The development of narrative skills in Turkish-speaking children: A complexity approach
Türkçe konuşan çocuklarda anlatı yetilerinin gelişimi: Karmaşık bir yaklaşım
- Tez No: 425840
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ANNETTE EDELTRAUD HOHENBERGER GEB. LIPPOK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Psikoloji, Linguistics, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Enformatik Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Anlatı karmaşık bir söylem türüdür. Bir anlatının oluşturulması için olayların, başkalarının davranış ve duygularının anlaşılması ve açıklanabilmesi ile dil kullanımının birleştirilmesi gerekmektedir (Trabasso & Rodkin, 1994, p.87). Bu çalışmada bu yetilerin üç karmaşıklık düzeyi ile örtüştüğü ileri sürülmektedir: 1) anlatının içindeki zamansal ve konusal bütünlüğü ahenkli bir şekilde yansıtan olay dizgisi düzeyinde karmaşıklık, 2) anlatıcının olaylara karşı kendi bakış açısını içeren değerlendirici anlatı öğelerinin kullanımı düzeyinde karmaşıklık, ve 3) anlatılan olaylar arasındaki nedensel, zamansal ve mantıksal düzenin birbirine bağlanarak ifade edilmesini sağlayan sentaks düzeyinde karmaşıklık. Bu çalışmanın amacı her düzeydeki karmaşıklığın gelişimini ve birbirleriyle ilişkilerini araştırmaktır. Ayrıca, her düzeydeki karmaşıklığın zihin kuramı, yönetici fonksiyonlar ve karmaşık sentaksın anlaşılması yetisi ile ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmaya dört farklı yaş grubundan (4, 5, 7-8 ve 10-11 yaş) toplam 105 Türkçe konuşan çocuk ve 15 yetişkin katılmıştır. Katılımcılar 1) Anlatı Kurma İşlemi, 2) Duygusal Stroop İşlemi, 3) 1. (4 yaş) ve 2.derece (diğer yaş grupları) Zihin Kuramı İşlemleri, 4) Gerçek-görünen Duygu İşlemi (4 yaş) ve 5) Tümleç Yantümcelerinin Anlaşılması İşlemi'ne katılmışlardır. Çocukların zihin kuramı, yönetici fonksiyonlar ve karmaşık sentaksın anlaşılması işlemlerindeki başarı düzeylerinin yaşla arttığı bulunmuştur. Olay dizgisi düzeyinde karmaşıklığın da yaşla arttığı gözlenmiştir. Bu artışta beş ve yedi yaş dönemlerinin önemli olduğu gösterilmiştir. Ayrıca, karmaşık sentaksın anlaşılmasının olay dizgisi düzeyinde karmaşıklığı yordadığı bulunmuştur. Bu, genel dil kullanma yetilerinin anlatı kurma yetileri üzerindeki etkisini göstermektedir. Çocukların her yaş grubunda değerlendirici anlatı öğelerini belli bir düzeyde kullanabildikleri bulunmuştur. Fakat, tercih edilen değerlendirici anlatı öğelerinin yaşla birlikte değiştiği ve yetişkinlerin bile değerlendirici anlatı öğelerini nadiren kullandıkları gözlenmiştir. Yönetici fonksiyonların sentaks düzeyindeki karmaşıklığı yordadığı bulunmuştur. Kullanılan tümleçlerin yapısı incelendiğinde yaşla birlikte bilişsel açıdan daha karmaşık olan ilişkileri tifade eden karmaşık sentaks yapılarının kullanımının geliştiği gösterilmiştir. Sadece değerlendirici anlatı öğelerinin kullanımı düzeyi ile sentaks düzeyi karmaşıklığı arasında bir ilişki bulunmuştur. Bu bulgular anlatıların bilişsel, dilsel ve sosyokültürel yapısı ve bağlamın anlatılar üzerindeki etkisi göz önünde bulundurularak tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Narrative is a complex form of discourse. Creating it requires“a joint process of event comprehension and language production”(Trabasso & Rodkin, 1994, p.87), and understanding and explaining behaviors and emotions of others through perspective taking. In the present study, it is claimed that these requirements map into three levels of complexity: 1) Plot complexity reflecting the temporal and thematic organization of the narrative in a coherent manner, 2) Evaluative complexity indicating the narrator's perspective toward the events, and 3) Syntactic complexity expressing the coherent causal, temporal and logical order of the reported events in a cohesive way. The aim of the present study was to examine the developments at each level and their interrelationships. Moreover, the relationship between each level of complexity, and theory of mind (ToM), executive function and the comprehension of complex syntactic structures to each level was analyzed. One hundred and five Turkish-speaking children distributed across 4 age groups (4, 5,7 and 8, and 10 and 11 years) and 15 adults participated in 1. Elicitation of narratives task , 2. Emotional Stroop Task, 3. First- (for 4-year-old children) and second-order (for older children and adults) ToM tasks, 4. Real-apparent emotion task (for 4-year-old children), and 5. Comprehension of complement clauses task. Children's performance on tasks assessing ToM, executive function and comprehension of complex syntax was found to increase with age. Regarding plot complexity, an increase with age was also observed. The fifth and seventh years of life were found to be transitional periods for the generation of coherent narratives. Moroever, the ability to comprehend complex syntax predicted plot complexity suggesting the influence of general linguistic competence on narrative skills. Children in all age groups were found to employ evaluative devices to some extent. However, the frequency of particular evaluative devices changed with age and even adults were found to use them to a low extent. Executive function was found to predict the extent of the use of syntactically complex clauses. A more detailed analysis of these clauses demonstrated that with age children can incorporate syntactically more complex structures expressing cognitively more complex relations into their narratives. The only significant relation between the three levels of complexity was shown between evaluative and syntactic complexity which had clear indicators in narratives. These findings were discussed considering the cognitive, linguistic and sociocultural nature of narration, and the effect of context on narrative performance.
Benzer Tezler
- İlkokullarda öğrencilere önerilen Gülten Dayıoğlu öykü kitaplarının hikâye haritası elementleri ile değerlendirilmesi
The evaluation of Gülten Dayıoğlu's story books, recommended for students in primary schools, with the elememts of story mapping
PEMBE GÜNDEŞLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEKİYE ÇAĞIMLAR
- Türkçe konuşan tek dilli tipik gelişim gösteren ve gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların anlatı becerilerinin MAIN-TR aracılığıyla karşılaştırılması: Uzaktan çevrimiçi değerlendirme
Comparison of the narrative skills of monolingual turkish speaking children with typical development and developmental language disorder through MAIN-TR: Remote online narrative assessment
SEMRA SELVİ BALO
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR MAVİŞ
- Developmental relations between Turkish preschool children's theory of mind skills and their ability to track character references in narrative discourse
Okul öncesi dönemde çocukların anlatılarındaki kişi gönderimlerinin dinleyici açısından anlaşılabilirliği ile zihin kuramı yetenekleri arasındaki gelişimsel ilişki
BURCU ÜNLÜTABAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiGelişim Psikolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İ. ERCAN ALP
- The relationship between executive function skills and syntactic complexity in personal and fictional narratives of 4- and 5-year-old Turkish speaking children
Türkçe konuşan 4 ve 5 yaşındaki çocuklarda yürütücü işlev becerileri ile kişisel ve düşsel hikayelerdeki sözdizimsel karmaşıklık arasındaki ilişki
ŞULE YÜSRA BOZKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE ÖGEL BALABAN
- Effects of second language exposure in the preschool context on first language skills and executive functions of 4 and 5 year olds
Okulöncesi dönemde ikinci dile maruz kalmanın 4 ve 5 yaş çocuklarının anadil ve yönetici işlevlerine olan etkileri
ASLI AKTAN ERCİYES
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
PsikolojiBoğaziçi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZA ÇORAPÇI