Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde ebeveyn duygu dışavurumunun incelenmesi ve duygu dışavurumu ile empati becerileri, davranış problemleri, akran zorbalığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Investigation of parental expressed emotion in adolescent with attention deficit hyperactivity disorder and evaluation of the relationship between expressed emotion and empathy skills, conduct problems, peer bullying
- Tez No: 750463
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE AKSU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, duygu dışavurumu, empati, davranış sorunları, akran zorbalığı, attention deficit hyperactivity disorder, expressed emotion, empathy, conduct problems, peer bullying
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Amaç: Çalışmamızda DEHB olan ergenlerde sağlıklı kontrol grubundaki ergenlere göre ebeveyn duygu dışavurumunda ve algılanan duygu dışavurumunda anlamlı bir fark olup olmadığını araştırmak ve duygu dışavurumu ile empati eğilimi, DEHB belirtileri, davranış problemleri ve akran zorbalığı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Çalışmamıza 12-16 yaşında olan, ÇDŞG-ŞY-T görüşmesi ve DSM-5 tanı kriterlerine göre 52 DEHB ve 50 kontrol grubu ergen ile tüm ergenlerin anne ve babaları dahil edilmiştir. Klinik değerlendirmede ergenin DEHB dışında psikiyatrik tanısının olması, anne-babada herhangi bir majör psikiyatrik hastalığın olması; ergen veya ebeveynlerin en az birinde klinik olarak zeka yetersizliği bulunması, nörolojik hastalığı veya zihinsel işlevlerini doğrudan etkileyebilecek kronik tıbbi bir hastalık durumunun olması, son 6 ay içinde psikostimülan ilaç veya atomoksetin kullanım öyküsünün olması, yaşam boyu antidepresan veya antipsikotik ilaç kullanım öyküsünün olması ya da ergenin anne-babasının yanında ikamet etmediği hallerde katılımcılar çalışmaya dahil edilmemiştir. Tüm katılımcılar ile klinik görüşme yapılarak sosyodemografik bilgiler elde edildikten sonra anne-babalardan kendileri hakkında Ruhsal Belirti Listesi'ni, çocukları hakkında Duygu Dışavurumu Ölçeği, Turgay Çocuk ve Ergenlerde Dikkat Eksikliği ve Yıkıcı Davranım Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği ve Güçler ve Güçlükler Anketi'ni; ergenlerden ise algılanan duygu dışavurumunu değerlendirmek için Ergenlerde Kısaltılmış Duygu Dışavurum Ölçeği'ni, kendileri hakkında KA-Sİ Empati Eğilim Ölçeği Ergen Formu ve Olweus Öğrenciler İçin Akran Zorbalığı Anketi'ni doldurmaları istenmiştir. Bulgular: Çalışmada ebeveynlerin bildirdiği DD toplam puanı ve alt ölçek puanları olgu grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Benzer şekilde ergenlerin bildirdiği algılanan DD toplam puanı ve alt ölçek puanlarının olgu grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Olgu grubundaki ergenlerde empati eğilimi ile algılanan DD toplam puanı ve DDY alt ölçek puanı arasında negatif yönde anlamlı düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Olgu grubunda ebeveynlerin bildirdiği DE/HA sorun puanları ile anne DD toplam puanı, anne E-D oluş alt ölçek puanı, baba DD toplam puanı, baba E-D oluş alt ölçek puanı, ergenin algılanan DD toplam puanı, ergenin DDY ve sinirlilik alt ölçek puanları arasında pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişki saptanmıştır. Olgu grubunda annelerin bildirdiği davranış sorunları puanları ile anne DD toplam puanı, anne E-D oluş alt ölçek puanı arasında; babaların bildirdiği davranış sorunları puanları ile ergenin bildirdiği algılanan DD toplam puanı arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Çalışmamızda olgu grubunda akran zorbalığına karışan öğrencilerde katılımcılar tarafından bildirilen anne DD toplam ve anne DD-ED puanları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Sonuç: Çalışmamızda DEHB olan grupta hem ebeveyn duygu dışavurumu hem de ergenlerde algılanan duygu dışavurumunun kontrol grubuna göre daha yüksek bildirildiği saptanmıştır. Olgu grubundaki ergenlerin DE/HA puanlarının hem anne hem babada DD-toplam ve E-D oluş puanları, ergende algılanan DDYve sinirlilik puanları ile; davranış sorunları puanının ise sadece annede DD-toplam ve E-D oluş puanları ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca olgu grubunda akran zorbalığına karışan ergenlerde anne DD toplam ve anne DD-ED puanları yüksek bulunmuştur. Bildiğimiz kadarıyla çalışmamızın DEHB tanısı alan ergenlerde ebeveyn duygu dışavurumu ve algılanan duygu dışavurumunu, empati eğilimi, davranış problemleri ve akran zorbalığı ilişkisi açısından inceleyen ilk çalışma olması nedeniyle alan yazınına katkı sunacağını düşünmekteyiz.
Özet (Çeviri)
Aim: In our study, it is aimed to investigate whether there is a significant difference in parental expressed emotion and perceived expressed emotion in adolescents with ADHD compared to adolescents in the healthy control group; also to examine the relationship between expressed emotion and empathy tendency, ADHD symptoms, conduct problems, peer bullying. Method: Our study included 52 ADHD and 50 control group adolescents who were 12-16 years old and their mothers and fathers, according to the K-SADS-PL interview and DSM-V diagnostic criteria. In the clinical evaluation, participants were not included in the study in cases the adolescent's psychiatric diagnosis other than ADHD, any major psychiatric disease in the parents, at least one of the adolescent or parents has clinical intellectual disability, neurological disease or a chronic medical condition that may directly affect their cognitive functions, a history of psychostimulant drug or atomoxetine use in the last 6 months, a life long history of antidepressant or antipsychotic drug use or where the adolescent does not reside with his/her parents. Clinical interviews were made with all participants and after sociodemographic information was obtained; parents were asked to fill in the Symptom Checklist (SCL-90-R) and about their children Expressed Emotion Scale (EE), Turgay Disruptive Behavior Rating Scale (T-DSM-IV-S), The Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ). Adolescents were asked to fill in the Shortened Level of Expressed Emotion Scale in Adolescents and about themselves KASI Empathic Tendency Scale-Adolescent Form, Olweus Bullying Questionnaire for Students. Results: In the study, the EE total score and subscale scores reported by the parents were found to be significantly higher in the case group than in the control group. Similarly, the perceived EE total score and subscale scores reported by the adolescents were found to be significantly higher in the case group than in the control group. A negative and significant correlation was found between the empathy tendency and the perceived EE total score and the Lack of Emotional Support subscale score in the adolescents in the case group. In the case group, there was a positive significant correlation was found between the AD/HA problem scores reported by the parents and the maternal EE total score, the maternal EE criticism-hostility subscale score, the paternal EE total score, the paternal EE criticism-hostility subscale score, the adolescent's perceived EE total score, the adolescent's Lack of Emotional Support and Irritability subscale scores. In the case group, a statistically significant positive correlation was found between the conduct problems scores reported by the parents and the maternal EE total score, the maternal EE criticism-hostility subscale score, and the perceived EE total score reported by the adolescent. In our study, when the EE scores reported by the participants in the case group and the roles of peer bullying were examined together, maternal EE total and maternal EE criticism-hostility subscale scores were found to be statistically significantly higher in students involved in bullying. Conclusion: In our study, it was found that both parental emotional expression and perceived emotional expression in adolescents were reported higher in the ADHD group than in the control group. The Inattention/Hyperactivity scores of the adolescents in the case group were determined by the EE-total and EE criticism-hostility subscale scores of both parents, the perceived Lack of Emotional Support and Irritability subscale scores in the adolescent; on the other hand, it was determined that the conduct problems score was only related to them other's EE-total and EE criticism-hostility subscale scores. Inaddition, maternal EE total and maternal EE criticism-hostility subscale scores were found to be high in adolescents involved in peer bullying in the case group. As far as we know, we think that our study will contribute to the literature as it is the first study to examine parental expressed emotion and perceived expressed emotion in terms of the relationship between empathy tendency, conduct problems and peer bullying in adolescents diagnosed with ADHD.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklarda ebeveyn duygu düzenleme becerilerinin anksiyete semptomları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi
The relationship between parental emotion regulation skills and anxiety symptoms and quality of life in children with attention deficit hyperactivity disorder
MERVE YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZALP EKİNCİ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk olguların duygu düzenleme ve duygu tanıma becerilerinin tedaviyle olan ilişkisi
The relationship between emotion regulation, emotion recognition skills and treatment of children with attention deficit hyperactivity disorder
MERVE TAŞKAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde zorbalığın yaşam kalitelerine etkisi
The relationship between bullying and quality of life in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
SELENGE BALJİNNYAM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN CAHİD ÖRENGÜL
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde görülen saldırgan davranışların narsisistik belirtiler ve benlik saygısı ile olan ilişkisi
The relationship between aggressive behaviors in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder and narcissistic traits and self-esteem
GÖKÇE KIRLI ÖCAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriAkdeniz ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE GİZLİ ÇOBAN
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukların sosyal becerilerinin, zihin kuramı ve yürütücü işlevler bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of social skills of children with attention deficit hyperactivity disorder in the context of theory of mind and executive functions
AYŞE MERVE GÜNGÖR YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA YÜRÜMEZ