Hemodiyaliz hastalarında arteriyovenöz fistüle ilişkin öz bakım davranışlarını değerlendirme ölçeği'nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi
The study of reliability and validity of scale ofassessment of self-care behaviors with arteriovenousfistula in hemodialysis i̇n Turkish society
- Tez No: 447357
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMİN YILDIRIM USTA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu çalışma Sousa ve ark. (2014) tarafından geliştirilen“Hemodiyaliz Hastalarında Arteriyovenöz Fistüle İlişkin Öz Bakım Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği”nin Türk toplumu için güvenilir ve geçerli bir araç olup olmadığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Bolu İli Genel Sekreterliği'ne bağlı Abant İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde bulunan 2 hemodiyaliz ünitesi, Özel Özdiyaliz Merkezi ve Özel Nefro Bolu Diyaliz Merkezi'nde diyaliz seanslarına gelen 170 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Veriler;“Hasta Bilgi Formu, ”Hemodiyaliz Hastalarında Arteriyovenöz Fistüle İlişkin Öz Bakım Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği“, ”Genel Öz Yeterlilik Ölçeği“ ile görüşmeci tarafından yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Ölçeğin Türkçe'ye uyarlanmasında, ölçeğin dil geçerliğini test etmek için tek yönlü çeviri yöntemi kullanılmıştır. Ölçeğin içerik/kapsam geçerliğini test etmek için 11 uzmanın görüşüne başvurulmuştur. Uzman görüşlerinin değerlendirilmesi için Fleiss Kappa uyum katsayısı kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini göstermek için faktör analizi uygulanmıştır. Ölçeğin Kaiser Mayer Olkin (KMO) örneklem yeterlilik değeri 0.876 ve Barlett testi sonucu (χ2=1876.183; df=120, p=0.001) anlamlı bulunmuştur. Bu da veri grubunun faktör analizine uygun olduğunu göstermiştir. Varimax rotasyonlu açıklayıcı faktör analizinde ölçeğin orjinali ile uyumlu olarak iki alt boyut bulunmuş olup, bu iki faktörde açıklanan varyansın açıklanma oranı %59.01 saptanmıştır. Yapı geçerliliği için ayrıca bilinen grupların karşılaştırılması yöntemi ve hipotez sınanma yöntemi de kullanılmıştır. Bilinen grup karşılaştırmasında literatür ile paralel sonuçlar elde edilmiştir. Hipotez sınanması yöntemi için karşılaştırmalı ölçek olarak ”Genel Öz Yeterlilik Ölçeği“ kullanılmıştır. İki ölçek arasında ileri düzeyde anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki bulunmuştur. Ölçeğin güvenirlik analizinde, iç tutarlılığı Cronbach Alfa katsayısı ile gösterilmiştir. Ölçeğin iki alt boyutunun sırasıyla Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0.844 ve 0.852, toplam puan Cronbach Alfa katsayısı 0,916 olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirliği ise testin iki yarıya bölünmesi yöntemi ile belirlenmiştir. Ölçeğin iki yarısı arasındaki korelasyon 0.762'dir. Birinci yarının (6 maddelik) Cronbach Alpha katsayısı 0.893, ikinci yarının (8 madde) Cronbach Alpha katsayısı 0.816'dır. İki yarı arasındaki Spearman-Brown katsayısı 0.865 ve Guttman Split-Half katsayısı 0.815 olarak yüksek düzeyde güvenilir bulunmuştur. Sonuç olarak; 16 maddeden oluşan ve likert tipte bir ölçek olan ”Hemodiyaliz Hastalarında Arteriyovenöz Fistüle İlişkin Öz Bakım Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği"nin Türk toplumu için güvenilir ve geçerli bir araç olduğu gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to determine if the“Scale of Assessment of Self-Care Behaviors with Arteriovenous Fistula in Hemodialysis”developed by Sousa et al. was reliable and valid tool for the society. The sampling of the research was carried out with 170 patients participating dialysis sessions in 2 hemodialysis units located in Abant Izzet Baysal Training and Research Hospital, Oz Dialysis Center and Nefro Bolu Dialysis Center affiliated to General Secretariat of Bolu Province for Turkish Public Hospitals Authority. Data were collected by the interviewer using face to face interviews with“Patient Information Sheet, ”Scale of Assessment of Self-Care Behaviors with Arteriovenous Fistula in Hemodialysis“, ”General Self Efficacy Scale“. One-way language translation method was used to test the validity of the scale for the adaptation of scale to Turkey. The opinions of 11 experts were consulted for testing the content/scope validity of the scale. Fleiss kappa coefficient of concordance was used for the evaluation of expert opinions. Factor analysis was applied to indicate the construct validity of the scale. Kaiser Mayer Olkin (KMO) sampling adequacy value of the scale was 0.876 and Bartlett test result (χ2 = 1876.183, df = 120, p = 0.001) was found significant. This showed that data group Complied with the factor analysis. Two sub-dimensions were found in accordance with the original scale in varimax rotated explanatory factor analysis; the clarification ratio of the variance described in these two factors was found 59.01%. Also the method of comparing the known groups and hypothesis testing methods were used for construct validity. Results in line with the literature were obtained in known group comparison. ”General Self-Efficacy Scale“ was used as comparative scale for hypothesis testing, method. An advanced level of significant and positive relationship was found between the two scales. In the reliability analysis of the scale, the internal consistency was indicated with Cronbach's Alpha coefficient. Cronbach's alpha coefficient of the two sub-dimensions of scale was found as 0.844 and 0.852 respectively and the total score Cronbach's Alpha coefficient was found as 0.916. The reliability of the scale was determined by the method of dividing the test into two halves. The correlation between the two halves of the scale is 0.762. The Cronbach's alpha coefficient of the first half (6 items) is 0.893, Cronbach's alpha coefficient of the second half (8 items) is 0.816. Spearman-Brown coefficient between the two halves was found as 0.865 and Guttman Split-Half coefficient was found to be highly reliable with 0.815. As a result; ”Scale of Assessment of Self-Care Behaviors with Arteriovenous Fistula in Hemodialysis" consisting of 16 articles was demonstrated to be reliable and valid tool for Turkish Community.
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların arteriyovenöz fistüle ilişkin öz bakım davranışları ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of self-care behaviors of arteriovenous fistula and affecting factors in patients receiving hemodialysis treatment
CANAN ÖZEN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikKaradeniz Teknik Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİLAY HİNTİSTAN
- Hemodiyaliz hastalarında mobil sağlık uygulaması ile verilen fistül bakımı eğitiminin hastalığa uyum ve öz bakım davranışları üzerine etkisi
The effect of fistula care training given via mobile health application on adaptation to the disease and self-care behaviors in hemodialysis patients
CEVRİYE ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2021
HemşirelikSağlık Bilimleri ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERDİYE ŞENDİR
- Hemodiyaliz hastalarına verilen arteriyovenöz fistül bakımı eğitiminin hastaların özbakım davranışlarına etkisinin belirlenmesi
Determining the effect of arteriovenous fistula care training given to hemodialysis patients on self-care behaviors of patients
YAKUP DİLBİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikAtatürk Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHTAP KAVURMACI
- Hemodiyaliz hastalarına tele-hemşirelik yoluyla verilen eğitim ve danışmanlığın hastalık yönetimine, yaşam kalitesine ve öz bakım davranışına etkisi
The impact of training and counseling provided via tele-nursing on disease management, quality of life, and self-care behaviors in hemodialysis patients
İLKER TUTUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikHatay Mustafa Kemal Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE KIR BİÇER
- Hemodiyaliz hastalarının arteriovenöz fistül durumlarının ve öz bakımlarının değerlendirilmesi
Evaluation of arteriovenous fistula and self care of hemodialysis patients
AYŞEGÜL FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Genel Cerrahiİstanbul Okan ÜniversitesiCerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR ÇALIŞKAN