Okul öncesi eğitim programını değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi ve bu ölçeğe bağlı olarak öğretmenlerin uygulamalarını değerlendirmeleri
Development of a preschool education programme evaluation scale and the evaluation of teachers' applications according to this scale
- Tez No: 429546
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ERSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu çalışma, MEB Okul Öncesi Eğitim Programını değerlendirme ölçeği hazırlamak ve bu ölçeğe bağlı olarak öğretmenlerin uygulamalarını değerlendirmeleri amacıyla yapılmıştır. Bu konuyla ilgili ulusal ve uluslararası alanyazın taranmış ve belirtilen konuyu değerlendirebilecek bir veri toplama aracının alanyazında olmadığı bulunmuştur. Alanyazında var olan Jensen (2004) tarafından geliştirimiş Development Of The Early Chıldhood Currıcular Belıefs, Inventory: An Instrument To Identıfy Preservıce, Teachers' Early Chıldhood Currıcular Orıentatıon isimli ölçek ve bu ölçeğin Türkçeye uyarlananan (Soydan, 2013) versiyonu araştırma problemimize yeterli cevap vermemesi nedeniyle bu iki ölçektenden de faydalanılarak araştırma problemi doğrultusunda 67 madde ve 5 alt boyuttan oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. Bu ölçeğin alt boyutları uzman görüşü alınarak; öğretmen rolleri (19 madde), programı ve çocukları değerlendirme (24 madde), küçük grup etkinliklerini düzenleme ve çocuğu etkinliklerde değerlendirme (10 madde), etkinlikleri planlama (8 madde), günlük yaşam aktivitelerini programa yansıtma ve değerlendirme (6 madde) olarak belirlenmiş ve ölçeğin geçerlik, güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin geçerlik çalışmaları kapsamında literatür taraması ve uzman görüşü alınarak çalışmalar yürütülmüştür ve uzman görüşleri doğrultusunda ölçek oluşturulmuştur. Ölçeğin güvenirlik çalışmaları için elde edilen verilere sırasıyla küresellik testi, çizgi grafiği analizi, açımlayıcı faktör analizi, güvenilirlik katsayısı hesaplama analizi, madde analizi uygulanmıştır. Ayrıca ölçme aracının güvenilir olduğunu belirlemenin bir başka yolu olan Friedman's Ki-Kare testi ve Sperman-Brown (Testi Yarılama) Testi uygulanmıştır. Bu analizler doğrultusunda ölçeğin güvenirliğinin yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Bu ölçek Türkiye'deki tüm illerden okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 1038 öğretmene gönüllülük esasına dayalı olarak uygulanmıştır. Uygulama dijital ortamda“Google dokümanlar”hizmetinden yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. 1038 öğretmenin % 66,4'ü çoklu zekâ, % 59,1'i davranışçılık, 52,9'u bilişsel gelişimcilik, % 45,3'ü duyuşsal biliş, % 33,9'u gelişimsel etkileşim ve % 25,7'si Waldorf eğitimi yaklaşımı ile ilgili hizmet öncesi okul eğitiminde veya hizmet-içi eğitimlerde ders/konu/kurs/seminer bazında teorik ya da uygulamaya dönük öğretim almıştır. Ölçeğin uygulanmasıyla elde edilen bulgular SPSS 22 ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin görüşleri arasında cinsiyet değişkenine göre hiçbir alt boyutta istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ölçeğin öğretmen rolleriyle ilgili görüşleri alt boyutunda, öğretmenlerin mezun oldukları bölümlere göre okul öncesi mezunları ile çocuk gelişimi bölümü mezunları arasında, okul öncesi mezunları lehine istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Öğretmenlerin görüşleri arasında yaş grupları değişkenine göre tüm alt boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. Öğretmenlerin eğitim düzeyi değişkenine göre programı ve çocukları değerlendirme görüşleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmazken diğer alt boyutlarda görüşler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmenlerin görüşleri arasında NUTS12 değişkenine göre etkinlikleri planlama alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı fark saptanırken diğer alt boyutlarda anlamlı bir fark bulunmamıştır. Öğretmenlerin hizmet öncesi okul eğitiminde veya hizmet-içi eğitimlerde ders/konu/kurs/seminer bazında teorik ya da uygulamaya dönük hangi yaklaşımlarla ilgili öğretim aldıkları incelendiğinde davranışçılık yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alan ve almayanların etkinlikleri planlama ve günlük yaşam aktivitelerini programa yansıtma ve değerlendirme ile ilgili görüşleri arasında davranışçılık yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alanların lehine istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır.Gelişimsel etkileşim yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alan ve almayanların etkinlikleri planlama ve günlük yaşam aktivitelerini programa yansıtma ve değerlendirme ile ilgili görüşleri arasında gelişimsel etkileşim yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alanların lehine anlamlı fark bulunmuştur. Duyuşsal biliş yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alan ve almayanların öğretmen rolleri ve programı ve çocukları değerlendirme ile ilgili görüşleri arasında duyuşsal biliş yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alanların lehine anlamlı fark belirlenmiştir. Bilişsel gelişimcilik yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alan ve almayanların öğretmen rolleri ile ilgili görüşleri arasında bilişsel gelişimcilik yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alanların lehine anlamlı fark saptanmıştır. Çoklu zeka yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alan ve almayanların öğretmen rolleri ile ilgili görüşleri arasında çoklu zeka yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alanların lehine, etkinlikleri planlama ile ilgili görüşeri arasında ise çoklu zeka yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi almayanların lehine istatistiksel olarak anlamlı fark görülmüştür. Waldorf yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alan ve almayanların etkinlikleri planlama ve günlük yaşam aktivitelerini programa yansıtma ve değerlendirme ile ilgili görüşleri arasında Waldorf yaklaşımı hakkında ders/konu/kurs/seminer öğretimi alanların lehine istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This study is done to prepare a preschool education programme evaluation scale for MNE (Ministry of National Education) and the evaluation of teachers'' applıcations according to this scale. The national and international literature has been reviewed and the review has shown that there is not a data collection tool to evaluate the identified topic. As the substantial scale in the literature developed by Jensen (2004)“Development of the Early Childhood Curricular Beliefs, Inventory: An Instrument to Identify Pre-service, Teachers' Early Childhood Curricular Orientation”named scale and the Turkish adapted version of the scale (Soydan, 2013) has not responded to the research problem, a scale with 5 sub-dimensions and 67 items has been developed in line to the research problem by the use of above mentioned two scales. The factors and items have been identified after expert review as: teacher roles (19 items), evaluation of the programme and student (24 items), arranging little group activities and adding the student to the activity (10 items), planning the activities (8 items), reflecting the daily life activities to the programme (6 items) and the validity and reliability analysis of the scale has been concluded. Within the validity analysis the study, the literature review and the expert view has been carried out and the scale has been formed in line with the expert view. For the reliability analysis of the study the globosity test, line chart analysis, exploratory factor analysis, reliability coefficient calculation analysis, and item analysis were applied respectively to the gained data. Also, Friedman's chi-square test and Sperman-Brown Test which are another ways to identify the reliability of tests were also conducted. In accordance with the analysis the reliability level of the scale has been identified high. This scale has been conducted to 1038 teachers working in the preschool education institutions in all of the provinces in Turkey on a volunteer basis. It has been conducted through digital media by the use of“Google Documents”service. The 1038 applicant teachers have taken theoretical or practical courses/lessons/lectures/seminars in pre-service preschool education or in in-service education in the approaches of % 66,4 multiple intelligence, % 59,1 behaviourism, 52,9 cognitive development, % 45,3 affective cognition, % 33,9 developmental interaction and % 25,7 Waldorf. The findings gained from the applied scale have been analysed by SPSS 22 statistical programme. As a result of the analysis, a significant differences have not been seen in any of the sub-dimensions in the views of the applicants according to their gender variable. On the views of the participants on teacher roles sub-dimension of the scale, in the department they graduated between preschool graduates and child development department graduates, there was a significant difference on the favour of the preschool graduates. Between the views of the participants there was a significant difference within all dimensions according to the age variable. A significant difference has not been seen according to the education level variable in the views of evaluating the programme and students. A significant difference has been identified in the other sub-dimensions between the views. According to the NUTS12 variable a significant difference has been seen in the activity planning factor sub-dimension between the views of the participant teachers and a significant difference has not been identified in the other factors. When the teachers who have taken courses/lessons/lectures/seminars in pre-service preschool education or in in-service education according to which theoretical or practical approach have been examined, the participants who have and who have not taken courses/lessons/lectures/seminars on the behaviourist approach show a significant difference in the activity planning and reflecting the daily life activities to the programme in the favour of the ones taken courses/lessons/lectures/seminars on the behaviourist approach. The participants that have and not have taken courses/lessons/lectures/seminars on the developmental interaction (Bank Street Model) approach have shown a significant difference in activity planning and reflecting the daily life activities to the programme in favour of the ones who have taken courses/lessons/lectures/seminars on the developmental interaction (Bank Street Model) approach. The participants that have and not have taken courses/lessons/lectures/seminars on affective cognition (Montessori Model) approach have shown a significant difference in teacher roles and evaluation of the programme and students in favour of the ones who have taken courses/lessons/lectures/seminars on affective cognition (Montessori Model) approach. The participants that have and not have taken courses/lessons/lectures/seminars on cognitive development (High-Scope) approach have shown a significant difference in teacher roles in favour of the ones who have taken courses/lessons/lectures/seminars on cognitive development (High-Scope) approach. The participants who have and have not taken courses/lessons/lectures/seminars on multiple intelligences approach have shown a significant difference in teacher roles in favour of the ones who have taken courses/lessons/lectures/seminars on cognitive development multiple intelligences approach and a significant difference has been viewed in activity planning in favour of the ones who have not taken courses/lessons/lectures/seminars on multiple intelligences approach. The participants who have and not have taken courses/lessons/lectures/seminars on Waldorf approach have shown a significant difference in activity planning and reflecting the daily life activities to the programme in favour of the ones who have taken courses/lessons/lectures/seminars on Waldorf approach.
Benzer Tezler
- Yedinci sınıflara yönelik matematik okuryazarlığı öğretim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi
Development of the mathematical literacy curriculum for the seventh grade and evaluation of its effectiveness
SEDAT ALTINTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET GÖRGEN
- Okul öncesi çocuklar için 'Çocuklar için çevre ölçeği'nin geliştirilmesi ve çevre eğitim programının çocukların çevreye karşı tutumlarına etkisinin incelenmesi
Development of 'Environment scale for children' And investigation the effects of environmental education program on children' attitudes toward the environment
NAFİYE BİLGE KOÇAK TÜMER
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP FULYA TEMEL
- Bilişsel tempo eğitimi programının 5-6 yaş çocuklarının bilişsel tempoları ve davranış sorunlarına etkisinin incelenmesi
Studying the effect of cognitive tempo education program on 5-6 year-old preschoolers?s cognitive tempo and the level of behavioral problems
TUĞBA DURAK DEMİRHAN
- Okul yöneticilerinin program okuryazarlıklarına yönelik bir hizmet içi eğitim programının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi
Developing and evaluating in-service training curriculum for school administrators' curriculum literacy
VEDA YAR YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FEVZİ DURSUN
- İfade edici dil becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları
Development of expressive language skills assessment scale: Validity and reliability study
GÜLCİHAN ŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN DUMAN