Sağlık okuryazarlığının gebelik ve sağlık algısı ile ilişkisi
The relationship between health literacy, pregnancy and perception of health
- Tez No: 422844
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN SAİD BODUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Çalışmanın amacı, gebelerin sağlık okuryazarlığı ve sağlık algı düzeyinin belirlenmesi, sağlık okuryazarlığını etkileyen faktörlerin belirlenmesi, sağlık algısı ile sağlık okuryazarlığının ilişkisinin belirlenmesidir. Bilinen halk sağlığı okuryazarlığı puanı (13,8±2,5) yönünden çalışmanın iki grubu arasındaki en az % 10'luk bir farkı (1,4 puan) % 90 güçle gösterebilecek örnek büyüklüğü formülle bulundu. Gebe olan ve gebe olmayan gruptan 133'er birey örnekleme alındı. Veri toplama aracı olarak bir anket ile üç farklı sağlık okuryazarlık ölçeği ve sağlık algı ölçeği uygulandı. Veriler ortalama, standart sapma ve yüzdelerle özetlendi. Kategorik verilerin karşılaştırılmasında Ki kare, nümerik verilerin karşılaştırılmasında t testi veya Mann-Whitney U testi kullanıldı. Ayrıca skor ya da puanlar arası ilişkinin belirlenmesinde veya Spearman korelasyon katsayısı kullanıldı. Çalışmaya alınan gebe olmayan kadınların % 57'sinin ve gebelerin % 50'sinin öğrenim düzeyi lise ve üzeri idi. Gebe kadınların, Sağlık Okuryazarlık ölçeğine göre % 29'u, NVS ölçeğine göre % 64'ü ve Halk Sağlığı Okuryazarlığına göre % 19'unun okuryazarlık düzeyi düşüktü. Sağlık okuryazarlık düzeyi her iki grupta da öğrenim düzeyi, kadınların çalışma durumu, ekonomik durumla ilişkiliydi. Kadınların bazı sağlık davranışlarının sağlık okuryazarlık düzeyleri ile ilişkisi kullanılan ölçeğe göre farklılık gösterdi. Gebe kadınların gebelikleriyle ilgili bazı konular sağlık okuryazarlık düzeyleriyle ilişkili bulunmuştur. Anemisi olmayanlarda, Demir-Folikasit-D vitaminin düzenli kullananlarda ve tetanoz aşısını zamanında yaptıranlarda Sağlık Okuryazarlık düzeyi daha yüksekti. Gebe olmayan kadınlarla gebe kadınların sağlık algısı benzerdi. Her iki grupta da sağlık algı ölçeğinin bazı alt alanları kadınların öğrenim düzeyi, çalışma durumu, ekonomik durumu ve bazı sağlık davranışlarıyla ilişkiliydi. Bu çalışmada sağlık algısı ile sağlık okuryazarlığı arasında pozitif yönde korelasyon belirlendi. Gebelik dönemi kadının sağlık hizmetlerinden en sık yararlandığı ve sağlıkla ilgili bilgi ve davranışları öğrenmeye açık olduğu bir dönem olduğundan sağlık okuryazarlık düzeyini artırmada bu dönem fırsat olarak görülebilir. Bu nedenle gebe kadının sağlık okuryazarlık düzeyinin ve gebeliğin sağlık okuryazarlığını nasıl etkilediğinin bilinmesi önemlidir.
Özet (Çeviri)
The objective of this study was to determine health literacy and level of health perception, specify the factors affecting health literacy and determine the relationship between health perception and health literacy in pregnant women. The size of the sample was calculated by a Formula based on the stated public health literacy score (13.8±2.5), which would demonstrate at least a 10% difference (1,4 points) with 90% strength, between the two study groups of pregnant and non-pregnant women. Three different health literacy scales and health perception scale were applied as the tools for data collection. The data were summarized by using arithmetic means, Standard deviation and percentage values. Chisquare test was used to compare categoric data, t test or Mann-Whitney U test was used for the comparison of numerical data. Besides, Spearman correlation coefficient was utilized to determine the relation between the scores or points. 57% of non-pregnant and 50% of pregnant women included in the study were found to have an education level of high school or above. Literacy level was found to be low in 29% of pregnant women according to health literacy scale. According to NVS and Public Health Literacy scales, this proportion was found to be 64% and 19% respectively. In both the groups, education level of the women were related to their employment and economic status. Some of the health behaviors of the women however were found to be different from the scale utilizing the interrelationship between health behaviors and health literacy levels. Some of the pregnancy related topics among pregnant women were found to be related to their health literacy levels. Health literacy level was higher in women who did not have anemia, used Iron-Folicacid-D vitamin regularly and had taken tetanus vaccine on time. Health perception among pregnant women were found to be similar to non-pregnant ones. In both pregnant and non-pregnant groups, some of the sub-fields in the health perception scale were found to be related to womens' education level, employment status, economic status and health behaviors. In this study, a positive correlation was determined between health perception and health literacy. Pregnancy is the period during which women are benifitted from the health services at the most and are open to learning health related behaviors and advice, thus providing an opportunity for increasing their health literacy during this period. Therefore, it is important to know the level of health literacy levels of pregnant women and how health literacy may affect pregnancy.
Benzer Tezler
- Gebe kadınlarda e-sağlık okuryazarlığının gebelik anksiyetesi ve doğum korkusu ile ilişkisi
The relationship between e-health literacy and pregnancy anxiety and fear of birth in pregnant women
MAKBULE CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR KIZILIRMAK
PROF. DR. SEMRA KOCAÖZ
- Sağlık okuryazarlığının gestasyonel diyabetin yönetiminde niyet, tutum ve davranışlara etkisi
The effect of health literacy on intentions, attitudes and behaviors in the management of gestational diabetes
FEZA KOÇ KIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk SağlığıSağlık Bilimleri ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NADİRE ERCAN TOPTANER
- Postpartum depresyon ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki
The relationship between postpartum depression and health literacy
BURCU SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikPamukkale ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLCAN BAKAN
- Bir eğitim aile sağlığı merkezine kayıtlı üreme çağındaki kadınların sağlık okuryazarlığının obstetrik kararları üzerindeki etkisinin belirlenmesi
In this study, it was aimed to investigate the effects of health literacy on obstetric decisions in women of reproductive age living in our region
ESRA BEŞİR MAHSUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN DEMİRCİ
- Gebelerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerine etkisi
The effect of pregnants health literacy levels on healthy lifestyle behaviors
BÜŞRA IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EbelikÇukurova ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE GÖKYILDIZ SÜRÜCÜ