Otizm spektrum bozukluğu tanılı öğrencilerin stereotip davranışlarına ilişkin öğretmen deneyimleri
Experiences of teachers on stereotype behaviors of their students with autism spectrum disorder
- Tez No: 438267
- Danışmanlar: PROF. DR. SEZGİN VURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihinsel Engelliler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı almış bireyler sözel ve sözel olmayan iletişimde yetersizlik, bir takım sosyal sınırlılıklar ile sınırlı ve tekrarlayan davranışlar gibi belli başlı bir takım özelliklere sahiptirler. Tekrarlayan, diğer bir adıyla stereotip davranışlar ise OSB ilk kez 1943 yılında Amerikalı psikiyatrist Leo Kanner tarafından tanımlandığından beri bu bozukluğun değişmeyen temel tanı ölçütlerinden biri olmuştur. Bu nedenle, OSB tanısı almış bireylerle çalışan öğretmenlerin stereotip davranışlarla karşılaşması neredeyse kaçınılmaz bir durum olmaktadır. İlgili alanyazın incelendiğinde ise OSB tanılı bireylerle çalışan öğretmenlerin bu davranışları ne kadar tanıdıkları, nasıl müdahale ettikleri gibi bilgiler sunan bir araştırma olmadığı dikkat çekmektedir. Bu gerekçe ile bu araştırmanın genel amacı, OSB tanılı öğrencilerle çalışan öğretmenlerin karşılaştıkları stereotip davranışlarla ilgili deneyimlerinin derinlemesine incelenmesidir. Bu bağlamda, araştırmanın katılımcıları, uygulamalı davranış analizi (UDA) temelli eğitim veren bir kurumda OSB tanılı öğrencilerle çalışan 20 öğretmendir. Fenomenolojik olarak desenlenen bu araştırmanın verileri, nitel veri toplama yöntemlerinden yarı-yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Veri analizi sonucunda elde edilen beş tema araştırmanın bulgularını oluşturmuştur. Bulgular, görüşme yapılan öğretmenlerin çalıştıkları kurumun sistemi nedeniyle stereotip davranışları, bu davranışlara müdahale yöntemlerini tanıdıklarını göstermiştir. Öğretmenler ayrıca stereotip davranışların hem stereotip davranışı sergileyen öğrencinin kendisini, hem sınıftaki diğer öğrencileri hem de öğretmeni olumsuz yönden etkilediğini ve müdahale edilmesi gereken davranışlar olduğunu ifade ederken, stereotip davranış problem davranış mıdır, değil midir? ikilemi yaşamaktadırlar. Araştırmanın bulguları öğretmenlerin müdahale etmekte ve azaltmakta zorlandıkları için sözel stereotip davranışlarla baş etmede diğer davranışlara göre daha çok zorlandıklarını göstermiştir. Öğretmenlerin bu davranışlarla baş etmede ayrımlı pekiştirme, izlerlik sözleşmesi, tepkiyi kesme ve yeniden yönlendirme gibi bir takım davranışsal müdahale yöntemleri kullandıkları belirlenmiş, içlerinde en etkili buldukları yöntemin ise ayrımlı pekiştirme olduğu tespit edilmiştir. Bir eğitim koordinatörü ve süpervizör eşliğinde bu davranışlarla baş eden ve sürekli eğitim gören öğretmenler sağlanan bu destekden çok memnunken; konu ile ilgili daha çok araştırma yapılması, eğitim ve seminerler düzenlenmesi, kendi kurumları gibi kurumların çoğalması, ailelerle işbirliği yapılması gibi çeşitli görüş ve önerilerini belirtmişlerdir.
Özet (Çeviri)
Individuals with autism spectrum disorder (ASD) have some features like inadequacy in verbal and nonverbal behaviors, social restrictions and repetitive behaviors. Repetitive in other words stereotype behaviors is one of the core diagnostic criterions of ASD since psychiatrist Leo Kanner first defined it in 1943. Therefore it is almost inevitable to run across stereotype behaviors for a teacher working with children with ASD. In literature review it has been noticed that there is not any research that serves information about how much teachers working with students with ASD know about stereotype behaviors or how to cope with them. For this reason general purpose of this research is to examine experiences of teachers working with students with autism spectrum disorder about stereotype behaviors. Participants of the research are 20 teachers teaching students with ASD in an applied behavior analysis (ABA) based school. Data of the research designed as phenomenological was collected with semi-structured interviews. Data collected was analyzed with content analysis. Five main theme are the data of research. Findings showed that teachers have knowledge about stereotype behaviors and their intervention methods because of their school system. Teachers said that stereotype behaviors affect not only the student himself but also other students in the classroom and teacher, so they should be interfered. Teachers also had the dilemma whether stereotype behavior is a problem behavior or not. Research findings also showed that teachers have more difficulties in diminishing vocal stereotype behaviors. The most used behavioral methods for coping with stereotype behaviors were differential reinforcement, behavioral contracts, response interruption and redirection, and weight wristlets. The most effective one for teachers was differential reinforcement. Teachers also indicated that besides being very pleased with working with a education coordinator and supervisor while coping with stereotype behaviors, they suggested more research about stereotype behaviors, organizations of seminars or trainings, increase in the number of schools like theirs, cooperation with families.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış öğrencilerin sözel basmakalıp davranışlarını azaltmada tepkiyi yarıda kesme ve yeniden yönlendirme yönteminin etkililiği
The effects of response interruption and redirection (rird) for stereotypical behavior exhibited by children with autism spectrum disorders (Asd)
DİLEK KANAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK ERBAŞ
- Sınıf öğretmenlerinin otizm spektrum bozukluğu tanılı kaynaştırma/bütünleştirme öğrencilerine yönelik uyarlamaları
Adaptations of classroom teachers to inclusion students diagnosed with autism spectrum disorder
MELEK AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DAVUT ELMACI
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı öğrencisi olan okul öncesi öğretmenlerinin sosyal becerilerin öğretimine ilişkin görüşleri
Opinions of preschool teachers who have students diagnosed with autism spectrum disorder regarderding the teaching of social skills
BAŞAK SAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİMEN ACAR
- İPad yoluyla sunulan etkinlik çizelgelerinin otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda bağımsız ödev yapma becerileri üzerindeki etkisi
The effects of activity schedule prepared by IPad application on the skills of doing homework independently for children with autism spectrum disorder
SAMET GÖÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK ERBAŞ
PROF. DR. BİNYAMİN BİRKAN
- Otizm tanılı öğrencilerle çalışan öğretmenlerin matematik becerilerinin öğretimine yönelik uygulamalarının belirlenmesi
Practices of the teachers worki̇ng with students with autism spectrum disorder with regard to math skills
HÜLYA ÖZTÜRK CEVAHİRCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN GÖKBULUT
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR SÖNMEZ