Yetişkinlerde sağlık okuryazarlığı ve hasta aktivasyonunun genel sağlığa etkisi
The effect of health literacy and patient activation on general health in adults
- Tez No: 450828
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE ÇAYLAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Çalışmamızda Edirne il merkezindeki 20 Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 20-64 yaş arası bireylerin, sağlık okuryazarlığı ve hasta aktivasyonu düzeyini belirlemek, sağlık okuryazarlığı ve hasta aktivasyonunu etkileyen faktörleri belirlemek, sağlık okuryazarlığı ve hasta aktivasyonu ile sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini Edirne il merkezindeki 20 Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 20-64 yaş arası 285 birey oluşturmaktadır. Veriler 92 soru içeren ölçek yardımıyla toplanmıştır. Katılımcıların sosyodemografik faktörlerini sorgulayan 20 soru bulumaktadır. Ek olarak 13 soru içeren Hasta Aktivasyonu Ölçeği, 23 soru içeren Yetişkin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği, 36 soru içeren Short Form-36 katılımcılara uygulanmıştır. Katılımcılar 143 kadın (%50,2) ve 142 erkekten (%49,8) oluşmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 39,42 olarak bulundu. Katılımcıların Yetişkin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puanları değerlendirildiğinde ortalama 13,26 olarak hesaplandı. Katılımcıların Hasta Aktivasyonu Ölçeği puanları hesaplandığında ortalamanın 47,88 olduğu görüldü. Hasta aktivasyonu seviye 4 olan 21 (%7,4) katılımcı olduğu bulundu. Short Form-36 alt ölçekleri ile Yetişkin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puanları karşılaştırıldı. Fiziksel işlev, fiziksel rol, ağrı, duygusal rol, mental sağlık; alt ölçekleri ile katılımcıların Yetişkin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puanları arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. Short Form-36 alt ölçekleri ile hasta aktivasyonu puanları karşılaştırıldı. Genel sağlık, yaşamsallık, duygusal rol, mental sağlık alt ölçekleri ile katılımcıların hasta aktivasyonu puanları arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. Çalışmamızda hasta aktivasyonu düzeyi arttıkça sağlık okuryazarlığı puanı doğrusal olarak artmaktadır. Sağlık okuryazarlığı ve hasta aktivasyonunu etkileyen faktörler ve sağlıkla ilişkili yaşam kalitesiyle olan ilişkinin incelendiği çalışmamızda eğitim ve sosyo-ekonomik düzey, sağlık okuryazarlığı ve hasta aktivasyonunu etkilemekte bu da sağlıkla ilişkili yaşam kalitesiyle pozitif korelasyon göstermektedir. Çalışmamız hasta aktivasyonu ile ilgili olarak ülkemizde yapılmış ilk araştırmadır. Ülkemizde yapılacak daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
In our study we aimed to describe health literacy and patient activation levels of individuals aged 20-64 years who were registered at 20 Family Health Centers in Edirne city center, to find the factors that affect health literacy and patient activation and to find the relationship between health-related quality of life and health literacy, patient activation. The sample of this study comprised of 285 individuals of the population aged 20-64 years who were registered at 20 Family Health Centers in Edirne city center. The data were collected using a questionnaire with 92 questions. There were 20 questions inquiring about the sociodemographic factors of the participants. In addition, the Patient Activation Measure which includes 13 questions, the Adult Health Literacy Measure which includes 23 questions and the Short Form-36 which includes 36 questions were carried out on the participants. Our volunteers were 143 female (50.2%) and 142 male (49.8%). Participants' mean age was calculated 39,42 years. Adult health literacy scale mean score was calculated as 13,26. Adult patient activation scale mean score was calculated as 47,88. 21 participant's (7.4%) health activation level was calculated as 4. We compared adult health literacy scale with subscales of Short Form-36. Physical function, physical role, pain, emotional role and mental health subscales were found to have positive corelation with adult health literacy scale. We compared patient activation scale with subscales of Short Form-36. General health, vitality, role emotional, mental health subcales were found to have have positive corelation with participants' patient activation scale. In our study health literacy score and patient activation score increased linearly together. In our study we analyzed the factors that affect health literacy and patient activation and we analyzed the relationship between health literacy, patient activation and health-related quality of life. Education and socio-economic level affects the patient activation and health literacy. Education and socio-economic level and health-related quality of life has a positive correlation. Our study is the first study about patient activation in Turkey. In future there may be a need for further studies in our country.
Benzer Tezler
- Acil servise başvuran hasta yakınlarının temel yaşam desteği farkındalığı ve sağlık okuryazarlığının değerlendirilmesi
Evalution of basic life support awareness and health literacy of patient relatives WHO apply for emergency services
ZUHAL YALDIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Halk SağlığıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖRSAL
- Çok bileşenli beslenme eğitiminin üniversite öğrencilerinin beslenme okuryazarlığı ve beslenme tutumlarına etkisi: Randomize kontrollü çalışma
The effect of multi-component nutrition education on nutritional literacy and nutritional attitudes of university students: a randomized controlled trial
BETÜL KARA
- Belediye çalışanlarına verilen beslenme eğitiminin çalışanların beslenme okuryazarlığı, sağlıklı yaşam biçimi ve vücut bileşenleri üzerine etkisi
The effect of nutrition education on nutrition literacy, healthy lifestyle and body components in municipal employees
GÜLŞEN EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEDA YOUSEFIRAD SALEKI
- Elazığ il merkezinde beslenme okuryazarlığı düzeyinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of nutrition literacy level and affecting factors in Elaziğ province center
MEHMET AKİF AÇIKKAPU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Halk SağlığıFırat ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE FERDANE OĞUZÖNCÜL
- Menopoz dönemindeki obez olan ve olmayan kadınların beslenme okuryazarlığı ve yeme davranışlarının karşılaştırılması
Comparison of nutritional literacy and eating behaviors of obese and non-obese women in menopausal period
GİZEM HAYTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikAkdeniz ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA MUSLU