Geri Dön

Bellek ve dikkat fonksiyonlarını ölçen nöropsikolojik testlerin faktör yapısının görgül ve istatistiksel yollardan değerlendirilmesi

Empirical and statistical evaluation of factor structure of neuropsychological tests of memory and attention functions

  1. Tez No: 43464
  2. Yazar: DEMET AÇIKGÖZ (GENÇ)
  3. Danışmanlar: PROF.DR. SİREL KARAKAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1995
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 188

Özet

11 ÖZET Bu araştırmanın iki temel amacı bulunmaktadır. Araştırmanın birinci aşamasını oluşturan bu amaçlardan ilki, bir sözel bellek ve öğrenme testi olan İşitsel Sözel Öğrenme Testi (Auditory Verbal Learning Test: AVLT)'nin Türk Diline uyarlanmasıyla ilgilidir. Araştırmanın bu aşamasında Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi birinci sınıf öğrencileri ve Türk Dili ve Edebiyatı, Yabancı Diller Yüksek Okulu öğretim üyeleri ile Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dilbilimi Bölümü son sınıf öğrencileri ve öğretim üyeleri ile Türk Dili ve Edebiyatı öğretim üyeleri olmak üzere toplam 167 denek kullanılmıştır. Denekler, AVLT'nin malzemesini oluşturan kelimelerin Türk dili açısından sıklığım ortaya çıkarmak amacıyla 8 ayrı işlem aşamasını içeren uygulamalara tabi tutulmuşlardır. Ölçümlerin değerlendirilmesinde sıklık sayımı analizi kullanılmıştır. Bu analizlerin sonucunda, AVLT'nin Hatırlama Listesinde kullanılmak üzere en yüksek sıklığa sahip 30 kelime ile testin Tanıma Listesinde kullanılmak üzere, bu 30 kelimeye sessel, anlamsal ve hem sessel hem anlamsal yönden benzeyen 20 çeldirici kelime belirlenmiştir. Araştırmanın diğer amacı, bellek ve dikkat fonksiyonlarım ölçmede kullanılan AVLT, Wechsler Bellek Ölçeği - Yeniden Düzenlenmiş Formu (WMS-R), Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi B Formu (GİSD-B) ve Sayı Dizilerini Öğrenme Testi (SDÖT)'nin aralarında oluşturduğu faktör yapısını irdelemektir. Bu amaç doğrultusunda denek olarak Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi FenIll Edebiyat Fakültesi öğrencilerinin oluşturduğu 140 kişiden yararlanılmıştır. Deneklere 4 test iki ayrı oturumda ve sıraları dengelenerek sunulmuştur. Aynı testör tarafından uygulanan testlerin uygulama süresi 150 dakika olmuştur. Ölçümlerin değerlendirilmesinde faktör analizi tekniği kullanılmıştır. Dört testin kendi içlerindeki faktör örüntüsünde SDÖT ve GİSD-B'nin herbiri tek faktörle açıklanırken, AVLT ve WMS-R'nin ölçtüğü davrananların birden fazla faktörle açıklandığı görülmüştür. Dört testin birbirleri arasındaki faktör örüntüsünde ise ortaya üç faktör çıkmıştır. Bu faktörlerden ilki WMS-R'ın Ters ve Düz Sayı Dizileri Alttestleri ile GİSD-B'nin İşitsel-Sözel, Görsel-Sözel, İşitsel- Yazılı ve Görsel-Yazıh Attestlerinin oluşturduğu faktör yapısıyla ilgili olmuştur. Bu davranışsal fenomenin“Dikkat ve Konsantrasyon”olarak adlandırılması uygun görülmüştür. İkinci faktör WMS-R'nin Sözel Çağrışım Çiftleri I ve II, Mantıksal Bellek I ve II Alttestleri ile AVLT'nin Bozucu Etki Alttestinin oluşturduğu faktör yapısıyla ilgilidir. Bu fenomen“Çağrışımsal Nitelikli Sözel Malzemenin Öğrenilmesi ve Hatırlanması”ya da“Hatırda Tutma”olarak adlandırılmıştır. Üçüncü faktör ise AVLT'nin Toplam Serbest Hatırlama, Hatırda Tutma, Gecikmiş Hatırlama ve Tanıma Alttestleri ile SDÖT'ün oluşturduğu faktör yapısıyla ilgili bulunmuş, bu fenomen“Çağrışımsal Nitelikli Olmayan Sözel MalzemeninIV Öğrenilmesi ve Hatırlanması”olarak adlandırılmıştır. Elde edilen bulgular denek grubunun özellikleri ve faktör analizine ilişkin yöntemsel sorunlar açısından tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

ABSTRAKT The present study had two goals. The first goal was adaptation of Auditory Verbal Learning Test (AVLT), a verbal memory and learning test, to Turkish Language. 167 subjects was used in this phase of the study among whom were the first year students of the Faculty of Literature, lecturers of Departments of Foreign Languages, and the Turkish Language and Literature of the Hacettepe University and final year students and the lecturers of Department of Linguistics of Faculty of Language, History and Geography of Ankara University. Different groups of subjects were used in 8 studies aimed at investigating the frequency in Turkish language of the words that form the AVLT's materials. As a consequence of these studies, 30 words with the highest frequency were identified and were used in the AVLT's Free Recall List. 20 words that were phonemically, semantically, and both phonemically and semantically similar to these 30 words were identified and used in AVLT's Recognition List. The second goal of the study was the assessment of the factor structure formed by AVLT, Wechsler Memory Scale - Revised (WMS-R), Visual-Aural Digit Span Test Form B (GİSD-B), Serial Digit Learning Test (SDÖT). 140 subjects from the students of Faculty of Literature of the Hacettepe University, Faculty of Language of the Middle East Technical University were used as subjects. All tests were administered by the same testor in 2 blocks of 2 tests in counterbalanced order.VI The result of the factor analysis demonstrated that AVLT and WMS-R were described with more than one factor while SDÖT and GİSD-B were each described with a single factor. The factor pattern among the four tests demonstrated the existence of three factors. The first factors were formed by WMS-R's Backward an Forward Digit Span Subtests and by GİSD-B's Aural- Verbal, Visual- Verbal, Aural-Written and Visual- Written Subtests. This behavioural phenomenon was named as“Attention and Concentration”. The second factor was formed by AVLT's Proactive Interference Subtest and by WMS-R's Logical Memory I and II and Verbal Paired Associates I and II Subtests. The behavioural phenomenon was named as“Learning and Remembering of Verbal Material of Associative Nature”or“Retention”. The third factor was formed by AVLT's Total Free Recall, Retention, Delayed Recall and Recognition Subtests and by SDÖT. The behavioural phenomenon was named as“Learning and Remembering of Non- Associative Verbal Material”. The findings obtained were discussed with respect to the methodological problems of factor analysis, and the characteristics of the subject group used in the present study. Recommendations were made for prospective studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    408190

    Prediyabet (Bozulmuş açlık glisemisi ve/veya bozulmuş glukoz toleransı) ve tip 2 diyabetli bireylerde kognitif fonksiyonların değerlendirilmesi

    Assesment of cognitive functions on prediabetic, well controlled and poorly controlled diabetic patients

    GÜLİN ALKAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıklarıİstanbul Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEVİN DİNÇÇAĞ

  2. Tez No

    71506

    Neuropsychological correlates of Multiple Sclerosis

    Multipl Skleroz'un nöropsikolojik bağlaşıkları

    GÖKLEM TEKDEMİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1998

    PsikolojiBoğaziçi Üniversitesi

    Sosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BRENDA D. TOWNES

  3. Tez No

    818829

    Tedaviye dirençli şizofreni hastalarında serum IL-6, IL-18, IL-2, Eotaxin-1 (CCL11), CCL2 (MCP-1) seviyeleri ile bilişsel işlevler arasındaki ilişki

    The relationship between serum IL-6, IL-18, IL-2, Eotaxin-1 (CCL11), CCL2 (MCP-1) levels and cognitive functions in treatment-resistant schizophrenia

    IŞILAY MANZAK SAKA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FİLİZ CİVİL ARSLAN

  4. Tez No

    516369

    İlaç tedavisine iyi yanıtlı meziyal temporal lob epilepsili hastalarda bilgisayar destekli kognitif rehabilitasyonun bilişsel fonksiyonlar üzerine etkisinin değerlendirilmesi

    Investigation of the effects of computer assisted cognitive rehabilitation in mesial temporal lobe epilepsy patients which well responsive to drug therapy

    KUAYBE NUR İNCE YASİNOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    NörolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Nöroloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYSU ŞEN

  5. Tez No

    700752

    Premenstrüel sendrom ve doğum yapmanın kadınların bilişsel fonksiyonlarına etkisi

    The effects of premenstrual syndrome and giving birth on women's cognitive functions

    ZEYNEP DUYGUN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    PsikolojiBahçeşehir Üniversitesi

    Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELEN GÜR ÖZMEN

Geri Dön