Adana ilinde ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarında çalışan araştırma görevlisi hekimlerin farmakovijilans ve advers etki bildirimi hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge and attitude of medical residents about pharmacovigilance and adverse events in secondary and tertiary health care centers in Adana
- Tez No: 435541
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF KARATAŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Farmakovijilans, advers etki, araştırma görevlisi hekim, anket, ilaç, Pharmacovigilance, adverse effects, medical doctor resident, questionnaire, drug
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Amaç: Farmakovijilans, ilaç uygulamasında karşılaşılan sorunların takibi, sorumlu nedenlerin saptanması, tanınması, kaydedilmesi, duyurulması, gerekli önlemlerin alınması ile ilgili bilimsel çalışmalar bütünüdür. Advers etkilerin ve yol açtığı durumların önemi çok açık iken, Dünya Sağlık Örgütü ve ulusal ilaç güvenliliği ile ilgili otoriteler bu konuda yapılan çalışmaları ve düzenlemeleri arttırmaya çalışırken; toplumun ve sağlık çalışanlarının bu konudaki farkındalığı ve ilgisi çok düşük düzeydedir. Tüm bu nedenlerden dolayı; hekimlerde farmakovijilans ve advers etki bildirimi hakkındaki bilgi, tutum ve davranışların değerlendirilmesi ayrıca çalışmamızdan elde edeceğimiz veriler ışığında eksikliklerin ve bu eksikliklerin nedenlerinin tespit edilmesi ve bundan yola çıkarak da bu konuda neler yapılabileceğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda, Adana'da bulunan, asistan eğitimi veren, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi, Başkent Üniversitesi Adana Uygulama Merkezi, Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi olmak üzere toplamda üç sağlık kuruluşunda çalışan ve eğitim almakta olan araştırma görevlisi hekimlerin farmakovijilans ve advers etki bildirimi hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi için, bu üç sağlık kuruluşunda çalışan ve reçete yazılan çeşitli branşlardaki 213 hekime yüz yüze görüşme yoluyla anket uygulanmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS ver. 20 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmamıza katılan hekimlerin % 93,9'ünün 33 yaş altı olduğu, % 52,1'inin erkek olduğu, % 71,4'ünün üniversite hastanelerinde çalışmakta olduğu görüldü. Hekimlerin günlük hasta sayısı ortalama 63,6±76,292 bulunurken, bir günde yazdıkları ortalama reçete sayısı 35,2±54,214, bir reçetede yazdıkları ortalama kalem sayısı ise ortalama 3,0±0,899 kalem ilaç bulunmuştur. Hekimlerin % 21,6'sının akılcı ilaç kullanma kriterlerini doğru sıraladığı, reçete yazarken en fazla (% 67,6) kıdemli asistan veya uzmana danıştığı, % 25,8'inin farmakovijilansı bildiği, % 15,5'inin farmakovijilans konusunda eğitim aldığı, % 53,5'inin son bir yıl içerisinde advers etki ile karşılaştığını belirtmiş olduğu görüldü. Advers etkiye neden olan ilaç grupları sıralandığında; ilk sırada % 20,7 ile antibiyotiklerin geldiği, hekimlerin % 54,1'inin advers etki bildirim formu olduğunu bildiğini belirttiği görülürken, % 13,1'inin advers etkinin hangi merkeze bildirilmesi gerektiği ile ilgili cevapları doğru kabul edildi. Hekimlerin yalnızca % 2,3'ü TÜFAM'dan haberdardı. Hekimler tarafından belirtilen bildirim yapılmama nedenleri sıralandığında, ilk sırada % 67,1 ile zaman yetersizliği gelmekteydi. Çalışmamızda katılımcıların % 23'ünün hastalara bitkisel ilaç önerdiğini belirttiği görülmüş olup; bitkisel ilaç önerdikleri hastalık grupları sıralandığında, ilk sırada % 5,6 ile gastrointestinal sistem hastalıkları gelirken, bitkisel tedavi öneren hekimlerin 4'ü bitkisel ürün kullanımına bağlı advers etkiye rastladığını bildirmiştir. Sonuç: Çalışmamız araştırma görevlisi hekimlerin farmakovijilans ve advers etki bildirimi hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi üzerine yapılmış olan ilk ve pilot çalışmadır. Farmakovijilans ile ilgili özellikle de advers etki bildirimindeki eksikliklerin nedenleri hakkında çalışmalar mutlaka yapılmalı, Tıp eğitimleri sırasında farmakovijilans dersleri verilmeli ve raporlama kültürü oluşturulmalıdır. Akılcı ilaç kullanımı ve farmakovijilans için özellikle hekimler olmak üzere sağlık mensuplarının eğitim kaliteleri artırılmalıdır.
Özet (Çeviri)
Aim: Pharmacovigilance is scientific works formed by follow-up of problems faced during drug administrations, identification, recording and announcments of problems and necessary precautions. Even though adverse effects and situations caused by them are obvious; and while WHO and authorities about national national drug safety work hard to increase awareness and studies about this subject, interest and awareness of public and health care workers are low. For all these reasons, we aimed to evaluate knowledge and attitude of medical doctors about pharmacovigilance and adverse effects; identify needs and causes of these needs in the light of data gathered with our study and thus introduce possible solutions. Material and Methods: In our study, for the evaluating knowledge and attitude of medical residents about pharmacovigilance and adverse effect in 3 health centers of Adana that train medical residents such as Balcalı Hospital of Çukurova University Medical Faculty, Adana Medical Center of Başkent University, Adana Numune Training and Research Hospital. We conducted a questionnaire for 213 medical doctors of different medical fields that work and prescribe medications in these 3 centers. Data analysis is made with IBM SPSS ver 20 software. Findings: 93,9 % of doctors in our study were younger than 33; 52,1 % were male, 71,4 % were working in a university hospital. Physcians' daily average number of patients was 63,6±76,292, daily average number of prescriptions was 35,2±54,214 and average number of medications in a prescription was 3,0±0,899. 21,6 % of doctors in our study knew rational drug use criteria correctly, chief residents or attendings were most consulted (67.6 %) by residents for prescribing, 15,5 % of doctors were educated about pharmacovigilance, 53,5 % of doctors faced adverse effects in the recent year. When we sorted medications that caused adverse effects; 20,7 % of adverse effects were caused by antibiotics, 54,1 % of doctors were aware of adverse effects notification form, 13,1 % of doctors gave right answer about which center should be notified about adverse effects. Only 2,3 % of doctors were aware of Turkish Pharmacovigilance Center. When we sorted reasons why doctors didn't notify about adverse effects, 67,1 % answered with lack of time. In our study, 23 % of participants recommended herbal remedies to patients; and when we sorted disease groups for herbal remedy recommendations gastrointestinal system diseases ranked first with 5,6 % and 4 of doctors that recommended herbal remedies reported that they encountered adverse effects caused by herbal therapies. Conclusion: Our study is the first and pilot about knowledge and attitude of medical doctor residents about pharmacovigilance and adverse event notification. Further studies should be conducted about pharmacovigilance, especially lack of adverse effects notification reasons. Pharmacovigilance lessons should be given in faculties of medicine and pharmacy and a reporting culture should be formed. Education qualities of health care workers, especially medical doctors, should be improved with rational drug use and pharmacovigilance knowledge.
Benzer Tezler
- Somatik belirti bozukluğu olan hastaların yönetimine ilişkin ikinci ve üçüncü basamak sağlık birimlerinde çalışan hekimlerin bilgi, beceri, tutum ve algılarının araştırılması
Investigation of knowledge, skill, attitude and perception of specialist physicians about management of cases with somatic symptom disorder
SEHER ÖZER KIZIL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiMersin ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL UYSAL
- Neoliberal subjectification through family medicine model in Turkey: An online ethnography
Türkiye'de aile hekimliği modeli ve neoliberal öznellik inşası
EMİNCAN FİDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. CEMİL YILDIZCAN
- Kronik kanser ağrısı palyasyonunda parenteral fentanil ve morfin infüzyon tedavisinin karşılaştırılması
The comparision of parenteral morphine and fentanyl infusions in palliative treatment of chronic cancer pain
NIGAR KANGARLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Sağlık EğitimiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN EKİNCİ
- Martin Heidegger' de ölüm ve zaman-sallık
Death and time-liness in Martin Heidegger
SEYHAN MIZRAK GEZEN
- Tasarımın diyalektik süreci ve bu sürece etki eden toplumsal çevresel etkenler
The Process of design dialects and the social-enviromental factors that effect this process
RAHİME BURCU AYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. SEVİM ÇİZER