Geri Dön

Okul yöneticilerinin program okuryazarlıklarına yönelik bir hizmet içi eğitim programının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi

Developing and evaluating in-service training curriculum for school administrators' curriculum literacy

  1. Tez No: 493983
  2. Yazar: VEDA YAR YILDIRIM
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. FEVZİ DURSUN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Program Okuryazarlığı, Okul Yöneticileri, Hizmet İçi Eğitim Programı, Program Geliştirme, Curriculum Literacy, School Administrators, In-Service Training Curriculum, Curriculum Development
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziosmanpaşa Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 271

Özet

Okullarda yürütülen programlar eğitimin temel noktasıdır. Okulların amacı öğretim programlarının hedeflerini öğrencilere kazandırmaktır. Bu sebeple bu programlara liderlik etme görevi olan okul yöneticilerinin programa ilişkin kavramları bilmesi, kavramlar arası ilişkileri anlamlandırabilmesi, programa liderlik edebilmesi, programa ilişkin kararlar alabilmesi ve planlamalar yapabilmesi; program okuryazarı olması gerekmektedir. Bu araştırmanın konusu okul yöneticilerinin okullarda uygulanan öğretim programları konusunda üzerlerine düşen görevleri yerine getirip getirmediklerini belirleyerek, bu konuda bir hizmet içi eğitim programı hazırlamak için ihtiyaç analizi yapmak ve geliştirilen hizmet içi eğitim programının etkililiğini tartışmaktır. Bu konu çerçevesinde araştırmanın amacı programları yönetme, liderlik etme rolünü üstlenen okul yöneticilerinin öğretim programını bilme, programı yönetme becerisi ve programın etkililiği yönünde tutum gösterme bileşenleri olan program okuryazarlık düzeylerini belirleyerek ihtiyacı ortaya çıkarmak ve bir program okuryazarlık hizmet içi programı hazırlamak, uygulamak ve uygulamanın etkililiğini değerlendirmektir. Araştırma, konusu, amacı ve uygulamaya dönük olması, eğitim bilimleri sürecine katkısı, yönetici yetiştirme alanına katkı sunması bakımından önemli görülmektedir. Araştırmada geliştirilen ölçek alanında ilk ölçeklerden olmaktadır. Bu araştırmada okul yöneticisi yetiştirilmesine yönelik yetişkin eğitimi ilkeleri de göz önüne alınarak program okuryazarlık yeterlikleri ihtiyacından hareketle bir hizmet içi eğitim programı hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve örnek oluşturması açısından da önemli görülmektedir. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin öğretim programları konusundaki ihtiyaçlarını belirlemek ve program tasarlama sürecinde betimsel yöntem, hazırlanan programın uygulanması ve etkililiğinin sınanması aşamasında ise deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın tüm süreçleri sekiz aşamadan oluşmaktadır. Araştırmada Taba-Tyler program geliştirme modeli temel alınmıştır. Araştırmada öncelikle okul yöneticilerinin öğretim programları konusundaki eğitim ihtiyaçları hem nicel hem de nitel veri analizleri yoluyla belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin eğitim ihtiyaçları, araştırmacı tarafından hazırlanan“Okul Yöneticileri Öğretim Programı Okuryazarlık Düzeyleri Ölçeği”nin uygulanması, nicel veri analizleri ve okul yöneticileri ve öğretmenler için hazırlanmış olan nitel görüşme formuyla çıkarılmıştır. Ortaya çıkan eğitim ihtiyaçları doğrultusunda bir hizmet içi eğitim programı hazırlanmıştır. Hazırlanan hizmet içi eğitim programı deney grubunda uygulanmıştır. Uygulama öncesi ve sonrası deney grubuna erişi testi ve programın uygulanma sürecinde hergünün sonunda gün sonu değerlendirme formu uygulanarak hizmet içi eğitim programının etkililiği ölçülmüştür. Son aşamada tüm süreç raporlaştırılmıştır. Araştırma kapsamında dört farklı çalışma grubu ve beş veri toplama aracı bulunmaktadır. Ölçek ve erişi testi de farklı gruplarla geliştirilmiştir. Araştırmanın nicel verileri SPSS 18. paket programı aracılığıyla analiz edilirken, nitel veri analizinde ise MAXQDA-12 programı kullanılmıştır. Araştırma kapsamında uygulanan tüm veri toplama araçları araştırmacı tarafından geliştirilerek, geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları detaylı bir şekilde yapılmıştır. Okul yöneticilerinin (müdür, müdür yardımcıları) öğretim programı okuryazarlık düzeylerinin“program yönetim becerisi”,“tutum”,“bilgi”ve“öğretim tasarımı (proje) ve planlama becerisi”faktörlerine ait ortalamalarının farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca faktörleri oluşturan maddeler ve okul yöneticilerinin farklı özellikleri açısından okuryazarlık hizmet içi eğitim ihtiyaçları ortaya çıkmıştır. Araştırma kapsamında yapılan nitel analiz sonuçları incelendiğinde okul yöneticileri ile öğretmenlerin benzer görüşte oldukları görülmektedir. Buna göre, okul yöneticilerinin program okuryazarlıklarında sorun bulunmakta ve hizmet içi eğitime ihtiyaçları bulunmaktadır. Yapılan ihtiyaç analizi sonrasında okul yöneticileri program okuryazarlık hizmet içi eğitim programı içeriği şu başlıklardan oluşmaktadır: 1. Program geliştirmedeki temel kavramlar bilgisi, 2. Program geliştirmenin kuramsal temelleri, 3. Eğitim programı tasarımı yaklaşımları, 4. Eğitimde program geliştirme modelleri, 5. Program geliştirmenin planlanması, 6. Program tasarısı hazırlama, 7. Program geliştirmede yeni yaklaşımlar ve uygun sınama durumları, 8. Eğitim program liderliği.“Okul Yöneticileri Program Okuryazarlık Hizmet İçi Eğitim Programı”33 temel kazanımdan oluşmuştur. Program okuryazarlık hizmet içi eğitim programının etkililiği hem nicel hem de nitel yöntemlerle analiz edilmiştir. Bu amaçla öncelikle“Okul Yöneticileri Program Okuryazarlık Hizmet İçi Eğitim Programı Erişi Testi”geliştirilmiştir. Okul yöneticileri program okuryazarlık hizmet içi eğitim programı 15-22 Mayıs 2017 tarihleri arasında Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Eğitim Bilimleri Enstitüsü ile ortak olarak ve sertifikalı bir şekilde uygulanmıştır. Okul yöneticileri program okuryazarlık hizmet içi eğitim programının bir kazanım hariç tüm kazanımlarında öntest ile sontest arasında anlamlı bir fark görülmüştür. Öntest ve sontest ortalamaları dikkate alındığında fark % 28,7 sontest lehinedir. Bu sonuç, yapılan hizmet içi eğitim programında“program okuryazarlığı”nın okul yöneticilerine kazandırıldığını göstermektedir. Okul yöneticileri program okuryazarlık hizmet içi eğitim programının nitel değerlendirilmesi hazırlanan 'Okul Yöneticileri Program Okuryazarlık Hizmet İçi Eğitim Programı Gün Sonu Değerlendirme Formu' ile alınan görüşlerin analizi ile elde edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, katılımcılar program hakkında 31 olumlu ve 5 olumsuz görüş bildirmişlerdir. Bu analizler (nicel ve nitel) dikkate alındığında uygulanan hizmet içi eğitim programının etkili olduğu sonucuna ulaşılabilir. Yapılan analizler sonucu anlamlı ve etkili bulunan okul yöneticileri program okuryazarlık hizmet içi eğitim programı, eğitim-öğretim işinden sorumlu tüm yöneticilere (milli eğitim müdürü, müdür yardımcısı, şube müdürü, maarif müfettişi, okul müdürü, müdür yardımcılarına) buna benzer eğitimlerin uygulanmasında örnek teşkil edebilir. Araştırma sürecinde görüşlerine başvurulan okul yöneticileri ve öğretmenlere göre öğretmenlerin de program konusunda sorunları olduğu görülmektedir. Uygulama kılavuzu hazırlanan program okuryazarlığı hizmet içi eğitim programı, programları sınıflarda uygulayan öğretmenlere yönelik olarak da yapılabilir.

Özet (Çeviri)

Curricula carried out at schools are the main point of education. The aim of schools is to bring the goals of the curricula to the students. For this reason, it is necessary that school administrators, who have the task of leadership in these curricula, should be able to understand the concepts related to the curriculum, to understand the relations between the concepts, to lead the curriculum, to make decisions about the curriculum and to make plans; also to be curriculum literate. The purpose of this research is to analyze the needs of the school administrators' in-service training with regard to curriculum literacy curriculum and to discuss the effectiveness of the in-service-training curriculum to be prepared in this regard by determining whether school administrators fulfill their duties on the curricula implemented at schools. In this framework, the aim of the study is to bring out the needs of the school administrators, who take the role of managing and leading the curricula, determining the level of curriculum literacy, which is a component of school administrators' knowing the curriculum, managing the curriculum and having positive attitudes towards the implemantation of the curriculum, and to prepare a curriculum literacy in-service training curriculum, implent the curriculum and to assess the effectiveness of the curriculum. The research is important in terms of the subject, the aim and being application oriented, the contribution to the process of the education sciences and contributing to the field of manager training. The scale developed in this research is one of the first scales in its field. In this research, considering the adult education principles for educating the school administrators with reference to the need for curriculum literacy competencies, it is also seen as important in terms of preparing, implementing, evaluating and creating an in-service training curriculum and setting a precedent. In this study, mixed method model was used. The descriptive method was used in order to determine the needs of the school administrators' with regard to curriculum literacy and in the process of designing the curriculum, the experimental design was used for the application of the prepared curriculum and the test of effectiveness. All the processes of the research consist of eight stages. Taba-Tyler curriculum development model was based in the research. In the research, primarily the educational needs of school administrators regarding to curriculum were determined through both quantitative and qualitative data analysis. The educational needs of the school administrators were derived through the application of the“School Administrators Curriculum Literacy Levels Scale”prepared by the researcher, quantitative data analysis and qualitative interview form prepared for school administrators and teachers. A curriculum was prepared in line with the emerging educational needs. The prepared curriculum was implemented in the experimental group. The effectiveness of the curriculum was measured by applying an achievement test to the experimental group before and after the application and applying the day-end evaluation form at the end of everyday of the curriculum. At the last stage, the entire process was reported. Within the scope of the study, there are four different study groups and five data collection tools. The scale and the achievement test were also developed with different groups. The quantitative data of the study was conducted by the SPSS 18. package program and MAXQDA-12 program was used for the qualitative data analysis. All the data collection tools applied in the scope of the research were developed by the researcher and the validity and reliability studies were done in a detailed way. It was reached the result that the curriculum literacy levels of the school administrators (principals, assistant principals) differs in terms meanings of the factors including“curriculum management skill”,“attitude”,“knowledge”and“instructional design (project) and planning skill”. In addition, the needs for curriculum literacy in-service training emerged in terms of the items that make up the factors and different variables of school administrators. When the results of the qualitative analysis made within the scope of the research are examined, both school administrators and teachers have the same opinions; school administrators have problems with curriculum literacy and need in-service training. After the needs analysis, the concept of school administrators curriculum literacy in-service training curriculum includes these headings: 1. Basic concepts in curriculum development, 2. Theoretical foundations of curriculum development, 3. Curriculum design approaches, 4. Curriculum development models in education, 5. Planning of curriculum development, 6. Preparing curriculum design, 7. New approaches to curriculum development and appropriate testing, 8. Educational curriculum leadership.“The School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum”consists of 33 basic acquisitions. The effectiveness of the curriculum literacy in-servive training curriculum was analyzed both quantitative and qualitative methods. For this purpose,“The School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum Access Test”was developed first.“The School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum”was implemented jointly and certificated with Tokat Provincial Directorate of National Education, Gaziosmanpaşa University Faculty of Education and Educational Sciences Institute between 15-22 May 2017. There is a significant difference between pre-test and post-test in all acquisitions of“The School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum”except one acquisition. When the pre-test and post-test averages are considered, the difference is 28.7% in favor of post-test. According to this, it shows that“curriculum literacy”is brought to the school administrators in the in-service training curriculum. The qualitative evaluation of“The School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum”was obtained by analyzing the opinions of the“School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum Day Evaluation Form”. According to the analysis results, participants expressed 31 positive opinions and 5 negative opinions about the in-service training curriculum. Considering these analyzes (quantitative and qualitative), it can be concluded that the applied in-service training curriculum is effective.“The School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum”which was found out meaningful and effective can be an example for the similar implementations for all the administrators responsible for education and training (national education director, assistant director, branch manager, education inspector, school principal, assistant principals). According to the school administrators and teachers who were consulted during the research process, it is seen that the teachers have problems about the curriculum.“The School Administrators Curriculum Literacy In-Service Training Curriculum”for which an application guide was prepared can also be conducted for teachers who implement the curricula in the classrooms.

Benzer Tezler

  1. Okul yöneticilerinin öğrenme merkezli liderliği ile programı okuryazarlığı arasındaki ilişki

    The relationship between the learning-centered leadership and curriculum literacy of school administrators

    CANAN KALKAN ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERUDUN SEZGİN

  2. Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin program okuryazarlıklarının incelenmesi

    Investigation of curriculum literacy levels of school administrators and teachers

    HASAN TÜREYEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimYozgat Bozok Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN GÜNER BERKANT

  3. Özel eğitim öğretmenleri ve okul yöneticilerinin program okuryazarlık durumlarının incelenmesi

    Examination of program literacy status of special education teachers and school administrators

    EMRAH AYGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimKafkas Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT TAŞDAN

  4. İlk ve ortaokul yöneticilerinin program okur-yazarlığına ilişkin algılarının çeşitli değişkenlere göre analizi

    The analysis of primary and secondary school administrators' perception of curriculum literacy according to various variables

    OSMAN ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimHarran Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜRHAN AKPUNAR

  5. Milli Eğitim Bakanlığı programı ve Uluslararası Bakalorya Diploma Programının okul yöneticilerinin program yönetimi becerileri açısından karşılaştırılması

    Comparison of ministry of national education program and the International Baccalaureate Diploma Program in terms of program management skills of school principals

    KÖKSAL ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SABRİ ÇELİK