Bilimkurgu sinemasında mekânsal analiz: Philip K. Dick filmleri
Spatial studies in science fiction cinema: Philip K. Dick adaptations
- Tez No: 444768
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HİKMET SELİM ÖKEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bilimkurgu sineması ve mimarlık mekânsal olarak hem bina hem de kent ölçeğinde birbirlerine etki eden disiplinlerdir. Mimarlık, bilimkurgu sinemasına yapılarıyla geleceği betimleme olanağı verir. Bilimkurgu filmi, izleyiciye sunduğu görsel ortamın inandırıcılığını mimari sayesinde elde eder. Bilimkurgu filmleri, kimi zaman mevcut yapıları, kimi zaman ise özel olarak filmler için tasarlanmış mekanları kullanır. Bilimkurgunun filmler aracılığı ile sunduğu gelecek öngörüleri tamamen hayal ürünü olmaktan ziyade günümüz toplumunun durumunu da dolaylı olarak yansıtan tasvirlerdir. Dolayısıyla onları ayrıntılı incelemek bugünün toplumuna dair çıkarımlar yapmaya da yarar. Bu tezde sinemanın gelecek öngörülerinin analizini yapmak için bilimkurgu edebiyatında ve sinema dünyasında önemli bir yere sahip olan Philip K. Dick uyarlamaları incelenmiştir. Philip K. Dick, bilimkurgu türündeki eserlerinde teknoloji toplumunun gelecekte karşılaşabileceği muhtemel sorunlara değinmiş ve geleceğin dünyası ile ilgili tutarlı öngörüler yapmış bir yazardır. Eserlerinin etkileyiciliği ve geleceğe ışık tutması sebebiyle sinemada onun yapıtlarından yola çıkılarak hazırlanmış birçok film mevcuttur. Bu filmler geleceğin fiziksel çevrelerini deneyimleme olanağı veren yapıtlar olmaları nedeniyle mimari açıdan incelenmeye değer bulunmuştur. Tez, bilimkurgu ve bilimkurgu sinemasının tanımları ve tarihçelerinden sonra bilimkurgunun sıkça karşılaşılan kavramları olan fütürizm, teknofobi, ütopya ve distopya kavramlarını açıklar. Bunun ardından mimarlığın bilimkurgu sinemasının anlatısındaki önemine değinir ve bunu farklı filmler üzerinden örnekler. Alan çalışmasına ayrılan bölümde ise Philip K. Dick'in bilimkurgu dünyasındaki yerine ve onun eserlerinde sıklıkla kullandığı temalara değinilip, mekânsal ilişkilere etki eden seçili kavramlar üzerinden incelemeler yapılır. Ortaya koyulan üç ana tema olan“Belleğin Kişisel ve Toplumsal Kimliği Belirlemesi”,“Teknolojik Kontrol Mekanizmaları ve Gözetlenen Toplum”ve“Neoliberal Dünyada Mekânsal Ayrışma”geleceğin toplumları ile ilgili olduğu kadar günümüz toplumunu da ilgilendiren konular olarak filmler üzerinden ayrıntılı incelenir. Eklerde geleceğin öngörülerini aktarmada başarılı olduğu düşünülen ve Philip K. Dick eserlerinden yola çıkarak hazırlanmış Blade Runner (1982), Total Recall (1990), Impostor (2001), Minority Report (2002) ve Total Recall (2012) filmlerinin özetleri, görselleştirdiği gelecek mimarileri ile ilgili ayrıntılı analizler ve yapım aşamaları okuyucuya sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Architecture and science fiction cinema's relationship is a mutual one, that influences each other. Science fiction movies use space to create and support their stories. It needs architectural spaces to make audiences believe in the future that the movie presents. It sometimes uses existing buildings to create the future environment and sometimes buildings are designed for movies. During that process; designers, architects and production designers try to create futuristic landscapes and cities that can exist in future. They bring possible technological devolopments and social science theories together to create architecture for a logical future environment. This means a lot of design and production work to create a movie. Architecture is a profession about space and architects go through similar processes during designing a space. Science fiction cinema serves as an experience place for architecture. Architects find themselves thinking about possible future societies, and their spatial needs or likely problems. Science fiction movies show today's problems like population growth, decaying cities, ecological issues etc. in an isolated place in the movie's time and space. It serves as a warning for today's problems and show the world that“if it continues like today, we will live in a world like this.”In this thesis, famous science fiction writer Philip K. Dick's movie adaptations are choosen for analyzing the future environments. One of the reasons behind choosing these movies is that their stories emerge from Philip K. Dick's considerable dystopian visions about future, who is known as one of the best science fiction writers of the last century. He tried to predict the future of the technological society and most of his works are about emerging problems from high technology future, false realities, memory implants, identity issues, human-machine contradictions and control societies. The thesis focuses on themes related to spatial theories which emerge from analyzing the five of the Philip K. Dick adaptations; Blade Runner (1982), Total Recall (1990), Impostor (2001), Minority Report (2002) and Total Recall (2012). Three topics that emerges from detailed analysis of the movies are;“Impact of Memories on Personal and Social Identity”,“Observation Technology of Future and Society of Surveillance”and“Spatial Segregation in Future's Neoliberal World”.
Benzer Tezler
- Bilim kurgu sinemasında mekân temsili: Prometheus (2012) filmi üzerine semiyotik bir çözümleme
Space representation in science fiction cinema: A semiotic analysis of Prometheus (2012) film
MERT KILIÇASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Gedik Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANDAY TÜRKMEN
- Japon animelerinde kent ve mimarlık: Ghost in the shell ı&ıı ve metropolis üzerinden bir inceleme
Architectural and urban representation in Japanese animes: Ghost in the shell i&ii and metropolis as case study
MELODİ İPEK ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OZAN ÖNDER ÖZENER
- Bilim kurgu filmlerindeki kentsel mekanın gelecek anlatısı ve İstanbul distopyası
The future of the urban space in science fiction and Istanbul distopia
AYŞENUR BABACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ
- The analysis of living spaces used in sci-fi movies: The case of Joseph Kosinski
Bilimkurgu filmlerinde kullanılan yaşam alanlarının analizi: Joseph Kosinski örneği
CANSU BEKMEZCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mimarlıkİzmir Ekonomi ÜniversitesiTasarım Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞYAN DURAL
- Technology-history juxtaposition within the spaces of cyberpunk literature and cinema: Reading Altered Carbon
Siberpunk edebiyat ve sinema mekanlarında teknoloji-tarih birlikteliği: Altered Carbon'u okumak
AFRA KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkYaşar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP TUNA ULTAV