Muğla- Datça Hızırşah Köyü kırsal sit alanı koruma projesi
Rural conservation project of Muğla- Datça Hızırşah Village
- Tez No: 451154
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 424
Özet
Hızırşah Köyü, Muğla İli'nin Datça İlçesi'ne bağlı dokuz kırsal yerleşimden biridir. Datça ilçe merkezindeki, İskele Mahallesi'ne 5 km uzaklıkta yer alan Hızırşah Köyü (Mahallesi), sahip olduğu kültürel ve mimari değerleri nedeniyle incelenmeye değer bulunmuştur. Hızırşah Köyü kırsal yerleşim alanını mimari açıdan ele alan bu çalışmada, özgün mimari dokunun ve alanda bulunan kültür varlığı niteliğindeki yapıların saptanarak belgelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanında 1/1000 ölçekli yerleşme analizleri ve belirlenen nitelikli yapıların 1/100 ölçekli belgelemesi yapılarak, Hızırşah Köyü'nün geleneksel mimarisi incelenmiştir. Hızırşah Köyü'nün yerel mimarisinin önemli bileşeni olan tek odalı kagir evlerin parseldeki konumu, yönlenişi, mimari biçimlenişi, mimari ögeleri, plan ve cephe özellikleri ele alınarak açıklanmıştır. Yerleşimde terk edilerek yıkılma tehlikesi bulunan ancak özgün mimari özellikleriyle öne çıkan yapılara öncelik verilerek belgelenmesi sağlanmıştır. Belgelenen yapıların mimari ve yapısal özellikleri, 1/100 ölçekli hazırlanan rölöve ve restitüsyon çizimleri üzerinden açıklanmış, her yapının koruma sorunları belirtilmiştir. Ayrıca ele alınan konutların düz dam, döşeme ve duvar gibi yapı ögeleri incelenmiş, kapı, pencere, ocak, ahşap raf, dolap nişi, abdestlik, ambar ve yüklük gibi mimari ögelerinin boyutları, biçimleri ve çeşitleri 1/20 ölçekli detay çizimlerle açıklanmıştır. Detaylı şekilde açıklanan yapılar göz önünde bulundurularak Hızırşah konut mimarisi plan ve cephe tipolojisi açısından incelenmiştir. Alan genelinde örnekler seçilerek parseldeki yapılaşmanın zaman içerisindeki değişimi incelenmiştir. Alanın yerel mimarisinin sit ve yapı ölçeğinde incelenmesinin yanı sıra, tarihsel süreçte sosyokültürel değişimi açıklanmış, yakın çevredeki arkeolojik alanlar ve kültür varlıkları tanımlanmıştır. Yapılan arşiv ve kaynak araştırmalarıyla 1911 tarihli bir belgede köyün 'Batı' olan adının 'Hızırşah' olarak değiştirildiği saptanmıştır. 1845- 1922 tarihleri arasında arşivlenen çeşitli harita ve belgelerde köyün adının 'Batı' olarak geçtiği belirlenmiştir. Hızırşah halkının 19. yüzyıldaki sosyo-ekonomik durumunu ortaya koyan, emlak ve gelirler bilgilerinin kayıtlı olduğu 1845 tarihli 'Temettuat Defteri' Osmanlıca'dan çevrilerek incelenmiş ve bu kaynağa ekler bölümünde yer verilmiştir. Yerleşimin yakınındaki Hızırşah Kilisesi göz önünde bulundurularak 19. yüzyılda Hızırşah'ta yaşayan Rumlar hakkında ulaşılan belgeler ortaya konmuştur. Yapılan analiz ve arşiv araştırmaları ışığında, Hızırşah Köyü'nün koruma sorunları ekonomik ve toplumsal, mimari çevreye ilişkin, teknik uygulama ve yasal sorunlar olmak üzere ana dört başlıkta ele alınmış ve çözüm önerileri geliştirilmiştir. Yerleşimin çevresiyle birlikte kültürel peyzaj değerleri ortaya çıkarılmasıyla öncelikle köy, ardından da belde ekonomisinin kalkınmasına katkıda bulunulacak sürdürülebilir koruma önerileri açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
Hızırşah Village is one of the nine rural settlements in Datça District of Muğla Province. Located 5 km away from İskele Neighborhood, Hızırşah Village (Neighborhood) has been regarded important to be investigate owing to its cultural and architectural values. Examining Hızırşah's rural settlement from an architectural perspective, in this study it has been aimed to determine and document authentic architectural texture with cultural heritage buildings within this area. Hızırşah's traditional architecture has been examined by carrying out 1/1000 scaled settlement analyses and 1/100 scaled documentation of specific buildings. The masonry houses with single rooms in Hızırşah are explained in relation to their location in plot, orientation, architectural organization, architectural elements, plan and facade characteristics. Buildings that were abandoned in the settlement that face a threat of crumbling but appear with unique architectural characteristics are given priority to document. The architectural and structural characteristics of the documented buildings are explained through 1/100 scaled layout and facade surveys and restitution and. Preservation problems for each building was defined. The examined houses' structural and architectural elements such as floors, walls, flat roofs, doors, windows, ovens, wooden shelves, niches, bathing cubicles, the closet warehouse are elaborated with their sizes, formats and types. The architectural and structural elements were explained with 1/20 scale detailed drawings. Considering the traditional buildings that are explained in details, Hızırşah settlement is examined through architectural layout and facade typology. Also, samples from the area were selected and the buildings in the plot along with change in time were examined. In addition to examining rural architecture on site and building scale, Hızırşah's historical socio-cultural change has been explained and the archaeological areas and cultural assets have defined. Archival and source studies are carried about the history of Hızırşah Village settlement. A document dated back to 1911 in Ottoman Archives indicates that the village's name was“Bati”, however it was changed as“Hızırşah”. In various Ottoman maps and documents archived between 1845-1922, the old name of village is appointed.“Temettuat Book”dated back to 1845 with records of houses and incomes is translated and examined from Ottoman Turkish. The translation of the Temettuat Book which reveals the socio-economic status of Hızırşah habitants in the 19th century is attached in the appendix part. Considering the Hızırşah Church next to the settlement, documents about the Greeks living in Hızırşah in 19th century are also revealed. The conservation issues in Hızırşah are considered under four main titles, namely economic and social, the architectural environment, technical application and legal problems and solutions for the protection problems are determined. The cultural landscape values should be indicated and then the sustainable protection suggestions are explained, which will contribute to village economy.
Benzer Tezler
- Muğla florasından salvia fruticosa mill. (Syn. salvia triloba l.) örneklerinde genetik farklılıkların belirlenmesi
Determination of genetic differences among salvia fruticosa mill. (Syn. salvia triloba l.) samples from muğla flora
MÜGE ETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BETÜL BÜRÜN
- Türkiye Akdeniz kıyılarında bulunan fitoplankton türlerinin dağılımı
Distribution of phytoplankton found along Turkish coasts of the Mediterranean Sea
DOĞUKAN KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiAkdeniz ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN MUTLU
PROF. DR. ZAHİT UYSAL
- Paleontolojik bulgular ışığında anadolu hippopotamidae (su aygırıgiller) ailesinin taksonomisi ve yayılımı
Taxonomy and distribution of the anadolu hippopotamidae in the light of paleontological records
DİDEM TÜTENK
- SKS splitting around western Anatolia
Batı Anadolu ve yakın çevresinde SKS ayrımlanması
HANDE EREN TOK
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TUNCAY TAYMAZ
- Bütünleşik formda dalga, güneş ve rüzgar enerjilerinden elektrik enerjisi üretiminin optimizasyonu
Optimization of electric energy production from wave, solar and wind energies
HÜSEYİN BALTA
Doktora
Türkçe
2024
EnerjiYıldız Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA YUMURTACI