Yer'leşke kavramı bağlamında gecekonduya bakış: Mamak / Dostlar mahallesi örneği
An inquiry into the squatter as a place: Example of Dostlar neighborhood in Mamak
- Tez No: 435177
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EMRE DEMİREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: yer, mekân, fenomenoloji, Heidegger, gecekondu, kendiliğindenlik
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Günümüzün mekânları hep bitmiş, tamamlanmış bir imge olarak sunulmaktadırlar. Buna karşın gecekondu mekânları sakinleriyle kurduğu ilişkiler sonucu biçim kazanır. Bir sonuç ürün değil, devam edip üst üste binen süreçlerin toplamıdır. Bu ilişki gecekondu sakininin yaşamdaki etkileşimlerinin özelliklerine göre kurulan yakınlık ve uzaklıklarla sürekli yeniden tanımlanır. Bu etkileşimi sağlıklı bir şekilde kurabilmek, mekânı orada yaşayan insanlar için belirli, özel bir yere çevirebilmek için tüm duyularımızın etkin olarak kullanımını gerektirmektedir. Sadece gözle kurulan tek yönlü ilişki mekâna ait yakınlıklar yaratılabilmek için yetersizdir. Bu çalışma kullanıcının mekânla ne şekilde etkileşime girip onu kendinin kıldığını gecekondular üzerinden örneklemeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda gecekondular alternatif bir yaklaşım sunmaktadır. 1950-1980 döneminde kırdan kente göç sonrası mesken edinme denemeleri Türkiye'de gecekondu yerleşkelerini ortaya çıkarmıştır. Gecekondu mekânları şimdiye kadar politik, ekonomik, toplumsal başlıklar altında defalarca işlenmesine karşın fenomenolojik olarak incelenmiş bir örneğe rastlanmamaktadır. Bu çalışmada gecekonduların mekânsal biçimlenişi fenomenolojik bir anlayışla ele alınmakta, mekânı fiziki bir kabuğa indirgemeden, insanla olan karşılıklı ilişkisi çerçevesinde anlamaya çalışılmaktadır. Gecekondu, Heidegger' in çiftlik evi örneğinde ileri sürdüğü“ancak yaşayan, deneyimleyen insanın merkezinde biçimlenen mekânlar, varlıksal bir nitelik üretebilir”düşüncesinin yerel bir karşılığı olarak ele alınmaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de güç kazanan akıl ve göz merkezci sistem, sadece kendi yarattığı ideal bir insan kalıbının ihtiyaçlarını karşılamak üzere saf geometriyle şekillenen, çabuk üretilen, sınırları keskin mekânlar yaratmıştır. Kültüre, bölgeye ve duyuya dayanan tüm farklılıkları yok sayan bu bakış, insanı mekânın biçimlenişinde ve yeniden üretiminde devre dışı bırakma eğilimindedir. Bu çalışma gecekonduları, insanın günlük yaşamlarındaki deneyimleri ve ihtiyaçlarıyla şekillenen, kullanıcısına özel bir zamansallık ve mekânsallık üretebilen mimari bir pratik olarak görmektedir. Bu anlamda gecekondu yerleşkelerinin biçimleniş mantığı, modernizmin insanın mekânı kendisinin kılmasına fırsat vermeyen bir hızda değişen ve yabancılaşan üretim anlayışına alternatif bir bakış açısı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Spaces of the present-day are invariably presented as completed and finalized images. Quite the contrary, the squatter space is configured as a result of the active relationship established between squatters and their inhabitants. The result in question is not an end-product, but the aggregation of on-going and overlapping processes. Relationship between the space and man is perpetually re-defined by virtue of the approximation and the aloofness that inhabitants of the particular squatter develop. In order to build up a healthy interaction as such and to make that particular space meaningful for its inhabitants, it is vitally significant to operate our senses effectively. The visual approximations alone, in that respect, fall short of forming interactions with the space. That is why purpose of the present study is to observe how the inhabitants of the squatter interact with space and made that space their own. In this sense, squatters offer an alternative approach. Squatters in Turkey sprang from the habitation experiments of urban-rural migrations between 1950 and 1980. The squatter space had recurrently been studied with regards to its economic, political and social significances; whereas the present study addresses the spatial configuration of squatters from a phenomenological perspective. Accordingly, rather than reducing the squatter space into a facade, it tries to make sense of this configuration within the active relationship between the inhabitants and their squatters. Thanks to his farmhouse sample, Heidegger offers that only a living and experientially-configured space can hold an ontic qualification; and this study elaborates the squatter space as the local correlative of very the same notion. Just as happened in other places, in Turkey too the logocentric and optical approach to architecture created quickly-manufactured, sharply circumscribed and purely geometric spaces which are to satisfy an ideal man that the same approach had long been promoted. As a result of the omission of cultural, sensorial, social and regional factors, this attitude had developed an apparent tendency to by-pass the man as an actor in configuration and reproduction of the space. The present study introduces the squatter as an architectural practice that is specified according to the experiential qualities and thereby offers particular spatiality and temporality for its inhabitants. In this sense, the configuration logic of squatters suggests an alternative approach to modernist conception of space which does not allow one to appropriate the space because of its ever-changing and alienating processes. Key Words space, place, dwelling, phenomenology, Heidegger, squatter, appropriation
Benzer Tezler
- Göç edebiyatında dil, kimlik ve kültür sorunsalının karşılaştırmalı edebiyat bağlamında incelenmesi
Examining the problem of language, identity and culture in migration literature in the context of comparative literature
YUNUS ACAR
Doktora
Türkçe
2023
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEDİNE SİVRİ
- İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Türk Ceza Kanunu bağlamında işkence suçu
Torture crime in the context of European Convention on Human Rights and Turkish Penal Code
TALHA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukMarmara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN ALŞAHİN
- Malatya evleri kapı tokmaklarının resimde imge olarak kullanılması
The usage of door knob?s of Malatya?s houses as an image in art
BATTAL BİNGÖL