Sanata sansürün Platon'daki felsefi nedenleri
The philosophical reasons for censorship of art in Plato
- Tez No: 432543
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞENGÜL ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Sanat toplum ilişkisi kimi zaman iktidarlar tarafından sanatın eğitici niteliklerinden ötürü olumlu karşılanırken, kimi zaman da sanat eserleri rahatsız edici bulunmuş ve sanatın toplumu kötü etkileyeceğinden endişe duyulmuştur. Bir hükümet erkinin sanat eserleri üzerinde denetleme yetkisi anlamında sansür, toplumsal düzenin sarsılmaması için gerekli görülmüş ve sıklıkla başvurulmuştur. Sanatın ve sanatçının toplum içindeki konumunu ve sanatın topluma olumlu/olumsuz etkilerini felsefi bir çerçeve içinde ele alan ilk düşünür ise Platon olmuştur. Platon'un, Devlet'inden uygun bulmadığı eserler üreten şairleri kovması sansür tanımına uygun düşmektedir. Ancak Platon'un, eserlerinde sansüre rastlanan ilk filozof olmasının yanında, sanat sansür ilişkisi bağlamında ele alınmasını gerektiren ayırt edici bir özelliği bulunmaktadır. Platon sanatı yalnızca etik açıdan değerlendirip sansürü önermemekte, sorunun kökenine inerek sanatın ve sanatçının epistemesi olup olmadığını sorgulamaktadır. Platon'a göre sanatçı epistemeye sahip değildir; sanatçı hakikati bilmez, bu yüzden sanat hakikat değil yalnızca hakikatin taklididir. Platon'un bu sanat anlayışının arkasında kendi oluşturduğu idealar kuramı bulunduğu kadar, Antik Yunan'dan miras aldığı sanatçı imgesi de önemli bir role sahiptir. İzleri bugüne dek süren bu imge sanatçıyı, ilhamını Tanrılardan alan ve yalnızca ilhamla üreten, aklı başında olmayan insan olarak betimlemektedir. İşte bu sanatçı imgesini idealar kuramıyla buluşturan Platon'a göre, sanatçı epistemeye sahip olanlar tarafından denetlenmeli, topluma yanlış ürünler sunmasına izin verilmemelidir. Ancak bize göre sanatın kişiyi kendiyle ve çevresiyle yüzleştiren eleştirel yanı ile epistemeye ilişkin vazgeçilmez bir işlevi vardır ve bu sebeple rahatsız edici sanat eserleri sansürlenmek yerine eleştirel bir imkân olarak görülmelidir.
Özet (Çeviri)
The relationship between art and society by those in power, sometimes due to the educational functions of art were positive, while some of them found disturbing of art and art was cause for concern because have a bad impact on society. In the mean of a government supervisory authority on art, censorship seen necessary for not shaken the social order and was often applied. The first thinker who concerned about the position of art and artist in society and art's effects on society both positive and negative, was Plato. It is appropriate the definition of cencorship, the exiles of poets from the Plato's Republic, which poets products disturbing works. However first encountered with censorship in the works of Plato, in addition to that, in the context of art society relationship has a distinctive feature in Plato. Plato not only evaluate ethically of art and propose censorship, but he also investigate the roots of the problem and examine whether the artists has an episteme. According to Plato, the artist does not have episteme, the artist does not know the truth, so the art is not truth, art is just a mimesis of truth. Behind the Plato's theory of art resides his theory of ideas and the importance of artist image, which was inherited from the Ancient Greeks culture. The traces of the artist image continues until today, depicting the artist located his inspiration from God and only producing inspired, and as a non sane person. Thus, the image of the artist combining the theory of ideas, according to Plato, the artist, must be controlled by those who have episteme, and should not be allowed to deliver his products to society. But, in our opinion, the art has an indispensable function about episteme, with the help of art people criticize himself and his environment, and therefore instead of censor the disturbing art products, art should be seen as a critical chance.
Benzer Tezler
- Çağdaş sanatta politik imge ve sembol uygulamaları
Political images and symbols in contemporary art practice
PERİHAN AKAY
- Türkiye'de 2000 yılından sonra uygulanan medya sansürünün güncel sanata etkileri
The effects of media censorship implemented in Turkey after 2000 on contemporary art
ALEYNA GÜNGÖR
- Başlangıcından II. Meşrutiyet'e İkdâm gazetesi (1894-1908)
From The beginning To Constitutionalism II The newspapers Of Ikdam (1894-1908)
ALİ ÇAKIR
- Censorship in contemporary art biennials: Three cases from Turkey (2005-2020)
Çağdaş sanat bienallerinde sansür: Türkiye'den üç vaka (2005-2020)
JALE ÖNER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Güzel Sanatlarİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültür Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAN ADA
- Aesthetical and technical analysis of selected flute works by sofia gubaidulina
Sofia Gubaidulina'nın seçili flüt eserlerinin estetik ve teknik analizi
ZEHRA EZGİ KARA
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. JÜLİDE GÜNDÜZ
