Bolu ili Mengen ilçesi çevre işlemeleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 52544
- Danışmanlar: DOÇ. FATMA ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
ÖZET Kültür varlığımız en önemli öğelerinden biri olan yüzyıllardır nesilden nesile aktarılan, geleneklerle beslenerek zenginleşen ve gelişen işleme sanatının Türk toplumunda çok önemli bir yeri ve önemi olduğu bilinmektedir. Köklü bir geçmişi olan işleme sanatı Osmanlı İmparatorluğu döneminde, özellikle 16. - 17. yüzyıllar arasında çok parlak günler yaşamıştır. Geçmişten günümüze kadar çeşitli örnekler göstererek gelen işleme sanatı ile ilgili örneklerin yeterince araştırılmadığı görülmektedir. Bu araştırma, Bolu İli Mengen İlçesi el işlemeli hesap işi çevrelerin; boyut, gereç, teknik, renk, konu, kompozisyon özelliklerinin ortaya konması ve elde edilen sonuçlardan el sanatları eğitiminde yararlanılması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla plânlanıp yürütülmüştür. Araştırmanın materyalim; Bolu ili Mengen ilçesi merkezi ve köylerinde bulunan 32 adet el işlemeli Hesap işi çevre oluşturmaktadır. Yörede incelemeye alman hesap işi çevrelerin ortalama eni 97.44±1.71 cm, boyu 102.69±5.78 cm'dir. Çevrelerin eni 90-104 cm, boylan 93-112 cm arasında değişmekledir. Çevreler günümüzde çok az miktarda üretilen yöreye özgü iki parça halinde dokunan el dokuması kumaşlar üzerine işlenmektedir. Son zamanlarda yapılan çevrelerin işlemelerinde orlon ipliği kullanılmaktadır. 40-50 yıl önce işlenen çevrelere bakıldığında işlemelerin daha çok pamuk ipliği ile yapıldığı gözlenmektedir. Zamanında bu ipliklerin İstanbul'dan getirilen“Alaca”adı verilen kumaşlardan sökülerek temin edildiği belirtilmektedir. Kenar süslemede ise genellikle pamuk ipliği, nadiren naylon iplik ile pul ve boncuk kullanıldığı görülmektedir. Yapılan incelemede çevrelerin zemininde çoğunlukla beyaz rengin, bir kısmında da krem renginin kullanıldığı anlaşılmakladır.Çevrelerin işlemelerinde siyah renk motiflerin çerçevesini oluşturması bakımından çok önemlidir. İşlemelerde belli renklere bağlı kalınarak bu renklerin dışına pek çıkılmamıştır. İncelemeye alınan örneklerin çoğunluğunda siyah rengin yanısıra bu kurala bağı kalarak, lacivert, bordo, koyu yeşil, turuncu, san, pembe, açık yeşil ve mavi renklerin uyum içerisinde motiflere dengeli bir şekilde dağıldığı gözlenmektedir. Kenar süslemede beyaz rengin tercih edildiği, bunun yanında bazı örneklerde işlemede kullanılan renklerden de yararlanıldığı dikkati çekmektedir. Yörede yapılan araştırmada çevrelerin tamamında sembolik motiflerin seçildiği görülmektedir. Bu motiflerin; Meşe Yaprağı, Eğrelti Nakısı, Pencere Nakısı, Cıngıllı, Zengin Nakısı gibi yöresel isimleri bulunmaktadır. Çevrelerin işlemelerinde Hesap İşi tekniğinin uygulandığı görülmektedir. Çevrelerde gözlenen kompozisyon düzeninde ise motifler genel olarak Örtünün dört kenarında bir su şeklinde yerleşmekte ve köşelerde birer motif bulunmaktadır. Kenar süslemede çevrelerin büyük bir çoğunluğunda küçük ponponların, bir kısmında da firkete oyasının kenar süsleme olarak uygulandığı anlaşılmaktadır. Yörede eskiden beri işlenip başörtüsü olarak kullanılan bu çevreler günümüzde köyden kente göç ve giyim kuşam türlerinin değişmesi sebebi ile nadiren yaşlı kadınların, köy düğünlerinde de genç kadınların rağbet ettikleri bir giyim parçası durumundadır. Türkiye'nin bir çok yöresinde olduğu gibi Mengen yöresinde de geleneksel kıyafetleri arşivleme yoluna gidilmesi çevrelerin gün geçmeden 1/1 oranında çizimlerinin yapılıp kataloglama yöntemi ile hazırlanması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Turkish hand embroidery, which is one of the most important element of our cultural heritage, has been developing and getting richer for than sands of years. It is known that this element has a very important place in Turkish society. Hand embroider)' having a rooted past used to have very bright days especially between the centuries 16. and 17. in Ottoman Emperor period. It can be observed easily that the samples of hand embroidery, which have been enriched for years till today, have never been studied deeply. This research was planned and implemented to gather data on size, materials, techniques, color, theme and compositional qualifications,“hesap”embroidered verchives produced in Mengen district of Bolu, and to enable handicrafts training system benefit from reached results that are aimed to be passed next generations. Materials of the research include 32“hesap”embroidered verchieves from the villages ant centrum of Mengen district of Bolu. Average width and length of subject“hesap”embroidered verchieves are 97.44±1.71 cm and 102.69±5.78 cm, respectively. The width and length of verchieves range between 93-1 12 cm, respectively. Verchieves are ornamented on texture, weaved as two pieces and very little today and specific to the district In the ornaments of the verchieves, which have been produced nowadays, synthetic thread is used dominanüy. When the verchieves produced 40-50 years ago are studied, it can be observed that cotton thread was used dominantly. It is reported that this kind of thread was taken from the texture“Alaca”brought from Istanbul in those days. Moreover, for the edge ornament, usually cotton, but rarely synthetic thread with beads and thin round disk are used. Through the researchs, it is understood that the base colors in the verchieves are mostly white and sometimes cream. Since it formats the frame of motives, black color is very important in the ornaments of verchieves. Except for obvious colors, mothers are scarcely used. In the samples which are the subjects of the researchs, black, deep blue, deep red, deep green, orange, yellow, pink, light green and blue are used appropriately in harmony with this rule Although white color is preferred, the colors which are used in verchieves ornament are used also in edge ornament According to the research done in the district, in all verchieves, symbolic motives are preferred. These motives have folkloric names like“Meşe Yaprağı”,“Eğrelti Nakısı”,“Pencere Nakısı”,“Cıngıllı”,“Zengin Nakısı”etc. It is observed that“hesap”embroidered technique is implemented in the ornaments of verchieves. In addition, composition in verchieves, motives are designed on the four edges of a cover as border. Also, in each corners, there is a motive. In edge ornament of the verchieves, dominantly little“ponpon”s, and rarely“firkete oyası”are used. Because of migration from village io urban and shift in the style of clothing, these head covers which have been ornamented for years in the district, are preferred b, old women rarely in daily life and young women only in wsfch'ng ceremonies. As in many districts in Turkey, also in Mengen, traditional clothes must be archieved, and verchieves must be drawn on the scale of 1/1, and kept as documentation works. IV
Benzer Tezler
- Tarımda çalışan kadınların sosyal güvenlik sorunları: Bolu ili Mengen ilçesinde bir saha araştırması
Social security problems of women workers in agriculture: A field research in Mengen district of Bolu province
FERİDE GÖKÇEN ALBAŞ ÇİÇEKDENK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN GÜVEN
- Beyin temelli öğrenme yaklaşımına göre düzenlenmiş dilbilgisi uygulamalarının akademik başarıya etkisi
The effect of grammar applications organized according to brai̇n-based learning approach to academic success
MUHAMMET GEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLIHAN KÜÇÜKAVŞAR
- Resmi olmayan (informel) iletişimin çalışanların iş tatminleri üzerine etkilerine dair bir araştırma
A study on impacts of informal communication on job satisfactions of employees
NESLİHAN ALTURAN
- Bolu ili Seben ilçesinde geçmişten günümüze yemek kültürü üzerine bir araştırma
A research on the culture of food in the Seben district of Bolu, from the past to the present
FATMA İNCİ BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıGazi ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELEK YAMAN
- Köprübaşı barajı (Mengen-Bolu) ve hes inşaatı mühendislik jeolojisi incelemesi
Geology engineering examination of Köprübaşı barrage (Mengen-Bolu) and hes building
ZAFER PAMUKSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ALİ RIZA SÖĞÜT