Türkiye'de İslamcılığın estetik ideolojisi ve sinema
Aesthetic ideology of turkish Islamism and cinema
- Tez No: 451642
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE BİRSEN HEKİMOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sahne ve Görüntü Sanatları, Siyasal Bilimler, Religion, Performing and Visual Arts, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Bu tez, Türkiye İslamcılığının sinemaya yaklaşımını estetik ideolojisi, yani modern duyusal rejime ve dolayısıyla bu rejimin içinde tecrübe edildiği toplumsal bedene dönük ideolojik tasavvur ve düşünüşlerin bütünü üzerinden tartışmaktadır. Tezin başlıca amacı, İslamcılığın sinemayla kurduğu ilişkide süreç içindeki değişim ve süreklilikler ile onun toplumsal bedenin zaman ve mekân ölçeğine,“sahicilik”kaynaklarına, kurucu niteliklerine dair ideolojik söylemlerindeki değişim ve süreklilikler arası paralellikleri açığa çıkarmaktır. İslamcılığın“sahih”bir dinsel sinema anlayışı tanımlamaya çalışırken vardığı çeşitli estetik nosyonların, onun bir siyasal ideoloji olarak geçirdiği evrimden, bu evrimin ise Türkiye modernliğinin geçirdiği yapısal dönüşümlerden bağımsız ele alınamayacağı vurgulanmıştır. Bu kesişimler detaylıca ele alınarak, İslamcı ideolojinin siyasal ve estetik nosyonlarında seküler ile dinsel, modern ile geleneksel, yerel ile evrensel, milli ile İslami arası sınırların nasıl (yeniden) çizildiğine bakılmış; 1970'lerin ve 1980'lerin Milli Sinema anlayışı ile 1990'lardan itibaren geliştirilen ve“manevi gerçekçilik”,“hakikat sineması”,“rüya sineması”gibi adlarla anılan yeni dinsel sinema anlayışı bu eksende karşılaştırılmıştır. Türkiye'deki tartışmalarda kimi zaman doğrudan referans gösterilen, ama çoğu örnekte ilgili literatürün kör noktasını teşkil eden ABD ve Avrupa'daki din/Hıristiyanlık ile sinema ilişkisi tartışmalarına da ayrı bir bölüm olarak, tezin ana eksenini kestiği ölçüde değinilmiştir. Yöntem olarak, filmlerin sinematografik özelliklerine odaklanan teknik bir film analizi yerine, siyaset bilimi, estetik ve din çalışmaları ile ilgili teorik külliyattan faydalanarak filmlerin ve sinema alanına özgü yazılı kaynakların (film eleştirileri, sinema manifestoları, konferans tutanakları vb.) niteliksel metin analizine başvurulmuştur.
Özet (Çeviri)
The thesis examines the Turkish Islamism's attitude towards cinema in reference to its aesthetic ideology, a concept which implies the whole complex of the ideological thoughts and imageries about the modern sensory regime and hence the social body in which this regime is experienced. The main objective of the thesis is to illuminate the parallelisms between the changes and continuities in the Islamism's perception of cinema, and those in its ideological discourses about the social body's time-and-space scale, its sources of“authenticity”and constitutive ethos. It is emphasized that the aesthetic notions which are developed by the Islamists for a“true”religious cinema cannot be properly scrutinized without considering the political evolution of Islamist ideology, and this latter without considering the structural transformations that the Turkish modernity undergoes. In exploring these intersections, this study analyzes, in general, how the boundaries between categories such as secular and religious, modern and traditional, local and universal, national and Islamic are (re)drawn by the Islamist political and aesthetic notions, and compares, in particular, the National Cinema of the 1970s and 1980s to the new religious cinema (named as, among others,“spiritual realism”,“cinema of truth”or“cinema of imaginary”) which is conceptualized from the 1990s onwards. Similar discussions about the relationship between religion/Christianity and cinema in the United States and Europe, which are occasionally referred to, but usually gone unnoticed by the relevant Turkish literature are also addressed in a separate chapter, as far as they are relevant to the main questions of the thesis. As for the methodology, rather than applying the technical terminology of film analysis in its narrow sense, this work employs the qualitative analysis of the selected movies and more basically, of the written materials in the field of cinema (such as film critiques, declarations and manifests, proceedings) as well as the theoretical literature of political, aesthetic and religious studies.
Benzer Tezler
- Türkiye'de islami kadın algısının dönüşümü: Alâ Dergisi üzerinden bir analiz
The transformation of the islamic women's discourses in Turkey: The case of Alâ Magazine
HİLAL HACIBAYRAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Siyasal BilimlerYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÇAHA
- Turgut Cansever'de zaman ve mekân: Tekno–Muhafazakâr mimarlığın eleştirisi
Time and space from the perspective of Turgut Cansever: A critique of techno-conservative architecture
FATMA SİNEM AKBULUT
- Türkiye'de İslamcılığın değişen siyasal dili: 1990'lı yıllarda İslamcı dergiler
The changes in political discourse of Islamism in Turkey: Periodicals in 1990s
NAZIM MAVİŞ
Doktora
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÇAĞLAR
- The changing nature of Islamism in Turkey: A comparison of Erbakan and Erdoğan
Türkiye'de İslamcılığın değişen yapısı:Bir Erbakan ve Erdoğan karşılaştırması
ZEYNEB ÇAĞLIYAN İMİŞİKER
- Studying transformation of Islamism in Turkey in a local example: The case of Yolcu (1997-2017)
Türkiye'de İslamcılığın dönüşümünü yeniden düşünmek: Yolcu Dergisi örneği
AYŞENUR ALTUNTAŞ AYDURAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Siyasal Bilimlerİstanbul Şehir ÜniversitesiDR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ALPTEKİN