Türkiye'de yöresel dokunan bez örneklerinin doğal boyarmaddeler ile gri ilişkisel analiz yöntemi kullanılarak boyama özelliklerinin belirlenmesi
Determination of dyeing properties of cloth samples locally woven in Turkey using grey relational analysis method
- Tez No: 450878
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Teknik Eğitim, Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, İstatistik, Technical Education, Textile and Textile Engineering, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 307
Özet
Bu araştırmanın birinci bölümünde dokumacılık hakkında genel bilgi ve tarihinden bahsedilerek, ülkemizdeki yöresel dokumalar hakkında bilgi verilmiştir. Tezin ikinci bölümünde kullanılan materyal ve yöntem açıklanarak, üçüncü bölümde uygulama çalışmalarına yer verilmiştir. Ülkemizde önemli bir yere sahip olan ve ülkemizin birçok bölgesinde yetişen 9 farklı doğal boyarmadde, tez konusu kapsamında ele alınmıştır. %100 kendir ipliğinden dokunan Rize Bezi ve %100 keten ipliğinden dokunan Sinop Ayancık Keteni Dünya'da da çok geniş bir yayılma alanına sahip olan altınotu, çay, kekik, meyankökü, propolis, safran, sumak, şahmelik ve zeytin yaprağından elde edilen ekstrakt ile biri doğal olmak üzere 3 farklı mordan maddesi ile boyanmıştır. Tez uygulamalarının ilk aşamasında yörelerden temin edilen bezlerin mevcut fiziksel özellikleri (gramaj, kalınlık, mukavemet, sürtünme ve boncuklanma) tespit edilmiştir. İkinci aşamada belirlenen boyarmaddelerin ekstraktları ile kimyasal mordan olarak kullanılan potasyum alüminyum sülfat ve sitrik asit ile doğal mordan olarak kullanılan meşe palamudunun ekstraktı ile 5'er farklı konsantrasyonda boyamalar gerçekleştirilmiştir. Üçüncü aşamada boyanan numunelerin ışık ve yıkama haslıkları yapılmış, CIE L*a*b renk uzay sistemi kullanılarak hesaplanan renk farkları ve renk verimlilikleri karşılaştırılmıştır. Boyama parametrelerinin optimizasyonu için Gri İlişkisel Analiz (GİA) Yöntemi kullanılmıştır. Çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan GİA, az ya da çok ve farklı seviyede bilgi, çoklu kriter ve karar vermenin karmaşık olduğu durumlarda başvurulabilecek etkili bir yöntemdir. GİA sonucu her iki yöresel dokuma için de 414 boyama reçetesi arasından ışık ve yıkama haslıkları açısından optimum sonuç veren 1 boyama reçetesi tespit edilmiştir. Tespit edilen optimum boyama reçetesi kullanılarak 1 m^2 kumaş tekrar boyanmış ve başta yapılan fiziksel testler tekrarlanmıştır. Bu tez çalışmasında, keten ve kendir kumaşların 9 farklı ekstraktla boyanmasında kullanılan 3 farklı mordan maddesi ve konsantrasyonlarının renk farkı ve renk verimi üzerindeki etkileri araştırılmış ve fiziksel özellikleri ile uv geçirgenliği ve anti bakteriyel özellikleri tespit edilmiştir. Bu çalışma; Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından FEN-C-DRP-030114-0010 proje numarasıyla desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
In the first part of this research, mentioning the general information about the history and weaving are given information about local fabrics in our country. The material used and the method explained in the second part of the thesis is given to the third part in practical work. In our country, which has an important place in many parts of our country and grow 9 different natural dyes, it is dealt with as a thesis subject. 100% hemp Rize Cloth woven from yarn and 100% woven from flax yarn Sinop Ayancık Linen is altınot having too large a span in the world, tea, thyme, licorice, propolis, saffron, sumac, the one with the extract obtained from şahmelik and olive leaves 3 purple are painted with different substances, including natural. The physical properties of the existing area obtained from the first stage of cloth thesis application (grammage, thickness, tensile strength, abrasion and pilling) detected. Second, the set is used as the extract of chemical mordant dyestuffs potassium aluminum sulfate and acorn extract used as a natural coloring mordant 5 with citric acid in different concentrations was performed. In the third stage of the specimen stained light and wash fastness made, CIE L * a * b * color space is calculated using a system of color difference and color productivity were compared. Grey Relational Analysis for the optimization of dyeing parameters (TIA) method is used. One of the multi-criteria decision-making methods TIA, more or less information at different levels and is an effective method that can be applied in cases where complex multi-criteria decision making. TIA results both for the local textile dyeing recipe out of 414 in terms of light fastness and wash painting recipe for optimum results that one has been identified. using the determined optimal dyeing cloth dyed prescribed 1 m ^ 2 were repeated again and physical tests done first. In this thesis, linen and hemp fabric of 9 different extracts staining used in the third researched different mordant agent and the effects on color difference and color yield concentrations and UV permeability and antibacterial properties and physical properties were determined. This work; Scientific Research Projects supported by the FEN-C-DRP-030114-0010 project number by the Commission.
Benzer Tezler
- Türkiye'de coğrafi işaretleme sisteminin mevcut yapısı
Existing structure of system geographical marks in Turkey
YAĞMUR EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL KIZILASLAN
- Klarnet icrâcısı Mustafa Çalar'ın icrâlarının tahlîli ve Türk müziği klarnet eğitiminde kullanımına yönelik bir çalışma
An analysis of the musical performings of the clarinet performer Mustafa Çalar and a study oriented to the utilization on the Turkish music clarinet education
SELÇUK ÖZTÜRK
- İstanbul Konservatuvarı Derleme Defterlerinde bulunan Çankırı yöresine ait türkülerin TRT THM repertuvarındaki mevcut notasyonlarının karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of current notations of folk songs from Çankırı regionsin TRT THM repertoire
SÜLEYMAN SİDAR YETİŞMİŞ
- Yeni Anadolu mutfağı bağlamında Türkiye'nin yöresel köfteleri
Turkey's local meatballs in the context of new Anatolian cuisine
MAKSUT ÖZKEŞKEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıAnadolu ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALEV DÜNDAR ARIKAN