards cultural values education in the elementary fourth grade Turkish course, five themes including Listening, Speaking, Writing, Reading and Visual Reading-Visual Presentation Areas emerged. In this scope, various sub-themes were formed under the themes related to teaching cultural values in the elementary fourth grade Turkish course: * The sub-themes related to the activities in the theme“Listening Area”were Telling sample stories-cases, Teacher giving examples from his/her own life, and Traditional teaching. * The sub-themes under the theme“Speaking Area”were Talking about visuals, Question-answer and Giving examples from students' lives. * The sub-themes under the theme“Reading Area”were Reading texts, Reading books, Using Dictionary, and Using spelling book. * The sub-themes under the theme“Writing Area”were Writing letter, Writing poem, and Workbook writing activities. * The sub-themes under the theme "Visual Reading-Visual Presentation Area were Improvization, Play, Using maps, Preparing boards, and Preparation for a festival. • With regard to the cultural values education within the elementary fourth grade Turkish course, the teacher was observed to use the approaches of suggestion and value clarification. • The evaluation in the cultural values education within the elementary fourth grade Turkish course was observed to be usually done through observations. In this regard, the teacher listened to the students' explanations on the topic using the question-answer method, and had the opportunity to evaluate the students in in-class activities. • Based on the views of the teacher and students towards cultural values education in the elementary fourth grade Turkish course, the themes of cultural values, the importance of cultural values and the importance of cultural values in the Turkish course were revealed. In this scope, the findings from the views of the teacher and students on teaching cultural values in the elementary fourth grade Turkish course are as follows: * The teacher and students mostly emphasized the historical aspect of cultural values related to the concept of cultural values. * The teacher pointed out that cultural values were necessary for individuals' adaptation to the society they live in, and stated that cultural values taught students their history and reflected the characteristics of the society. * The teacher also emphasized the importance of language in conveying culture with regard to the importance of cultural values in the Turkish course, and asserted that the Turkish course was of significance in this respect. * The students underlined the cultural values they gained in the Turkish course with regard to the importance of cultural values in the Turkish course. In this sense, they specified their gains towards historical events, historical figures, national and religious festivals, their flag, and literary works. * It was observed that the teacher did not experience any problems regarding their knowledge in delivering cultural values in the Turkish course; however, the students had difficulty in transferring these values into acts.
Benzer Tezler
- İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde kültürel mirasa duyarlılık ve vatanseverlik değerlerinin biyografilerle öğretimi
Teaching of the values of sensitivity toward cultural heritage and patriotism with biographies in the primary school 4th grade social studies lesson
İLKER AÇIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURĞAY ÖNTAŞ
- Öz düzenleyici öğrenmeye yönelik değerler eğitimi programının öğrencilerin akademik başarı, demokratik tutum ve yaşam boyu öğrenme kazanım algıları üzerine etkisi
The effect of values education curriculum based on self regulated learning on students' academic achievements, democratic attitudes, life long learning competency perceptions
RUKİYE AYDOĞAN
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KERİM GÜNDOĞDU
- Türk ve yabancı uyruklu öğrencilerin etkin vatandaşlık yeterliklerinin geliştirilmesi: Çok aşamalı karma yöntem araştırması
Developing active citizenship competencies of Turkish and foreign students: A multi-stage mixed methods study
YILDIRAY KARADAĞ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN KAYMAKCI
- Çokkültürlü eğitime dayalı olarak geliştirilen disiplinlerarası öğretim programı aracılığıyla öğrencilerde hoşgörü değerinin ve eleştirel düşünme becerisinin geliştirilme sürecinin incelenmesi: Bir durum çalışması
A review of the development process of tolerance value and critical thinking skills of the students through the interdisciplinary curriculum developed based on multicultural education: A case study
SERKAN ASLAN
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİRSEL AYBEK
- İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin İngilizce dersi başarı durumlarının sosyo-kültürel faktörler açısından incelenmesi (Kayseri ili örneği)
An investigation of 4th grade primary school students' academic achievements in English in terms of socio-cultural factors (Sample of Kayseri)
TUBA ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ KILIÇ