Sadru'l-İslam'da edebi çevre (1-41/622-661)
The Literary media in the early Islamic period (1-41/622-661)
- Tez No: 42797
- Danışmanlar: PROF.DR. AHMET SAVRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 354
Özet
ÖZET İslâm Peygamber'i Hz. Muhammed'in M. 622 yılında Mekke'den Medine'ye göç edişiyle kurduğu devletle başlayan Sadru'l-islâm dönemi, M. 661 yılında Hz. Ali'nin şehid edilmesine kadar devam eden zaman dilimine verilen isimdir. Daha önce uygar bir toplumun kuram ve kavramlarından yoksun olan Araplar, yeni dinin söylem ve fikirleri doğrultusunda evrensel bir düzeye ulaşmakla yepyeni ve ideal bir toplum olmayı başarabilmişlerdir. Böylesi bir toplumun oluşum aşamasında siyasî, iktisadî, kültürel ve edebî yönlerden bir kısım değişim ve gelişmeleri de beraberinde getirmesi zorunlu olmuştur. Bu değişimde en büyük pay ise Kur'ân ve Hz. Peygamber'e aittir. Çalışmamızın Giriş bölümünde Kur'ân ve Hz. Peygamber sayesinde gelişen ve devrine göre önemli özellikler arzeden toplumu inceledik. Kur'ân'ın etkisiyle İslâm toplumu özellikle fesahat ve belagat yönünden ileri bir seviyeye ulaşmış, arap diline yeni ıstılah ve kavramlar kazandırılmasıyla, bu dil bulunduğu bölgeyi aşarak dünyanın gelişmiş dilleri arasında yer almaya hak kazanmıştır. Sözkonusu devirdeki nesir, özellikle de şiirin etkinlik alanına giren hitabet büyük gelişme göstererek Kur'ân'ın da tesiriyle siyasî, ticarî ve iktisadî alanlarda devletin ihtiyaçlarını gidermede önemli rol oynamıştır. Buna paralel olarak Kur'ân ve Hz. Peygamber'in teşvikiyle kitabet geliştirilmiş, her türlü olanaklar kullanılarak dine davet, cihad v.b. alanlarda yararlanma yoluna gidilmiştir, islâm dini sayesinde hitabet, kitabet, hikmet v.b. nesir türleri Câhiliye dönemine nazaran hayli gelişmiş; özellikle muhteva yönünden evrensel bir boyut kazanmıştır. Şiir Câhiliye dönemine kıyasla etkisini kaybetmiş görünmüş olmakla birlikte önemini korumuştur. Müşrik şâirlerin saldırılarına karşı gerekli cevaplar verilmiş; ancak İslâmî doğrultuda söylenmiş olan şiirlerde, câhiliye şiirinde var olan kadın, içki, kabile taassubu, kan davaları v.b. unsurlar terk edilmiş, bu ilkelerin yerini İslâm'ın kardeşlik, eşitlik, hürriyet ve hoşgörü gibi kavramları almıştır, öte yandan şiirin etkinlik alanı değişerek, câhiliye şiirindeki değer yargılan yerini cihad, fetih, vaaz, Allah inancı, cennet v.b. ilke ve düşüncelere bırakmıştır. Dolayısıyla Sadru'l-islâmda şiirin zaafa uğradığı iddialarının aksine etkinlik alanının ıstılah ve kavramlarının değiştiği ve yeni bir boyut kazandığı görülmektedir. İslâm, şiir ve şâir konusuna müsbet bakmış, onun temel ilkelerine ters düşmediği sürece teşvikte bulunmuştur. Hatta insanı doğruya, iyiye ve güzele ulaştıran her şeyi mubah gördüğü gibi şiire de aynı zaviyeden bakmıştır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY The Glorious Era of Islam covers the period between the year 622 A.D. when Mohammed, the Prophet established the foundations of an Islamic state follo wing his move to Medina (hijra) and the assassination of Ali, the fourth caliph in 661A.D. The pre-Islamic Arab community which was deprived of the privileges of civilization, managed to transform into a new and developed society by adopting and pursuing the teachings of a new religion. When this new society was in the making, it would be inevitable for the people to experience some changes and reformations in politics, economy, culture and lietrature. The most prominent part in these changes was undoubtedly played by Koran and the Prophet. In the Introductory Chapter of this dissertation, I attempted to study this community and its trasformation and development into a new civilized society in the light of Koran and under the guidance of the Prophet. Parallel to the development in other sections, the scholarly circles made a great progres in the fields of eloquence and rhetoric under the influence of Koranic style. The Arabic language, acquiring many new words, terms and phrases, became one of the most developed languages of the world. The Firs Chapter is devoted to the study of Arabic prose which, under the influence of poetry, became an art and an effective tool in political, economic and commercial relations. Meanwhile, mode of expression in prose became almost a literary style to be used effectively in calling non-believers to the new religion and in urging muslims to fight holy wars against the infidels. Thans to Islam, eloquence, rhetoric, literary style and scriptures of the religion made a great progress and acquired a universal dimension as compared to those observed in the time of pre-Islamic paganism. Poetry retained its importance although it was no longer effectives as it was in the pre-Islamic times. The charges and accusations of the polytheist poets against Islam were promptly and duely responded by muslim poets. But the major topics of pre-Islamic period such as carnal appetites, fondness in beverages, dis honouring women, blood feud and clan quarrels seemed to be replaced by the new concepts of Islam like brotherhood, tolerance, equality and freedom. In addition, the senses of values of the pre-Islamic period were changed and some new conceptions and notions such as belief in the unity of God, holy wars, con quest of new lands in the name of Islam, deserving of Heaven were introduced into poetry. Therefore, I have come to conclusion that the art of poetry did not lose its impressiveness and effectiveness on the society by the adoption of the new faith, but it acquired new dimensions and started to be cocerned with some new topics. I also pointed out that Islam has always a positive point of view about art in general. Anything which may lead man to what is beautiful, good and right has been tolerated by Islam and so it has a very favourable approach to poets and poetry.
Benzer Tezler
- شعراء الدعوة الإسلامية في صدر الإسلام دراسة أسلوبية مقارنة
Sadru'l-İslam döneminde İslam'a davet eden şairler
ABDULHAMEED MOHAMMED HAJI
Yüksek Lisans
Arapça
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OUSAMA EKHTIAR
- Ru'be b. el-'Accâc ve Dîvân'ının incelenmesi
Ru'ba b. al-'ajjâj and examination of his Dîwân
MUSTAFA TOPRAK
Doktora
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR BAYAM
- Klasik Arap şiirinde emevî dönemine kadar hiciv
The satire in classical Arabic poetry until the umayyad period
ESAT AYYILDIZ
Doktora
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL TUZCU
- Tarihî rivâyetler ve şiir örnekleriyle câhiliye döneminden Abbâsî hilâfetine Arap kaynaklarında Türkler
Turks in Arab sources from the period of jahiliyya to the Abbasi caliphate with historical narratives and poetry examples
MUHAMMET EMİN UZUNYAYLALI
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimAtatürk ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT HAFİS YANIK
PROF. DR. ÜMİT KILIÇ