Farklı hormon uygulamalarının ve soğan kesme yöntemlerinin safran (crocus sativus L.) bitkisinde verim ve verim öğeleri üzerine etkisi
The effects of different doses of hormones and corm cuttings methods on saffron (Crocus sativus L.) yield and yield components
- Tez No: 425983
- Danışmanlar: PROF. DR. FİLİZ AYANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Crocus sativus, saffron, corm size, GA3, stigma yield
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Safran çok eskiden beri yetiştirilen ve ilaç, baharat, boya ve kozmetik sanayisinde geniş kullanım alanı olan bir bitkidir. Bu çalışmada farklı hormon dozu uygulamalarının ve farklı soğan kesme yöntemlerinin safran (Crocus sativus L.) bitkisinin verimi ve verim öğeleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışma 2013-2014 ve 2014-2015 yetiştirme döneminde Hatay ili Kırıkhan ilçesi ekolojik koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada iki farklı soğan boyu (4-7 cm arası küçük boy ve 8-12 cm arası büyük boy) için aynı uygulamalardan oluşan iki ayrı deneme kurulmuştur. Denemede safran soğanları 250 ppm, 500 ppm, 1000 ppm GA3 ve su (kontrol) uygulamasına tabi tutulmuştur. Ayrıca soğanlara kesilmemiş, alttan kesilmiş, üstten kesilmiş ve yandan kesilmiş olmak üzere 4 farklı kesim yöntemi uygulanmıştır. Denemede en yüksek çıkış oranı %80,6 ile kesilmemiş soğanlarda, çiçeklenme oranı, %64,9 ile alttan kesim uygulanan soğanlarda, en yüksek çiçek sayısı 23,4 adet/m2 ile 1000 ppm GA3 uygulanan ve alttan kesim yapılan soğanlarda denemenin ikinci yılında elde edilmiştir. Ortalama yaprak sayısı denemenin birinci yılında 11,33 adet/bitki, ikinci yılında ise 20,33 adet/bitki olarak gerçekleşmiştir. Yapraklar küçük boy olarak dikilen soğanlarda daha uzun olmuş ve 25,3 cm ile 1000 ppm GA3 uygulanan kesilmemiş soğanlarda elde edilmiştir. En fazla yavru soğan sayısı 60 adet/bitki ile 500 ppm GA3 uygulanan ve yandan kesilen büyük boy dikilen soğanlarda elde edilmiştir. Denemenin ikinci yılının sonunda soğanlar sökülmüş ve en yüksek soğan verimi 1836 kg/da ile alttan kesim yapılan ve 250 ppm GA3 uygulanan soğanlardan elde edilmiştir. Hasatta elde edilen büyük boy soğan oranı küçük boy dikilen soğanlarda ortalama % 61,4, büyük boy dikilen soğanlarda ise % 73,5 ile 250 ppm GA3 üstten kesim uygulanan bitkilerde elde edilmiştir. Kuru stigma verimi ise denemenin ikinci yılında daha yüksek bulunmuş ve 2025 g/da ile yandan kesilmiş ve 250 ppm GA3 uygulanan parsellerden elde edilmiştir. Denemede bütün uygulamaların ortalaması olarak 900 g/da kuru stigma verimi elde edilmiştir. Sonuç olarak, safran bitkisi yumru üretimi için yetiştirilecekse küçük soğanlar 250 ppm GA3 uygulamasına tabi tutulmalı ve kesilmeden dikilmelidir. Yumru üretiminde büyük soğan dikilecekse soğanların yaralanmış veya kesilmiş olması soğan verimi üzerinde etkili olmamakta ve GA3 uygulamasına gerek duyulmamaktadır. Şayet, safran verimi yani kuru stigma verimi için üretim yapılacaksa kesinlikle büyük soğanlar dikilmeli ve yüksek kuru stigma verimi elde etmek için 250 ppm GA3 uygulanmalıdır. Anahtar Kelimler: Crocus sativus, safran, soğan boyu, GA3, stigma verimi.
Özet (Çeviri)
Saffron is a plant that is grown since ancient times and it is widely used in medicines, spices, paint and cosmetics industry. In the study, the effects of different hormone doses and different corm cutting methods on saffron yield and yield components (Crocus sativus L.) were investigated. The study was conducted during 2013-2014 and 2014-2015 growing season in Hatay - Kırıkhan ecological conditions. Two separate trials were established for different sized saffron bulbs (small size 4-7 cm in diameter, and large size 8-12 cm) consisting of the same application. In the trial, 250 ppm, 500 ppm and 1000 ppm GA3 and water (control) were applied to saffron bulbs. Besides that, four different cutting methods (noncutting, bottom cutting, top cutting and side cutting) were applied to the saffron corms. At the trial, the highest germination ratio with 80.6 % was obtained from noncutting corms, the highest flowering ratio with 64.9 % from bottom cutting corms and the highest flower number with 23.4 number per m² from 1000 ppm GA3 applied bottom cutting corms in the second year of experiment. The average number of leaves per plant were obtained with 11.33 in the first year of experiment, while it was 20.33 in the second year. The leaves became longer in the small size corms and it was obtained from the 1000 pmm GA3 applied noncutting corms with 25.3 cm. The maximum number of corms on large size planted corms with 60 corms per plant were obtained from 500 ppm GA3 applied side cutting corms. All corms were harvested at the end of the second year of experiment and the highest corm yield with 1836 kg/da was obtained from 250 ppm GA3 applied bottom cutting corms. Average larger size corm ratio at the harvest was obtained from small size corm with 61.4 % while it was obtained from 250 ppm GA3 applied top cutting corms with 73.5 % in the large size corms. The dry stigma yield was higher in the second year of the trial and 2025 g/ha were obtained from 250 ppm GA3 applied parcels. As the average of all the applications in the trial 900 g/dry stigma yield was obtained. As a result, if saffron will be grown aiming to produce saffron corm, small corms should be planted applying 250 ppm GA3 and they should be planted without cutting. If the large corms will be used producing saffron corm, cutting or noncutting on corm yield is not effective and there is no need to GA3 application. If the production to be made for saffron yield or dry stigma yield, absolutely large corms should be planted and to achieve high dry stigma yield 250 ppm GA3 should be applied to the corms.
Benzer Tezler
- Endemik Tunceli Sarımsağının (Allium tuncelianum) olgunlaşmamış embriyolarının in vitro rejenerasyonu üzerine çalışmalar
Studies on in vitro regeneration of immatured embryos of endemicallium Tuncelianum Kollman
ÜMİT ACAY
- Bazı ahududu (Rubus idaeus L.) çeşitlerinde farklı hormon uygulamalarının fenolojik ve pomolojik özelliklerine etkileri
The effects of different hormone applications on the phenological and pomological properties of some raspberry (Rubus idaeus L.) varieties
BÜŞRA SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatUşak ÜniversitesiTarım Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEN MELDA ÇOLAK
- Bazı tıbbi aromatik bitki tohumlarında hormon uygulamalarının çimlenme ve fidecik karakterlerine etkisi
The effect of hormone applications on germination and seedling characters of some medical and aromatical plant seeds
RUSUL ABDULATEF ABDULHUSSEIN ALTAMEMI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatKastamonu ÜniversitesiSürdürülebilir Tarım ve Tabii Bitki Kaynakları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ŞEVİK
- Bazı hormon uygulamalarının asma tohumlarının çimlenme ve bitki gelişimi üzerine etkileri
The effect of some hormone applications on the germinations and plant growth of vine seeds
VEZİR YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatBingöl ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATİLLA ÇAKIR
- İneklerde farklı dozlarda prostaglandin F2alfa uygulamalarının ve östrus belirleme yöntemlerinin gebelik oranlarına etkisi
The effects of different doses of PGF2alfa administrations and estorus detection methods on pregnancy rates in cows
ABDURRAHMAN ÖZLÜER
Doktora
Türkçe
2002
Veteriner HekimliğiAnkara ÜniversitesiDoğum ve Jinekoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RIFAT SALMANOĞLU