Rusçuklu M. Hayrî'nin belâgat'i inceleme- metin- terimler dizini
Rusçuklu M.Hayrî's belâqhat examination - text- glossary
- Tez No: 440816
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN ÇALDAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eloquence (belâqhat), Rusçuklu Mehmet Hayrî Bey, glossary of belâqhat
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Belâgat, Kur'ân-ı Kerîm'i daha iyi anlamak, onun üstün özelliklerini ortaya koymak için Araplar tarafından geliştirilen bir ilimdir. Türkler, belâgatle ilgili eserleri önceleri Arapça kitaplardan okumuşlardır. Bu sahayla ilgili Türkçe ilk eserler 16. yüzyılda yazılmıştır. Bunlar daha çok medrese çizgisini takip eden eserlerdir ve sayıları fazla değildir. Tanzimat Dönemi'yle Osmanlı, Batı'nın etkisine girmiştir. Batı uygarlığının etkisi değişik alanlarda görüldüğü gibi dil alanında da kendisini göstermiştir. Dil alanında Batı uygarlığının etkisi ana hatlarıyla iki biçimde görülür: Batıdaki milliyetçilik akımının ve halka yönelmenin etkisiyle ana dile karşı duyarlılık artmıştır. Bundan dolayı bu dönemde Türkçe yazılan belâgat kitaplarının sayısında artış görülür. Bu kitaplardan biri de 1890'da Rusçuklu Mehmet Hayrî'nin yazdığı Belâgat isimli eserdir. M. Hayrî'nin Belâgat'ı lise düzeyindeki okullarda okutulmak üzere yazılmış ilk eserlerden olması bakımından önemlidir. Bu çalışmanın“Giriş”bölümünde belâgatin gelişim süreci ve retorikle ilişkisi üzerinde duruldu. 1. Bölümde Mehmet Hayrî Bey'in hayatı, ilmi ve edebi şahsiyeti, eserleri hakkında bilgi verildi. 2. Bölümde eser şekil ve içerik bakımından değerlendirildi. 3. Bölümde kitabın çevriyazısı verildi. Çalışmanın sonuna da Terimler Sözlüğü /Dizini, Mehmet Hayrî Bey'in sicil kaydı ve eserin Arap alfabeli metni eklendi Anahtar kelimler: Belâgat, Rusçuklu Mehmet Hayrî Bey, Belâgat Terimleri Sözlüğü.
Özet (Çeviri)
Eloquence (belâqhat) is a science developed by Arabs for better understanding of Holy Qur'an and displaying its invaluable and supreme feathures. Initially, Turks read the works on Eloquence (belâqhat) by Arab auhtors in Arabic language. First books in this field were written in 16th century. These were mostly written according to madrasah view and not that many. Ottomans came under influence of the West with Tanzimat reform era. İnfluence of the West displayed its results in language and literature as in other fields. The effect of the West in language can be seen mainly in two ways: sensitivity to mother tongue increased because of nationalist movements and populism. As a result of this, Eloquence (belâqhat) books written in Turkish increased during this period. One of those is Rusçuklu Mehmet Hayrî's Belâgat written in 1890. His book is especially important because it is one of the early books written for high schools rethoric lessons. In our study's introduction belâqhat's developmental history and its relation with rethoric are dealt with. In first part, information about the life of Mehmet Hayrî Bey and his scientific, literary personality and works. In second part, the work Belâgat is analised regarding both its formation and content. In third part, the book's transcripted version revealed. At the end of our study, a glossary, Mehmet Hayrî Bey's registry and Arabic alphabetic version of the book are added.
Benzer Tezler
- Rusçuklu Mehmed Hayrî'nin Türkçe Kasîde-i Bürde şerhi 'Hediyye' (İnceleme-metin-dizin)
Mehmed Hayri's commentary of Qasida of Burde in Turkish 'Hediyye' (Review-text-index)
MUHAMMED RESUL İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKırklareli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİYAZİ ADIGÜZEL
- Rusçuklu Ali Fethi Efendi hayatı eserleri ve Hilyesi
Life of Ali Fethi Efendi from Rusçuk, his works and Hilye
HÜSEYİN ŞIRA
- Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının 6.sınıf öğrencilerinin ''maddenin tanecikli yapısı'' ünitesindeki akademik başarı ve kalıcılıklarına etkisi
The effects of context-based learning approach to academic achievements and retention of knowledge in the 'particular structure of matter' unit of the sixth graders
PINAR RUSÇUKLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimUludağ Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEK ZEREN ÖZER
- Yaşam temelli STEAM etkinliklerinin okul öncesi dönem altı yaş grubu çocuklarının yaratıcı düşünme becerisi üzerine etkisi
The effect of context based STEAM activities on the creative thinking skills of preschool children in the age goup of six
PINAR RUSÇUKLU
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA ÖZDİLEK
- Characterization and genetic mapping of health related traits in tomato
Domateste sağlıklı ilgili karakterlerin belirlenmesi ve genetik haritalanması
DANE RUSÇUKLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Biyolojiİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHMET YEMENİCİOĞLU
DOÇ.DR. ANNE FRARY
Y.DOÇ.DR. SAMİ DOĞANLAR