Ankara'nın Zir (Sincan) Kazası'nın sosyo-ekonomik yapısı (975 numaralı kadı siciline göre)
Ankara'nin Zir (Sincan) Kazası'nin sosyo-ekonomik yapısı (975 numaralı kadı siciline göre)
- Tez No: 451051
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET ESAT SARICAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Ankara, Zir Kazası, Şerʻiyye Sicili, Tereke, Osmanlı Devleti, Ankara, Zir District, Court registers, Inheritance, The Ottoman State
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 701
Özet
Bu çalışmamızda, Osmanlı Devleti tarihinin sosyal ve iktisadi açıdan birinci elden kaynaklarından 975 numaralı şer'iyye sicili (1879–1882 (H.1279-1282) yıllarına ait belgeler) incelenerek o yıllarda Ankara'nın Zir (Sincan) Kazası'nın, iktisadi ve sosyal yapısı, devletin bu döneme ait vergi uygulamaları ve diğer konular hakkında veriler sunularak değerlendirilmiştir. Şer'iyye sicili kadılar tarafından tutulan mahkeme tutanaklarıdır. Kadı bulunduğu kazanın hâkimi, mülki amiri ve halkın her konuda müracat ettiği en üst yetkili görevlisi olduğu için kadının görev mahallinde tuttuğu şer'iyye sicilleri, o bölgenin hem iktisadi ve hem de toplumsal hayatını yansıtan önemli belgelerdir. Osmanlı Devleti'nin toplumsal ve ekonomik hayatının araştırılmasında mühim bir yeri olan tereke kayıtları bu çalışmanın da ana kaynağını oluşturmaktadır. Yaptığımız çalışma Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti olan Ankara hakkında şimdiye kadar yapılmış ve bundan sonra yapılacak çalışmalarla birlikte özelde Ankara'nın, genelde Osmanlı'nın sosyo-ekonomik tarihi, iktisat tarihi, sosyal ve siyasi tarihi hakkında bilgiler ihtiva etmektedir. 1879-1882 tarihlerini kapsayan bu çalışmamızın giriş bölümünde Osmanlı'da mahkeme, Osmanlı Devleti'nde kadılık kurumu ele alındıktan sonra şer'iyye sicili ve 975 numaralı şer'iyye sicilinde kadı tarafından kaleme alınmış olan tereke, ilam, berat, hüccet hakkında bilgiler sunulmuştur. Birinci bölümde Ankara'nın tarihi, Zir Kazası, Ankara ile ilgili arşiv çalışmaları, 1789-1882 yıllarında Osmanlı'nın siyasi ve sosyal durumu ve son olarak da demir yolunun yapılması ile Ankara'ya etkileri hakkında bilgilere yer verilmişir. İkinci bölümde 975 numaralı Şerʻiyye Sicili'nden elde edilen bilgiler ışığında ortaya çıkan bulgularla genel servet yapısı, servet kaynakları; tarım, hayvancılık, arıcılık, gayri menkuller, dokuma; evde, tarımda ve diğer alanlarda kullanılan çeşitli eşyalar, nakit paralar, alacaklar, savaş aletleri, kitaplar, hayrat, nüfus durumu, terekelerden alınan vergiler, borçlar, miras, tüketici hakları, meslekler vb. konular hakkında birinci elden veriler değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Üçüncü bölümde 975 numaralı Şerʻiyye Sicili'nden elde edilen bilgiler ışığında sosyal hayata dair dönemin aile yapısı, evlilik, mehir, boşanma, nafaka, hayır kurumu olarak vakıf, toplumda işlenen suçlar, şahısların kullandıkları isim ve ünvanlar ve belgelerde geçen ikamet yerleri hakkında bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölümde 975 Numaralı Şerʻiyye Sicili'nin transkripsiyonu bulunmaktadır. Sonuç bölümünde de yapılan çalışmadan ortaya çıkan sonuçlar ele alınarak değerlendirilmiştir. Ayrıca tablo, grafik, gerekli bilgiler ve orjinal metinden örnekler eklerde verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, economical and societal structure of Zir (Sincan) District of Ankara, taxing methods of the state and the other issues have been evaluated by examining 975 numbered court register ( which is belong to the years 1879-1882 (H. 1279-1282)) and which is from the prominent sources in terms of social and political history of Ottoman State. Court registers are the court records that have been written by kadis (the judges). Court registers recorded by kadis are important documents in terms of reflecting both economical and societal life of his region, because the kadi is the judge, administrative chief and the highest authority to whom people appeal for each issue. Inheritance (tereke) records, which have an importance place in researching the economical and societal life of Ottoman State, are the main source of this study. The study we have done consist of information about socio-economical, economic, social and political history of Ottoman State, especially Ankara, together with the studies which have been and will be done about Ankara the capital city of the Republic of Turkey. In the introduction of this study, which contains the years 1879-1882, firstly, court and judgeship (kadi) institution in Ottoman state has been handled. Then, information from court register and 975 numbered court register have been given on tereke (inheritance), verdict, warrant and hujjat (witness). In the first section, some information have been given about history of Ankara, Zir District, archive studies about Ankara, political and social situation of Ottoman State during the years 1789-1881 and finally building of railways and its effects on Ankara. In the second section, with the findings which emerged by the information which comes from 975 numbered court register, the data about general fortune structure, fortune resources; agriculture, animal husbandry, bee culture, real estates, weave, some stuffs which is used in house, agriculture and other fields, cash monies, dues, war stuffs, books, charities, population situation, taxes taken from inheritances, loans, inheritance, consumer rights, occupations and such issues have been evaluated. In the third section, under the light of information which obtained from 975 numbered court register, some information which are related to the social life of the period have been given about family structure, marriage, bride wealth, divorcement, alimony, charity as a beneficence institution, crimes committed in society, names and captions used by persons, and place of residence recorded in the documents. In the fourth section, the transcription of 975 numbered court register has been given. In the last section, the results that have been emerged from the study have been evaluated. Additionally, tables, graphics, necessary information and examples from original text were also given in appendixes.
Benzer Tezler
- XIX. yüzyılda Zir kazasının nüfus defterlerive nüfus yapısı
Population registers and population structure of Zir district in the 19th century
HASAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DemografiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÇINAR
- XIX. yüzyıldan XX. yüzyıla Ankara'da göç ve iskân (1856-1918)
Migration and Resettlement in Ankara from the XIXth to XXth Centuries (1856-1918)
YUNUS PUSTU
- Soğumakta olan lav akıntısının patlamalı çökmesi ile oluşan blok ve kül akışının ve patlama zonu özelliklerinin incelenmesi: Zir çayı lav akışı örneği, Kuzeybatı Ankara
Investigation of the block and ash flow deposits and the eruption zone characteristics related to the explosive collapse of a cooling lava flow: Case of Zir çayı lava flow, Northwest Ankara
ORKUN ERSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN AYDAR
- Ankara Zir Vadisi ve yakın çevresinin arazi kullanım planlaması
Land use planning of Ankara Zir Valley and its surroundings
SEBAHATTİN KESKİN
- Tercüme-i Siyâsetnâme'nin tahlîli ve değerlendirmesi
Analysis and evaluation of Tercüme-i Siyâsetnâme
MURAT ERTEN