Türkiye-AB Gümrük Birliği sürecinde Türk pamuklu tekstil ve hazır giyim sanayi ve sektörün rekabet gücü
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41960
- Danışmanlar: PROF.DR. NAZİF KUYUCUKLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
ÖZETT Yapılan araştırmalar, pamuklu dokumanın etkinlik kaynağı olarak Orta Asya ve Çin'i göstermektedir. Anavatanları Orta Asya olan Türkler bu etkinliği oradaki yaşamları sırasında öğrendiler. Anadoluya geldiklerinde, kendi dokuma geleneklerini burada buldukları dokuma geleneğiyle birleştirdiler. Osmanlılar zamanında ise, iyice yerleşmiş ve gelişmiş bir dokuma sanatı ile karşılaşılmaktadır. 16. yüzyılda Osmanlı dokumaları Avrupada aranılan kumaşlardır. Pamuklu dokuma uzun zamanlar soylulara özgü bir lüks olarak kalmıştır. Sanayi devrimiyle birlikte buhar makinasının bulunması ve seri üretime geçilmesi bu ürünün geniş halk kitlelerine ulaştırılmasını sağlamıştır. Türkiye'de pamuk tarımına ve pamuklu sanayiye verilen önem Cumhuriyetin ilk yıllarıyla başlar. Birinci İzmir iktisat kongresinde sanayileşmenin temel hedefleri tespit edilirken, öncelikle ele alınması gereken sektörler arasında, tekstil sanayi önemle vurgulanmıştır. Türk tekstil sanayinde dönüm noktası olarak 1970'lerin ilk yılları kabul edilmektedir. Çünkü o yıllarda hükümet aldığı bir kararla doğrudan pamuk yerine, pamuk ipliği ihracatına başladı, izleyen yıllarda pamuk ipliği ihracatında ve üretim kapasitesinde önemli artışlar sağlanmıştır. 1980'li yıllarla birlikte Türkiye'nin sanayileşme stratejisi değişmiştir. Bu dönemde ihracata önemli teşvikler gündeme geliyor ve bu teşvikler sayesinde pamuk ipliği ile başlayan tekstil ihracatı giderek hazır giyim ihracatına dönüşmüştür. 10 yıl gibi kısa bir sürede büyük başarılar elde ediliyor ve 80'li yılların sonunda Türkiye'nin AB pazarlarında en büyük tekstil ve hazır giyim tedarikçisi ülke özelliğiyle bir numaraya oturduğu görülmektedir. 111Tekstil ve hazır giyim sanayimizin üretim, kapasitesi kullanım oranı gibi büyüklüklere bakarsak; 1993 yılı itibariyle ring iplik makina kapasitesinin 4.166.745 iğ, open-end iplik makinası kapasitesinin 195.176 rotor ve toplamda kapasite kullanım oranının %63'lerde seyrettiği görülmektedir. Dokuma sektöründe ise yapılan araştırmalara göre sektör kapasitesi 395.000 ton/yıl olarak tahmin edilmektedir. Mevcut tezgahların %82.9'u mekiksiz, %171'i mekiklidir. Hazır giyim sektöründe ise sektörün fazla parçalı yapısal özelliği nedeni ile üretim kapasitesine ilişkin büyüklükler verilmemiştir. Ancak kapasite kullanım oranının oldukça yüksek olduğu tahmin edilmektedir. Tekstil ve hazır giyim sanayi, gelişmekte olan ülkeler için olduğu kadar, gelişmiş ülkeler için de büyük bir öneme sahiptir. Bilindiği gibi tekstil ve hazır giyim sanayi emek-yoğun bir sanayi dalıdır ve bol hammadde kaynaklan ve ucuz işgücü nedeniyle gelişmekte olan ülkeler bu konuda mukayeseli üstünlüğe sahiptirler. Ancak gelişmiş ülkeler de, yansıttığı katma değer ve istihdam olanakları nedeniyle bu sektörü gözden çıkarmayı göze almadıklarını son otuz yıllık davranışlarıyla kanıtlamışlardır. Tekstil ve hazır giyimde dünya ticaret düzenine baktığımızda, gelişmiş ülkelerce hazırlanan MFA anlaşmaları kapsamında sınırlandırıldığı görülmektedir. ilki 1974 yılında imzalanılan MFA anlaşmaları, gelişmiş ülke tekstil ve hazır giyim sektörlerini, gelişen ülkelerin rekabetinden korumayı amaçlamaktadır. Türkiye de MFA anlaşmalarına taraftır. Fakat AB ile yaptığı ticarette MFA anlaşmaları ile değil kendine özgü bir anlaşma ile sınırlandırılmıştır. 1980'li yıllarla birlikte artan Türk tekstil ve hazır giyim dışsatımında rahatsız olan AB ülkeleri, Türk tekstil ve hazır giyim ürünlerine bu tarihlerden itibaren kota uygulamalarına başlamıştır. Türk tarafının şiddetli 112itirazlarına rağmen katma protokol'in 60. maddesine dayanılarak imzalatılan sınırlama anlaşmaları yıllar içinde genişletilerek devam etmiştir. AB ülkelerinin yoğun kota ve anti-damping uygulamalarına rağmen Türk tekstil ve hazır giyim sanayinin elde ettiği bu günkü parlak konum gerçekten övgüye değerdir. 12 Mart tarihinde Türkiye ile AB arasında imzalanan gümrük birliği anlaşmasının yürürlüğe girmesiyle Türk sanayi sadece AB ülkelerinin değil, tüm dünya ülkelerinin rekabetine açılacaktır. Böylesine yoğun bir rekabet ortamında Türk tekstil ve hazır giyim sektörü, gümrük birliğine en hazır sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Gümrük birliği ile birlikte Türk tekstil ve hazır giyim sektörü AB tarafından uygulanan kotaların, kaldırılması beklentisi içindedir. Böyle bir durumda, Türk tekstil ve hazır giyim sanayinin AB'ye yönelik dışsatımını rahatlıkla ikiye katlayabilme potansiyeline sahip olduğunun altı çizilmelidir. Kotaların kalkması yönündeki inancın büyük olmasına rağmen, belli bir geçiş dönemi boyunca kalkmama şansının da bulunduğuna dikkat çekilmelidir. AB'nin bu konudaki İspanya ve Portekiz uygulamaları Türkiye için de geçerli olabilir. Kotaların kaldırılması konusu bir kenara bırakıldığında, tekstil sektörünün gümrük birliğinden önemli ölçüde (olumlu ya da olumsuz yönde) etkileneceği sanılmamaktadır. Hazır giyim sektöründe ise ürün dizininin hem alt hem üst aşamalarında bir ithalat patlaması beklenmektedir. Bu ithalat patlaması katma değeri yüksek ürünlerde AB ülkelerinden, düşük ürünlerde ise uzak Doğu Asya ülkelerinden kaynaklanacaktır. Ancak bu ithalat patlamasının sektörü tehdit eder boyutlarda olmayacağım söylemekte yarar vardır. 113
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Türkiye pamuklu tekstil endüstrisinin Gümrük Birliği sonrası durumu ve globalleşen Dünya endüstrisi içindeki geleceğinin projeksiyonu
The State of Turkish cotton textile industry after Custums Union and projection of its future in world industry being globalized
METİN AYYILDIZ
- Türk küçük ve orta boy işletmelerinin Avrupa Birliği'ne entegrasyon sorunları
Başlık çevirisi yok
GÜLSEVİM ERHAN
- Gümrük Birliği sonrası Türkiye-AB dış ticaret ilişkileri ve sektörel analiz
Foreign trade relations of Turkey and EU after the Customs Union and sectoral analyze
EZGİ KUDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Uluslararası İlişkilerDokuz Eylül ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MUSTAFA TANYERİ
- Gümrük Birliği çerçevesinde Türkiye'nin AB ülkeleriyle dış ticareti
Foreign trade of Turkey with EU countries around the Customs Union
AYLİN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
EkonomiGaziantep Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER ÖZÇİÇEK