Tonus'taki Türk Dönemi yapıları
Architectural monuments of Turkish Period in Tonus
- Tez No: 421541
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. REMZİ AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Sivas, Tonus (Tenus), Şarkışla, Gemerek, Altınyayla, Mosque, Fountain, Hammam, Bridge
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
Bu çalışmada, Sivas Sancağına bağlı Tonus Kazası'nda bulunan Türk devri eserleri tez konumuz olarak seçilmiştir. Tonus Kazası'nda günümüze ulaşan bir adet belediye binası, on bir adet cami, beş adet çeşme, iki adet hamam ve dört adet köprü tespit edilmiştir. Tüm yönleriyle incelenen bu anıtların Türk mimarisi içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılar üzerinde tespit edemediğimiz verilere, öncelikle birincil kaynaklardan, daha sonra konumuzla ilgili araştırma ve yayınlardan faydalanılarak sağlıklı bilgiler vermeye gayret edilmiştir. İncelenen anıtların büyük bir bölümü, Osmanlı son dönemi mimarisinin taşrada uygulanan örneklerini teşkil etmektedir. Özellikle ahşap direklerin taşıdığı ahşap tavanlı camilerde uygulanan; plan, malzeme ve süslemeler bu kanıyı destekler niteliktedir. Mahalli özellikte inşa edilen çeşmelerin, belirli bir forma bağlı kalındığı söylenemez. İncelenen köprüler ise daha çok üzerine kuruldukları yatağın genişliğine göre şekillenmiştir. Çalışma içerisinde, abidevi boyutlarda inşa edilen köprülerin yanı sıra küçük ebatlı köprülerde bulunmaktadır. Sadece belirli bir bölgede tespit edilen hamamlar, genel özellikleri bakımından Türk hamam mimarisinin temel özelliklerini taşımaktadırlar.“Tonus'taki Türk Dönemi Yapıları”adlı çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar; giriş, katalog, değerlendirme ve sonuç bölümleridir. Birinci bölümde; konunun tanımı, sınırı, önemi, araştırma yöntemleri, konu ile ilgili kaynaklar, Tonus Kazası'nın tarihi ve coğrafyası açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölüm; tezin kataloğunu oluşturmaktadır. Katalog bölümü; belediye binaları, camiler, çeşmeler, hamamlar ve köprüler olmak üzere beş ana başlık altında ele alınmış ve eserler alfabetik sıraya göre tanıtılmıştır. Katalog bölümünde, 23 adet yapının röleveleri alınarak autocad çizimine aktarılmış olup, mimari, süsleme, malzeme ve teknik özellikleri ile yapılan onarımlardan bahsedilmiştir. Ayrıca kitabesi mevcut durumda olmayan anıtlar, arşiv belgeleri, mimari ve süsleme öğeleri dikkate alınarak tarihlendirilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölüm,“değerlendirme”başlığı altında; Tonus Kazası'ndaki Türk dönemi mimari eserleri içerisinde olan her bir yapı türü plan, malzeme, süsleme, kitabe ve yapı elemanları gibi alt başlıklarda incelenerek dönem özelliklerini ve Anadolu Türk Mimarisi içindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılar, katalog sırasına göre değerlendirilmiştir. Dördüncü bölüm olan“sonuç”kısmında; araştırma kapsamında incelenen tüm yapılar hakkında tespit edilen bulgular ortaya konmuş ve temenniler dile getirilmiştir. Anahtar Kelimeler; Sivas, Tonus (Tenus), Kaza, Türk Dönemi, Şarkışla, Gemerek, Altınyayla, Cami, Çeşme, Hamam, Köprü.
Özet (Çeviri)
In this study architectural monuments of Turkish Period in Tonus, which was a town of Sivas sanjak, were chosen as a subject of the thesis. It is ascertained that one municipal building, eleven mosques, five fountains, two hammams and four bridges have reached today. It is tried to determine the place of these monuments analyzed in detail in Turkish architecture. For the data that cannot be acquired from the buildings firstly primary sources and secondly researches and publications were used. Most of the monuments examined for this study constitute the examples of The Late Ottoman Architecture in the provinces. Especially plan, material and ornamentation practiced in the wooden pillared and ceiling mosques support this idea. Fountains built in the regional characteristics do not have a specific form. It is clear that monumental and small bridges took their form according to the width of river bed. Hammams located in a certain area carry the key features of Turkish hammam architecture. The study is composed of four chapters titled“Introduction”,“Catalogue”,“Evaluation”and“Conclusion”. In the first chapter titled“Introduction”, the definition and borders of the subject, the importance of the subject, the method of the study, literature survey and relevant sources, the history and geographical features of town of Tonus are handled. The second chapter constitute the catalogue part of the thesis. In the“Catalogue”municipal buildings, mosques, fountains, hammams and bridges are presented in an alphabetical order. Architectural features, ornament characteristics, material and technical features and restorations of each structure are explained and the plans of monuments drawn in an autocad programme are presented. Furthermore, the structures not possessing inscription panels are dated by considering archive documents, their architectural and ornament features. In the third chapter titled“Evaluation”, it is tried to determine the periodic features and importance of the monuments in Turkish architecture by evaluating each structure type under the sub-titles of“Plan Layout”,“Material properties”,“Ornamentation”,“Inscription Panel”and“Structural Elements”. Structures are evaluated in terms of the catalogue order. In the last chapter titled“Conclusion”, the findings about all the buildings are introduced and requests are expressed.
Benzer Tezler
- Sesini ver bana: Türk sinemasında seslendirme
Give me your voice
ŞEYDA PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SEMİR ASLANYÜREK
- Osmanlı Garp Ocaklarından Trablusgarp eyaleti: Karamanlılar Dönemi (1711-1835)
The eyalet of Tripolitania among the Ottoman Western Odjacks (Garp Ocakları): Karamanlis Period (1711-1835)
ABDULLAH ERDEM TAŞ
Doktora
Türkçe
2016
Tarihİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURETTİN GEMİCİ
- İç ve dış siyaset bağlamında III. Murad dönemi Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika politikası
The Ottoman state's North African policy during Murad III's era in the context of domestic and foreing politics
KAAN AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH TOK
- Alexander Dumas Fills'in Kamelyalı Kadın romanı ile Namık Kemal'in İntibah romanının tematik açıdan karşılaştırılması
Un examen comparé thématique entre la dame aux camélias d'A. Dumas fils et intibah de Namık Kemal
SONGÜL GELDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Fransız Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULHALİM AYDIN
- Tunus-Türkiye ilişkilerinde bir uluslararası halkla ilişkiler uygulaması olarak kamu diplomasisi (TİKA Tunus örneği)
Public diplomacy as an international public relations practice in Tunisia-Turkey relations (Example of TIKA Tunisia)
HAJER GHARBI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AYHAN