Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde empati ve ilişkili etmenler
Factors associated with empathy among adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 419853
- Danışmanlar: PROF. DR. BİRİM GÜNAY KILIÇ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Amaç: Çalışmamızda, DEHB olan ergenlerde empati ve ilişkili etmenleri araştırmak; DB, KOKGB, Anksiyete Bozukluğu, Depresyon ek tanılarının empati düzeyine etkisini incelemek; ebeveyn psikopatolojisi ve ergenin ebeveyn kabul ve reddine ilişkin algılarının empati gelişimindeki rolü hakkında bilgi sahibi olmak amaçlanmaktadır. Yöntem: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı polikliniğine başvuran, DEHB tanısıyla takip edilmekte olan, ilaç tedavisi alan IQ>70 olan, 12-18 yaş aralığındaki 101 ergen ve klinik olarak normal zekâ düzeyinde olan, belirgin bir okul başarısızlığı ve davranış sorunları olmayan 50 ergen çalışmaya dâhil edilmiştir. Vaka grubunda yer alan tüm ergenlerin tanıları; araştırmacı tarafından, DSM–IV için Yapılandırılmış Klinik Görüşme ölçeği olan Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu (K-SADS-PL) ile konmuş, zekâ düzeylerini belirlemek amacıyla WÇZÖ-Y (Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği- Yeni Versiyonu) uygulanmıştır. Çalışmaya katılan tüm çocuklar Temel Empati Ölçeğini, Ebeveyn Kabul- Ret/Kontrol Ölçeğini, 11-18 Yaş Gençler İçin Kendini Değerlendirme Ölçeğini (YSR/11-18); anne ve babaları, Sosyodemografik bilgi formunu, 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeğini (CBCL/6-18), Psikolojik Belirti Tarama Listesini; öğretmenleri 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler için Öğretmen Bilgi formunu (TRF/6-18) doldurmuşlardır. Sonuç: DEHB ve kontrol grubu arasında temel empati ölçeği puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. DEHB grubunda ek tanısı olan ile olmayanlar ve DEHB alt tipleri arasında temel empati ölçeği puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. DEHB grubuna eşlik eden tanılardan, KOKGB bozukluğu eşlik eden grupta temel ve duygusal empati puanları KOKGB eşlik etmeyen gruba göre istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde düşük saptanırken, depresyon, anksiyete bozuklukları, davranım bozukluğu ve diğer (OKB, Tik Bozukluğu, Dışa Atım Bozukluğu) eşlik eden gruplarda empati puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Kontrol grubundaki kızların empati puanları erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek saptanmıştır. DEHB grubunda kızlarda temel ve duygusal empati puanları erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek saptanırken, bilişsel empati puanları açısından kız ve erkekler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. DEHB grubundaki ergenlerin davranış değerlendirme ölçeklerindeki alt ölçek skorlarının çoğu kontrol grubundan anlamlı düzeyde düşük saptanmıştır. DEHB grubundaki ergenlerin TRF/6-18 ölçeklerindeki saldırgan davranış puanları ile duygusal empati arasındaki negatif korelasyonun istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. DSM-IV uyumlu alt ölçek skorları açısından Karşı-Olma Karşı-Gelme Bozukluğu puanları ile duygusal empati düzeyleri arasındaki negatif korelasyonun istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. DEHB grubundaki ergenlerin YSR/11-18 ölçeklerindeki olumlu özellikler puanları ile temel ve bilişsel empati düzeyleri arasındaki pozitif korelasyonun istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Tartışma: Çalışmamızda salt DEHB olmanın empati düzeylerini etkilemediği, KOKGB komorbiditesinin temel ve duygusal empati düzeylerinde azalmaya yol açtığı saptanmıştır. DEHB grubundaki davranış değerlendirme ölçeklerinde de saptadığımız gibi saldırgan davranışlar ve karşı olma karşı gelme davranışlarının duygusal empatiyi olumsuz yönde etkilediği, ergenin olumlu özelliklerinin ise temel ve bilişsel empati düzeylerini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Ayrıca ebeveyn psikopatolojisi ve ergenin algıladığı kabul reddin ergenin empati düzeyinde birincil olarak etkili olmadığı saptanmıştır. Bu konuya dair nedensel/zamansal ilişkilerin belirlenmesi amacıyla, sosyoekonomik düzey açısından birbirine benzer, daha geniş örneklemli, uzun süreli izlem çalışmalarına ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study is to determine the factors associated with empathy among adolescents with ADHD; investigate the effect of CD, ODD, anxiety disorder and depression comorbidities to level of empathy; have information about role of parental psychopathology and adolescent's perceptions about parental acceptance and rejection on empathy development. Method: Study sample consists of 101 adolescents between ages of 12-16 and IQ>70, used medication treatment and applied to Ankara University Faculty of Medicine Department of Child and Adolescent Psychiatry with diagnosis of ADHD. Control group consists of 50 adolescents with clinically normal IQ levels, no significant school failure and conduct problems. K-SADS-PL is used for the DSM-IV diagnoses of the adolescents in study group and WISC-R is applied for IQ levels. Basic Empathy Scale, Parental Acceptance-Rejection/Control Questionnaire (PARQ/C) , Young Self Report (YSR/11-18) are applied to all adolescents. Sociodemographic information form, Child Behavior Checlist (CBCL/6-18) and Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R) are applied to parents. Teacher Report Form (TRF/6-18) are applied to teachers. Results: There was no significant difference between ADHD and control group about basic empathy scale scores. There was no significant difference between patients have comorbid disordes and patients with no comorbid disordes among ADHD group and between ADHD subgroups about basic empathy scale scores. Among ADHD comorbid group, basic and emotional empathy scores were significantly lower in ODD comorbid patient group than no ODD group, there was no significant difference about empathy scores in depression, anxiety disorder, CD and other (OCD, tic disorder, externalizing disorder) comorbid groups. Empathy scores of the girls in control group were significanly higher than boys. In ADHD group basic and emotional empathy scores of girls were significantly higher than boys, cognitive empathy scores were not significantly different between girls and boys. Most of the behavior checklist subgroup scores were significanly lower in ADHD group than control group. There was statistically significant negative correlation between TRF/6-18 agressive behavior scores and emotional empathy scores in ADHD group. Among DSM-IV related subgroup scores, there were significantly negative correlation between ODD scores and emotional empathy scores. There were significantly positive correlation between YSR/11-18 positive qualities scores and basic and cognitive empathy scores in ADHD group. Conclusion: In our study it is noted that having only ADHD has no effect on empathy levels, ODD comorbidity is related to lower basic and emotional empathy levels. When we examine behavior checklists in ADHD group we found agressive behaviors and ODD behaviors adversly affect the emotional empathy, adolescents' positive qualities positively affect the basic and cognitive empathy levels. Also we found parental psychopathology and adolescent's perception of acceptance and rejection were not primarily affective on empathy level. In order to determine causal/temporal relations of this topic, long term studies that socioeconomic levels similar with bigger samples are needed.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde ebeveyn duygu dışavurumunun incelenmesi ve duygu dışavurumu ile empati becerileri, davranış problemleri, akran zorbalığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Investigation of parental expressed emotion in adolescent with attention deficit hyperactivity disorder and evaluation of the relationship between expressed emotion and empathy skills, conduct problems, peer bullying
ASLI AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AKSU
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan erkek çocuk ve ergenlerin dürtüsellik, agresyon, empati becerileri ile serum oksitosin düzeylerinin ilişkisi
The relation between impulsıvıty, aggression, empathy skills and serum oxytocin levels in male children and adolescents with attention-deficit and hyperactivity disorder
ESRA DEMİRCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriErciyes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM BEHİCE ÖZTOP
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde empati becerileri, duygusal yüz ifadelerini tanıma ve akran zorbalığı
Empathy skills, recognition of emotional facial expressions and peer bullying in children and adolescents with attention-deficit and hyperactivity disorder
ELİF GÖKÇE ERSOY ŞİMŞEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SANİYE TÜLİN FİDAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuk ve ergenlerde empatik yanıt verebilme, duygusal yüz ifadelerinin tanınması, empati-agresyon ilişkisi ve ilaç tedavisinin empati becerileri üzerine etkileri
Empathic responding, emotional facial expression recognition, empathy-aggression relationship and treatment effects on empathic skills in children and adolescent with attention deficit hyperactivity disorder
FUNDA GÜMÜŞTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN SABUNCUOĞLU
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu alt tipleri ve davranım bozukluğu birlikteliğinde oksitosin geni ve oksitosin reseptör gen ilişkisi
Attention deficit and hyperactivity disorder subtypes and conduct disorder comorbidity oxytocin gene and oxytocin receptör gene relationship
TUĞBA DONUK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
GenetikEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN